زندگینامه آنتوان سوروگین و مجموعه‌ای از عکس‌های دیدنی او از ایران قدیم

دیروز در هفته‌نامه شرق ، آرش خوشخو در مورد عکس‌های آنتون سوروگین نوشته بود. مشتاق شدم جستجویی در اینترنت انجام بدهم تا مجموعه عکس‌های وی را پیدا کنم. خوشبختانه در سایت ایرانیان و همچنین در  سایت موزه اسمیتسونین دو مجموعه بزرگ از عکس‌های قدیمی ایران را پیدا کردم.

مجموعه بیهمتایی از عکس های ایران که قدمت آن به بیش از ۱٣٠ سال قبل می ‌رسد، در “گالری هنری فریر” و بایگانی (آرشیو) “گالری آرتور.ام. سکلر” در مجموعه موزه های “اسمیتسونین” واقع در شهر واشنگتن نگهداری می ‌شود.

این عکسها در دوران قاجار و توسط “آنتوان سوروگین” عکاس ارمنی برداشته شده‌اند. وی در1840 به دنیا آمد و در سال 1933 از دنیا رفت. از آنجا که او بیشترین سال های عمر خویش را در دوران حکومت قاجارها بر ایران سپری کرده، به عکاس عصر قاجاریه معروف است.

آنتوان فرزند یک سیاستمدار روسی به نام “واسیل سوروگین” بود، که در ایام ماموریت پدرش در ایران، در سفارت روسیه در تهران متولد شد. اما تنها چند سالی از دوران کودکی را در ایران سپری کرد، و در واقع در تفلیس گرجستان بزرگ شد. چراکه به روسیه رفت و به تحصیلات هنری پرداخت. وی ابتدا به نقاشی علاقه داشت، اما پس از مرگ پدر در حادثه سوارکاری و به دلیل کمک به معاش خانواده، عکاسی را پیشه خود کرد. او که از اواخر قرن نوزدهم به ایران بازگشته بود، به کمک برادران خود، کولیا و امانوئل، عکاسخانه‌ ای در خیابان علاءالدوله تهران دائر نمود. این خیابان که در عهد قاجاریه مرکز اصلی شهر تهران به حساب می ‌آمد، از باغی به همین نام منشعب شده، و امروزه به نام خیابان فردوسی شناخته می ‌شود.

سوروگین پس از جا افتادن در ایران، عکسبرداری از نقاط مختلف این کشور و به ویژه از همه اقشار و گروههای اجتماعی مردم آن را، آغاز کرد. بسیاری از عکس های وی در حد فاصل سال‌های 1870 تا 1930 برداشته شده‌اند.

زندگی دهقان‌ها

تسلط او به زبان فارسی، مزیت اصلی وی در ایجاد ارتباط با مردم ایران و نواحی مختلف آن بوده است. به طوری که عکس هایی که از دربار سلطنتی قاجار، حرمسرا، مساجد، بناهای تاریخی و مردم نقاط مختلف ایران برداشته است، از مهمترین اسناد تصویری تاریخ ایران و مشرق زمین به حساب می ‌آیند. اسنادی که می ‌توانند دستمایه تحقیقات متعدد جامعه شناسی، مردم‌شناسی، ایران‌شناسی، شرق‌شناسی و سایر مطالعات فرهنگی باشند. کمااینکه در واقع منبع اصلی بسیاری از تصاویر ایران قجری در کتب و نشریات قدیمی، و سفرنامه‌های مستشرقین وقت، عکس های سوروگین بوده است.

فلک

عریضه‌خوانی در محضر شاه

اما از آنجا که ذکر نام عکاس در کنار عکس در آن زمان به یک دستورالعمل یا سنت قطعی تبدیل نشده بود، این موضوع از نظر پنهان مانده است. با این همه، اوج شهرت جهانی و فراوان وی به سال 1995 مربوط می شود، که مجموعه ای از کارهایش در کتابخانه “دانشگاه لایدن” به نمایش گذاشته شد.

