بیوگرافی مصور عیدی امین و فیلم آخرین پادشاه اسکاتلند

آخرین پادشاه اسکاتلند فیلم خوبی است ، بر خلاف عنوان گمراه‌کننده‌اش ، این فیلم درباره اسکاتلند و سلسله پادشاهی آن نیست. داستان این فیلم درباره یک پزشک جوان اسکاتلندی ماجراجو است که داوطلب طبابت در اوگاندا می‌شود و در آنجا در نخستین روزهای کودتای «عیدی امین» به صورت تصادفی با وی آشنا می‌شود ؛ آشنایی که در ابتدا برای دکتر نیکلاس کریگان جالب است ، وی از امین لقب آخرین پادشاه اسکاتلند را می‌گیرد. ولی در نهایت این آشنایی باعث دردسر وی می‌شود و …

«فارست ویتاکر» در این فیلم با هنرمندی نقش عدی امین دیکتاتور اوگاندا را ایفا می‌کند.

در این پست به طور مشروح درباره عیدی امین  می‌نویسم و در پستی دیگر درباره آخرین پادشاه اسکاتلند و فارست ویتاکر – هنرپیشه برنده جایزه اسکار- خواهم نوشت.

در اینترنت منبع فارسی خوبی درباره عیدی امین نداریم ، پس  یک مقاله را به صورت خلاصه شده ترجمه کردم.

نام کامل عیدی امین ، عیدی امین دادا اومی بود ، وی در حدود سال‌های 1923 تا 1925 در یکی از مناطق شمالی اوگاندا به دنیا آمد ، پدرش کشاورز و مسلمان بود و گفته می‌شود که مادرش یک جادوگر بوده است. والدین امین در خردسالی از هم جدا شدند و امین به وسیله مادرش بزرگ شد ، وی سومین فرزند ، از 8 فرزند مادرش بود.

امین فقط تحصیلات ناقص ابتدایی را طی کرد ولی در ورزش مهارت زیادی داشت. وی خیلی زود به ارتش اوگاندا پیوست در سال 1948 او به گروهبان یکمی رسید. در سال 1951 وی عنوان قهرمانی سنگین وزن اوگاندا را به دست آورد ، عنوانی که تا سال 1960 آن را حفظ کرد. در سال 1952 ، امین در ارتش انگلستان عضویت پیدا کرد و در سرکوبی انقلاب کنیا شرکت کرد. در سال 1961 وی به درجه ستوان یکی رسید ،‌ به جز امین تا آن زمان تنها یک اوگاندایی دیگر توانسته بود به چنین درجه‌ای در ارتش انگلستان دست پیدا کند.

در سال 1962 ، امین در قتل عام مردم تورکانا ، یکی از مناطق مرزی کنیا شرکت کرد ، ‌بهانه این قتل عام سرقت گاو به وسیله مردم آن ناحیه بود ،‌تحقیقات بعدی نشان داد که بسیاری از کشته‌شدگان این قتل عام شکنجه و در مواردی زنده به گور شده بودند.

چند ماه بعد در 9 اکتبر 1962 ، اوگاندا استقلال پیدا کرد. نخست‌وزیر اوگاندا در این زمان شخصی به نام «میلتون اوبوته» بود که یکی از حامیان امین به حساب می‌آمد.

در سال 1963 ، امین مدارج ترقی را به سرع پیمود و به ژنرالی و بعدا جانشین فرماندهی نیروی هوایی اوگاندا رسید ،‌مدتی را هم در اسرائیل به تمرین چتربازی گذراند.

در سال 1966 به دنبال رسوایی اوبوته و امین در جریان قاچاق طلا ، آن دو علیه پادشاه وقت کودتا کردند ، اوبوته خود را رئیس جمهور مادام العمر اوگاندا نامید و امین به سرلشگری و فرماندهی ارتش رسید.

در سال 1971 بعد از مدتی اختلاف با اوبوته ، زمانی که اوبوته خارج کشور بود ، امین کودتا کرد ، کودتایی که بعدها اسنادی از حمایت اسرائیل و انگلستان از آن به دست آمد.