ماهی‌گیران

نباید از نظر دور داشت که ورود عکاسی به ایران تا حد زیادی مرهون علاقه وافر ناصرالدین شاه به این فن بوده است. همین امر موجب شد تا وی علاوه بر عکس های متعددی که خودش و سایر عکاسان ایرانی تهیه می ‌کردند، به آنتوان نیز فرصت عکاسی از
رویدادهای گوناگون را بدهد. از مهمترین عکاسان ایرانی هم دوره سوروگین، می ‌توان از عبدالله میرزا قاجار، میرسید علی خان و منوچهر میرزا نام برد.

قالی‌بافان

ویژگی مهم عکسهای سوروگین در تاثیرپذیری او از روش قوم‌شناسی مرسوم در قرن نوزدهم میلادی است. قرنی که به مدد اختراع ابزار تصویربرداری و گسترش ارتباطات مغرب زمین با شرق، کنجکاوانه و پژوهشگرانه به موضوعات نگاه می ‌کند و برای شناخت خود از جوامع غریبه، نیازمند ثبت جزئیات متعدد و رفتارشناسی است. به همین سبب بسیاری از موزه‌های اروپایی عکسهایی از مجموعه وی را خریداری کرده‌اند، تا مطالعات علمی خود را به مدد بخشی از این مجموعه تکمیل کنند. چراکه برای او عکاسی کردن از درباریان درست به اندازه عکس گرفتن از گدایان، نظامیان، روستائیان، کشاورزان، زنان بافنده و علمای مذهبی اهمیت داشت، و به همبن سبب مجموعهاش شامل عکسهایی از بازار، ورزش زورخانه‌ای، دراویش، تجمع مردم در مراسم عمومی، تعزیه و شبیه به آن می باشد. همین گستردگی است که به مطالعات علمی ابعاد گوناگون می بخشد و به شناخت همه جانبه، و نه یک سو نگرانه، کمک می کند.

بستنی!

بسیاری از عکسهای مجموعه سوروگین دارای نگاتیو شیشه‌ای، و برخی از عکسها مزین به امضای او هستند. همچنین خیلی از کارت پستال‌های قدیمی که توسط جهانگردان وقت از ایران خارج شده‌اند، حاصل عکاسی وی میباشند.

بانوی ایرانی

اهمیت مجموعه سوروگین زمانی بیشتر معلوم می شود که دریابیم آنچه به جا مانده، بقایای بیش از هفت هزار عکس است که در جریان آتش‌سوزی مغازه او در خلال درگیری های عصر مشروطیت و حملات محمد علی شاه سوخت و از میان رفت. در سال ۱٩٠۸ (۱٢۸٧)، خانواده سوروگین به علت ارتباطشان با جنبش مشروطه دچار مشکلات زیادی شدند. آنها ناچار به سفارتخانه انگلستان پناه بردند. چراکه با وجود اینکه سوروگین روسی بود، ولی سفارتخانه انگلستان را بر سفارت روسیه ترجیح می داد. زیرا که این سفارت از استبداد حاکم حمایت می کرد.

کمال‌الملک

شاید قدیمی‌ترین عکس از یک شبه‌تئاتر ایرانی

در همان اوان خانههای بسیاری از مشروطه خواهان غارت شد، و در خانه ظهیرالدوله که کنار عکاسخانه سوروگین قرار داشت نیز، بمب گذاشتند. این موضوع آسیب بزرگی به مجموعه نگاتیوهای شیشهای او رساند و همانگونه که گفته شد،از هفت هزار نگاتیو تنها تعداد دو هزار باقی ماند. متأسفانه در خلال یک قرن گذشته، چنین مصیبتی به کرات گریبانگیر اسناد تصویری ایران شده، و این اسناد مکرر در مکرر آسیب دیدهاند. در عین حال حاصل سفرهای متعدد سوروگین در ایران و عکسهایی که از مناظر و چشم‌اندازهای کشور گرفته نیز، در گذر ایام چنان تغییر کرده‌اند و یا حتی گاه از میان رفته‌اند، که گویی هیچگاه وجود خارجی نداشته‌اند.

شهر فرنگ

شالیزار

سوروگین به دلیل ناراحتی کلیه از دنیا رفت، و در مقبره خانوادگی اش در تهران به خاک سپرده شد. او هفت فرزند از خود به یادگار گذاشت. دخترش به نام مری که از دوستان محمد رضا پهلوی به شمار می رفت، از شاه وقت درخواست نمود که بخشی از عکسهای پدر را به او پس بدهند. چراکه در زمان رضا شاه نگاتیوهای شیشه ای پدرش را به این بهانه توقیف کردند، که ایران قدیم و منسوخ شده را نشان میدهند. اقدام مری سبب شد که مجموعه‌ای بالغ بر ۶٩٠ عکس محفوظ بماند. از سوروگین رساله‌ای به نام “فن عکاسی” نیز، به جای مانده است. نسخه خطی این رساله به شماره ۱۶٧٩ف در کتابخانه ملی ایران موجود است، و سال ترجمه آن ۱٢۵٩ هجری قمری می ‌باشد.

زنده به گور کردن

زن متمول ایرانی

مؤسسه اسمیتسونین  واقع در شهر واشنگتن، پایتخت آمریکا مرکزی پژوهشی و آموزشی و همچنین مجموعه ای از موزه های گوناگون میباشد که توسط دولت بنیان گذاری شده و اداره میشود. این مؤسسه متشکل از 19 موزه و 7 مرکز پژوهشی بوده و در مجموع 150 میلیون قلم از اشیاء قیمتی
را در اختیار دارد. این مؤسسه همچنین مسؤلیت انتشار مجله ماهانه اسمیتسونین را بر عهده دارد.

مؤسسه اسمیتسونین به منظور تولید و گسترش دانش وبا حمایت مالی یک دانشمند انگلیسی با نام جیمز اسمیتسون (1765- 1829) در کشور آمریکا تأسیس شد. براساس وصیت نامه وی اگر برادر زادهاش هنری جیمز هانگرفولد بدون ورثه از دنیا می رفت داراییهای او “برای راهاندازی مؤسسه ای که هدف اصلی آن تولید و ترویج دانش میان انسان ها باشد” به دولت ایالات متحده واگذارمی شد.

منبع : سایت واشنگتن پریسم


اگر خواننده جدید سایت «یک پزشک»  هستید!
شما در حال خواندن سایت یک پزشک (یک پزشک دات کام) به نشانی اینترنتی www.1pezeshk.com هستید. سایتی با 18 سال سابقه که برخلاف اسمش سرشار از مطالب متنوع است!
ما را رها نکنید. بسیار ممنون می‌شویم اگر:
- سایت یک پزشک رو در مرورگر خود بوک‌مارک کنید.
-مشترک فید یا RSS یک پزشک شوید.
- شبکه‌های اجتماعی ما را دنبال کنید: صفحه تلگرام - صفحه اینستاگرام ما
- برای سفارش تبلیغات ایمیل alirezamajidi در جی میل یا تلگرام تماس بگیرید.
و دیگر مطالب ما را بخوانید. مثلا:

عکس‌های بی‌نظیر از آبشارهای رنگارنگ دریاچه‌های پلیتویس در کرواسی و مقایسه آنها با فصل یخ‌زده

نوشته: تاماس دومبورا توثمن چهار سال پیش در فصل زمستان از دریاچه‌های پلیتویس بازدید کردم و از دنیای زیبا و یخ زده آنها با آبشارهای یخی و مناظر سفید عکس گرفتم.اخیراً دوباره به این دریاچه‌ها بازگشته‌ام تا از همان منظره خیره‌کننده عکس…