دولت امین ، دولت ناموفقی در زمینه‌های مختلف بود ، وی نتوانست یک نظام مالی سالم ایجاد کند ، دموکراسی را سرکوب کرد و نتوانست در اجرای قانون موفق باشد.

کودتای امین ، در ابتدا به وسیله اوگاندایی‌ها حمایت می‌شد ، چرا که امین قول آزادی همه زندانیان و ایجاد اصطلاحات اقتصادی را داده بود ، ولی در زمان حکوت امین هیچ انتخاباتی برگزار نشد. وی در ابتدای حکومت ، ارتشی‌های وفادار به اوبوته را اعدام دست جمعی کرد ، در کامپالا 32 افسر ارتش در حالی که در سلولی زندانی بودند با انفجار دینامیت به قتل رسیدند. دو سوم از 9 هزار سربازی که زمان حکومت امین به قتل رسیدند ، در سال اول کشته شدند.

در زمینه سیاست خارجی ، امین در ابتدا متمایل به غرب بود ، طوری که نخستین سفر خارج کشور وی به اسرائیل بود و سفر بعدی وی به لندن صورت گرفت.

در سال 1972 ، امین تصمیم گرفت که اوگاندا را مبدل به «کشور سیاهان» کند ، در راستای همین سیاست وی دستور داد بین 40 تا 80 هزار هندی و پاکستانی از کشور اخراج شوند ، گفته می‌شود که این دستور وی بعد از دیدن یک خواب توسط امین ، صادر شد!

درست در همین زمان بود که همه چیز عوض شد ، اسرائیل و انگلستان از حمایت امین دست برداشتند ، امین در سفری به لیبی به معمر قذافی گفت که وی قصد دارد ، کشوری اسلامی ایجاد کند. امین در این زمان متمایل به شوروی شد.

امین دیگر در تقابل با انگلستان و آمریکا قرا گرفته بود ، در ظاهر امین تمایل داشت که نشان دهد ، از فلسطینی‌ها حمایت می‌کند ،‌روابط تجاری اوگاندا با انگلستان محدود شد و شهروندان انگلیسی تهدید به اخراج شدند.

تخمین زده می‌شود که در این دوره اختناق ، بین 100 تا 500 هزار اوگاندایی به وسیله نیروهای امنیتی اوگاندا شکنجه شده باشند و به قتل رسیده باشند.

کشته‌شدگان این دوره از همه اقشار بودند ، از شهروندان عادی و کشاورزان گرفته تا اعضای کابینه دولت ، پزشکان ، روزنامه‌نگاران و دپیلمات‌ها.

در مواردی کل یک روستا نابود می‌شد و ساکنانش به رود نیل انداخته می‌شدند ، تا حدی که ماهی‌گیران مجبور می‌شدند برای جلوگیری از مسدود شدن
کانال‌ها ، کشته‌شدگان را با تور ماهی‌گیری ، از آب درآورند.

در این دوره به تدریج ، ارتش گسترش چشم‌گیری پیدا کرد ، بیشتر بودجه کشور از شهرها متوجه ارتش می‌شد و به علاوه امین تشکیلات امنیتی اختصاصی خود را با 18 هزار عضو تأسیس کرد.

در سال 1975 امین به خود درجه فیلد مارشالی داد و خود را رئیس جمهور مادام‌العمر نامید.

در همین سال ، امین شیرین‌کاری‌هایی برای رسانه‌ها انجام داد ، در یک مورد دستور داد که چندین نفر از بازرگانان انگلیسی ، وی را بر سریری حمل کنند و بعد در مقابل وی زانو بزندد و سرود وفاداری بخوانند. در تابستان 1975 ، دنیس هیلز ، یک بازگان تبعه انگلیس ، به جرم اینکه امین را یک روستایی وحشی نامیده بود ، به مرگ محکوم شد ، ‌البته وی سرانجام توانست از مرگ فرار کند.

در سال 1976 ، امین درگیر یک قضیه گروگانگیری شد ، چریک‌های فلسطینی در این سال یک هواپیمای خطوط هوایی فرانسه را با 105 مسافر اسرائیلی ربودند و در اوگاندا به زمین نشاندند. در 4 جولای ارتش اسرائیل به اوگاندا حمله کرد و گروگان‌ها را نجات داد.