عکس‌هایی از زیباترین کتابخانه‌های دنیا

کتابخانه‌ها باید مظهر فرهنگ و هنر هر کشوری باشند. ساختمان ایمن و بزرگ، منظره تالار کتابخوانی، نوع چینش کتاب‌ها و تحویل آنها به کتابخوان‌ها، داشتن اینترنت آزاد و پرسرعت، حفاظت از نسخه‌های خطی و اسناد باارزش، آزاد بودن کتابخانه در حد امکان…

چیزهای کوچکی که مایه دلخوشی، سرگرمی یا تعجب یا تفریح می‌شوند – گالری عکس

دلخوشی‌ها در زندگی بسیارند. دلخوشی می‌تواند خانه بزرگ، ماشین لوکس، شغلی دلخواه، تماشای فیلم در آخر روز خسته‌کنندهt یک کتاب تازه، معاشرتی روح‌افزا باشد یا حتی چیزهایی کوچک‌تر مانند دیدن زمین یخ‌زده در اول صبح زمستان و شکسته شدن لایه نازک یخ…

جورج اسپنسر میلت: مرگ دردناک به خاطر فرار از بوسیده شدن!

جورج اسپنسر میلت یک پسر 15 ساله که در ساختمان متروپولیتن لایف نیویورک در سال 1909 کار دفتری می‌کرد. در پانزدهمین سالگرد تولدش، همکاران زنش او را مسخره کردند و تظاهر کردند که در نظر دارند که برای هر سال زندگییک بار او ببوسند. میلت به شوخی از…

طراحی‌ها و معماری‌های نبوغ‌آمیز و عالی که باید تحسین‌شان کرد

همان طور که در برخی پست‌های قبلی از طراحی‌ها و معماری بد گفتیم (در اینجا و اینجا برای مثال) سوی مخالف آنها هم وحود دارد. یعنی طراح یا معماری صنعتی به کاربرد و جنبه زیباشناختی اماکن و اشیا دقیقا فکر کرده و چیزی دلخواه و هماهنگ با محیط پدید…

معماری‌هایی که واقعا شایسته تحسین هستند و ستایش هنری ما را برمی‌انگیزند

تناسب اجزا، انحناها، هماهنگی با فرهنگ و شرایط اقلیمی، عظمت، رنگ‌ها یا نشانه‌های قدمتی که ما را به خلسه‌های پر از تخیل می‌برند، هر کدام از اینها ممکن است یک عمارت را شاخص و برجسته کنند.در این پست بناهایی را با هم مرور می‌کنیم که هر یک از…
آگهی متنی در همه صفحات
دکتر فارمو / موتور فن کویل / شیشه اتومبیل / نرم افزار حسابداری / خرید سیلوسایبین / هوش مصنوعی / قیمت وازلین ساج / مقاله بازار / شیشه اتومبیل / قیمت ایمپلنت دندان با بیمه /سپتیک تانک /بهترین دکتر لیپوماتیک در تهران /بهترین جراح بینی در تهران / آموزش تزریق ژل و بوتاکس / دوره های زیبایی برای مامایی / آموزش مزوتراپی، PRP و PRF /کاشت مو / مجتمع فنی تهران /قیمت روکش دندان /خدمات پرداخت ارزی نوین پرداخت / درمان طب / لیست قیمت تجهیزات پزشکی / دانلود آهنگ / سریال ایرانی کول دانلود / دانلود فیلم دوبله فارسی /داروخانه اینترنتی آرتان /اشتراك دايت /فروشگاه لوازم بهداشتی /داروخانه تینا /لیفت صورت در تهران /فروش‌ دوربین مداربسته هایک ویژن /سرور مجازی ایران /مرکز خدمات پزشکی و پرستاری در منزل درمان نو /توانی نو / ثبت برند /حمل بار دریایی از چین /سایت نوید /پزشک زنان سعادت آباد /کلاه کاسکت / لمینت متحرک دندان /فروشگاه اینترنتی زنبیل /ساعت تبلیغاتی /تجهیزات پزشکی /چاپ لیوان /خرید از آمازون /بهترین سریال های ایرانی /کاشت مو /قیمت ساک پارچه ای /تولید محتوا /دانلود نرم افزار /
44 نظرات
  1. badragheh می گوید

    خودمونیم قیافه دختراش هم بد نبوده ها
    الکی نبوده حافظ گفته
    اگر آن ترک شیرازی بدست آرد دل ما را
    و …

  2. عبداله مقدمی می گوید

    بسیار زیبا و جالب بود …

  3. آرش خوشخو می گوید

    دست شما درد نکنه.استفاده کردیم.

  4. noshin می گوید

    salam kheili jaleb bod vali kam bod dost dashtam bishtar mididam

  5. عليرضا شيخ زاده می گوید

    با سلام
    آثار در خور توجهی است ، بنابراین امیدوارم عکس های دیگری نیز از تهران وایران قدیم در این مجموعه قرار گیرد تا به ارزش و قدمت ایرانی بودنمان افتخار کنیم.

  6. حمید-تهران می گوید

    اگر امکان داشت عکسهای بیشتری به نمایش میگذاشتین بهتر بود تشکر

  7. پویا می گوید

    عکسای جالبی بودن! ای کاش خودمون هم به اندازه ی دیگران به تاریخ این کشور علاقه نشون می دادیم! ممنون. استفاده کردیم.

  8. rouzbeh می گوید

    excellent
    May I ask to put more photos here please?
    Ta

  9. رژین می گوید

    کلی حس خوب بهم داد دیدن این عکس ها
    بسیار ممنون 🙂

  10. حسین می گوید

    http://www.medlaunches.com

    یک وبلاگ پزشکی

  11. ازيتا می گوید

    بسیار عالی بود دمت گرم

  12. shima می گوید

    عالی بود

  13. niloo می گوید

    alliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii bood 😀

  14. فرزاد می گوید

    با سلام
    عکسهای بسیلر جالبی از تهران قدیم بود.
    شما میتوانید در وبلاگ من عکسهایی از تهران جدید ببینید!!!!
    با تشکر

  15. amin می گوید

    kheili ghashang bood

  16. ghadiry می گوید

    مثل همیشه خوب و جذاب
    ممنون

  17. ترنم می گوید

    در این لینک آرشیو کامل از عکس های آنتوان را خواهید دید.
    http://www.asia.si.edu/archives/finding_aids/sevruguin.html

  18. sadaf می گوید
  19. مسعود می گوید

    خیلی ممنون بیش از حد جالب بود امیدوارم هر روز کارت به همین شکل ادامه داشته باشد . موفق باشی

  20. حمید رضا می گوید

    بسیار جذاب و دیدنی بود از کاغذ پاره من هم دیدن کن اگه لینک منو بذاری ممنون میشم این برای چندمین بار درخواست میکنم

  21. Memo می گوید

    ویژگی بارز همه این عکسها بینی(دماغ) ایرانیست.

  22. ramin می گوید

    the pictures are very good

  23. بهار می گوید

    سلام .
    خوبید/
    عکسها عالی بود. مرسی از وبلاگ زیباتون.
    یک سوال بی ربط دارم اگه زحمت بکشید به آدرس ایمیلم جواب بدید.
    من دنبال یک جا برای فراگیری بهتر زبان انگلیسیم . خصوصی. شما جایی سراغ دارید که به من معرفی کنید.
    ممنون میشم که جواب بدید.

  24. ح.ش می گوید

    آقای پزشک!
    لطفا آدرس لینک عکس‌ها بگذارید پلیز!
    این نشانه‌ی بی‌سلیقه‌گی ست که وسط عکس و یک اثر تاریخی – هنری، «نوشته» بچسبانید…
    امان از بی سوژگی دکترهای ما!

  25. rzgary می گوید

    daste shoma dard nakone
    hamishe be roz bashid
    ziba bodo xatere angiz
    shado piroz bashid.