در سال 1977 ، امین اسقف اعظم اوگاندا را متهم کرد که در یک توطئه علیه وی دست دارد ، روز بعد اسقف اعظم همراه دو عضو کابینه کشته شدند.

در سال 1978 ، بهای قهوه محصول صاداراتی اصلی اوگاندا به شدت افت کرد و این موضوع اقتصاد از پیش ضعیف اوگاندا را به مشکل جدی روبرو کرد ؛ اما امین ترجیح داد برای منحرف کردن اذهان عمومی به تانزانیا حمله کند. در انتهای اکتبر ارتش تانزانیا با همکاری اعضای تبعیدی ارتش اوگاندا ، نیروهای امین را مجبور به عقب‌نشینی کردند.

در 11 آوریل 1979 ، ارتش تانزانیا ، کامپالا را تصرف کرد و امین از کشور فرا کرد و به لیبی گریخت. وی در این سفر ، 4 همسر ، 20 فرزند و 30 خدمتکار به همراه داشت.

بعد از لیبی وی مدتی در عراق ساکن شد و سرانجام در شهر بندری جده اقامت گزید. دولت عربستان به شرط خودداری وی از شرکت در سیاست ، برای وی تسهیلاتی فراهم آورد که شامل 1400 دلار حقوق ماهانه ، خانه ، غذا ، اتوموبیل و راننده می‌شد.

امین در حالی اوگاندا را ترک کرد که نرخ تورم به 200 درصد رسیده بود ، اوگاندا 320 میلیون دلار بدهی مالی داشت ، بخش کشاورزی نابود شده بود و کارخانه‌ها و صنعت ورشکسته شده بودند.

در سال 1980 ، اوبوته مجددا به قدرت رسید ، اما بازگشت به قدرت وی نتیجه خوبی برای اوگاندا نداشت ، دور جدیدی از کشتارها شروع شد. در سال 1985 ، اوبوته مجددا از قدرت برکنار شد.

در سال 1989 ،‌امین سعی کرد به اوگاندا برگردد ولی در کینشازا ، شناسایی شد و به عربستان عودت داده شد.

در سال 1999، امین در مصاحبه‌ای با یک روزنامه اوگاندایی اظهار داشت که به نواختن آکاردئون ، ماهیگیری و شنا علاقه دارد و دوست دارد به قرائت قرآن بپردازد و از سوء استفاده‌هایی که از قدرت کرده ، پشیمان است. وی گفت که حالا احساس خوشبختی بیشتری می‌کند.

در سال 2001 ، دولت اوگاندا به وی اجازه داد به کشور برگردد مشروط به اینکه پاسخ‌گوی گناهانش باتشد.

در سال 2003 ، امین در بیمارستان شاه فیصل جده ، بستری شد. وی دچار پرفشاری خون و نارسایی کلیه شده بود ، بعد از سه ماه بستری ، سرانجام در 16 آگوست 2003 ، امین درگذشت.

رخدادهای تأیید نشده : شایعات تأیید نشده زیادی درباره امین وجود دارد ، گفته می‌شود وی آدمخواری می‌کرده و به افراد ارتش دستور می‌داده از گوشت قربانیان بخورند. در بازرسی که از یخچال کاخ وی انجام شده ، سر چندین انسان پیدا شد. وی آدولف هیتلر را تحسین می‌کرد و از کشتار یهودیان حمایت می‌کرد و قصد داشت مجسمه‌ای از هیتلر در کامپالا بنا نهد.

برای تکمیل اطلاعاتتان توصیه می‌کنم به نوشته‌ای از ریکاردو اریزیو ، خبرنگار ایتالیایی توجه کنید. وی برای مصاحبه با امین ، سفری را با دشواری‌هایی فراوان به عربستان انجام داد. حاصل این سفر نوشته و مقاله‌ای بسیار جالب است ، که مطمئنا خواندن آن می‌تواند از ترجمه من بسیار جالب‌تر باشد.

مقاله از کتاب “گفتگو با شیاطین” انتخاب شده ، که پیش‌تر در همین وبلاگ معرفی کرده بودم.