  26. ali می گوید

    باسلام واحترام
    عکسها ومطالبتون عالیست
    آدم لذت می بره با خودش می گه دمت گر م خدا ماروتو این زمان به دنیا آوردی

    اقا به سیاه مشقای ماهم سربزنید حتما ایراد کار را گوشزد نمایید

    بااحترام مجدد

  27. معصومه می گوید

    سلام خسته نباشید عالی بود من اتفاقی سری به این ادرس زدم ولی حالا خیلی لذت بردم

  28. امید می گوید

    خیلی باحالید

  29. علي می گوید

    مطالب و عکسها بسیار عالی بود لذت بردم اگر از عکسهای میرزا رضا
    (لوئیچی پشه ) هم عکس دارید و در سایت قرار دهید ممنونم

  30. امین کاتب می گوید

    جالب بود، اگر زیر عکسها توضیح داشت بهتر بود.

  31. شهزاد می گوید

    mer30 vagean eyvallllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll

  32. پیمان می گوید

    جالب بود .
    در ضمن می خواستم یک سایت توپ برای دان لود آهنگ های دلخواهتون به شما معرفی کنم.
    http://www.ironi.ir

  33. ehsan می گوید

    mamnon lotfan baram aks haye ghadim irano befrest

  34. ALIPHOTOGRAPH می گوید

    دستتون درد نکنه ولی یک انتقاد وسط عکس های به این قشنگی آخه آدم باحال ائن نوشته هارو نمی نویسن که یه ذره ذوق وسلیقه به خرج می دادی و کنار یا پایینش می نوشتی استاد

  35. میلاد می گوید

    آقا ما چند تا خانواده پشت این مانیتور نشستیم و از عکسها لذت بردیم
    لطفا اگه از این عکسها دارید برای من ایمیل کنید
    با تشکر

  36. asad می گوید

    با سلام و احترام، عکسهای جالبی بود و ای کاش تعداد و موضوعات بیشتری را در بر میگرفت. در هر صورت دست مریضا

  37. maysam می گوید

    salam.ye aks e ba keyfeyat az aramghah hafez mekhastam.shoma metoned be man komak koned

  38. سید محسن اصغریان می گوید

    باسلام
    از اینکه زحمت بدست آوردن چنین اطلاعات جالبی را کشیدید
    کمال تشکر را دارم

  39. نورا می گوید

    تاریخ همیشه هیجان انگیز بوده و برای ایرانیها که احساسات زیبا دارند. هیجان آن بیشتر است. با دیدن این تصاویر آینده ای در ذهنم نقش بست که انسان اکنون با تمام فرهنگ ها (پوشاک، خوراک، روش زندگی و …) برای آیندگان جذاب خواهد بود.
    روزی آیندگان هم به ما افتخار می کنند که پله های ترقی علم بشر را به خوبی طی کردیم تا به آیندگان سپردیم.
    روزی آینده به ما افتخار خواهد کرد که آنچه را که خدا سرشته بود زیبا انجام دادیم.

  40. Reza می گوید

    واقعا زنده باد .

  41. سیّد هرمزاشرفی می گوید

    سلام همسلیقه ! خیلی وقته که به دنبال عکسهائی از قبیل جواهرات سلطنتی و یا موزه خزانه بانک مرکزی که محّل نگهداری متعلقّات گرانبهای شاهی و دارائی ضبط شده از دوران گذشته است میگردم . دوست دارم بدونم واقعا در معرض دید عموم قرار دارند , دریای نور , تبر نادرشاهی , خرقه ناصرالدین شاهی و شمشیر مرصع شاهان و تاج و غیرو . اگه بتونی کمک کنی س÷اسگذار میشم .

  42. مجتبی می گوید

    سلام
    جالبه اما شما فاتحه عکسارو خوندید اسم نوشته شده مثل اینکه از عکسها مهمتره براتون
    پاسخ : اصل عکس‌هایی که من در وبلاگ گذاشتم ، به همین صورت بود.

  43. سعید می گوید

    بسیار زیبا بود, واقعا شوکه شدم, ممنون

  44. علی می گوید

    خیلی جالب بود دست شما درد نکنه بیستم ابان هشتادوشش

نظرات بسته شده است.

••4 5