یادداشتهای پراکنده
اول – مهندسان مدعی! : حالا خوب است به سبک اقشار مختلف
مملکت تا مشکلی در زمینه بهداشت و درمان پیدا کردیم ، برویم در روزنامه و این ور و
آن ور مقاله آتشین بنویسیم؟
مثلا بنویسیم که ارزشی برای وقت و سرمایه مردم قائل نیستند؟ مشکل ملت را بر طرف
نمیکنند؟ 5 روز است یک جمعیتی را بیگوگل و بیخوراک کردهاند؟ جواب سر بالا می
دهند؟ جدا خوب است؟
نوشتن مطلب آسان است ، یک مقاله احساسی و به قولی پرشور و
کمشعور میشد نوشت و از زمین و زمان نالید و از اشتباه فلان مهندس در طراحی
ساختمان ، خدای نکرده مالپرست بودن آن یکی و مسئولیتناپذیر بودن آن یکی نوشت و
شاید جایی هم داد چاپ شود.
نه! باید منصف بود و اشکالات ساختاری دسترسی به اینترنت را به
گردن قشر خاصی نینداخت.
دوم :
– آقای دکتر ، یکی از نزدیکان که ما در ولایت فرنگ به پزشکی شاغل است ، گفت یکی
آزمایش تازه برای دیابتیها در آمده در این کاغذ نوشته.
– کاغذ را که نگاه میکنم ، میبینم نوشته HA1C ، حالا از
کی این آزمایش یک چیز تازه شده ، نمیدانم.
– گفتم : خوب بله ، آزمایش قند ناشتا سطح گلوکز خون را در یه فاصله زمانی کوتاه
نشون میده ولی فایده این آزمایش اینه که سطح گلوکز خون را در یه فاصله زمانی
طولانی نشون میده و بعد پزشک میتونه ارزیابی کنه ، چقدر قند خونت را تونستی درست
تنظیم کنی. برات بنویسم؟
– نگاهی میکند و میگوید : نه ، به دردم نمیخوره هر ماه یه بار آزمایش میدم ،
این را می خواهم چه کار کنم. (و به عبارت دیگر ، این قرتیبازیها به ما نیامده!)
سوم : طرف ، دیابت دارد ، آن هم از نوعی که باید
انسولین بزند ، از کودکی مبتلا شده. خاطرخواه شده و میرود خواستگاری ، از پدر دختر
مرتب جواب رد میشنود.
من که حدس میزنم به احتمال زیاد به خاطر دیابتش و اینکه میداند از میانسالی به
بعد دچار عوارض بیماری میشود ، جواب رد میدهد. ظالمانه است ولی باید از زاویه دید
پدر هم نگاه کرد.
مرتب شکایت میکند که نمیدانم چرا پدر دختر لجاجت میکند. وقتی یک بار سربسته به
او گفتم : خوب تحقیق میکند وقتی میفهمد بیماری ، موافقت نمیکند ، می گوید ، این
را پس چرا به من نمی گوید؟
مرد مؤمن ، همه چیز را که نمیگویند!
اگر دیابتی هستید و یا عضوی از خانوادهتان مبتلا به دیابت است
، سایت آموزش دیابت گابریک را فراموش نکنید. سایت جامعی
به زبان فارسی در مورد بیماری دیابت است.
چهارم : این اینترنت نیمسوزی که من دارم ، بدجور اذیت
میکند ، دو سوژه موسیقیایی و یک سوژه آیتی بدجور ذهنم را مشغول کرده.
ای بابا ، الان دیگر نمیتوانم جستجو هم بکنم.
پنجم – غربالگری- غربالگری ، روشی برای پیدا کردن موارد
مشکوک به بیماری در بین جمعیت در معرض خطر بدون علامت با استفاده از تستهای با
حساسیت و ویژگی بالاست. هیچ فکر کردهاید که مردم ایران اصلا چیز زیادی از غربالگری
بیماریها نمیدانند. آنهایی که بیشتر نگران سلامتیشان هستند ، هر از چند گاه یک
آزمایش چکآپ و به قول بعضیها آزمایش کلی! میگیرند و تصور میکنند ، با این کارها
سلامتیشان را بیمه کردهاند.
متأسفانه در ایران من تفاوت زیادی از نظر میزان دانش سلامت و
پزشکی بین قشر تحصیلکرده و قشر کمتر تحصیلکرده نمیبینم. تفاوتی اگر باشد ، حاصل
مراجعه بیشتر تحصیلکردهها به پزشکان و همچنین سطح درآمد بیشتر آنهاست و نه مثلا
دسترسی بیشتر به رسانهها.
یکی از همکاران از من خواسته بود ، جدولی درست کنم که در آن
تستهای غربالگریهای بیماریها شرح داده شده باشد و نشان داده شده باشد که چه کسی
، در چه سنی و با چه نوعی تستی میتواند ، از لحاظ ابتلا به بیماریها ، خودش را چک
کند.
این تقاضا از یادم رفت (مثل بسیاری از قولهای دیگر) ، تا اینکه
دیدم در شماره گذشته هفتهنامه سلامت ، چنین جدولی چاپ شده:
آزمایش | چه کسی نیاز دارد | هر چند وقت یک بار | ملاحظات |
فشار خون | همه بزرگسالان | غربالگری دوره ای ، هر دوسال یک بار برای افراد دارای فشار خون طبیعی | افراد مبتلا به فشار خون باید تحت مراقبات پزشکی قرار داشته باشند |
اندازهگیری کلسترول | همه بزرگسالان | دست کم یک بار در هر پنج سال اما در صورت بالا بودن کلسترول کل ، پایین بودن اچدیال و یا داشتن عوامل خطرساز بیماری قلبی- عروقی با فواصل کمتر ، آزمایش انجام میشود. | گروهی از کارشناسان غربالگری در این مورد را تنها برای مردان 35 تا 65 سال و برای زنان 45 تا 65 سال توصیه میکنند. |
شناسایی زودرس سرطان گردن رحم (پاپ اسمیر) | از 18 سالگی به بعد یا زودتر اگر رابطه جنسی زودتر شروع شده باشد. هر سه سال یک بار | احتمالا در صورتی که فرد دارای عوامل خطرسازی مانند سیگار کشیدن یا روابط جنسی متعدد باشد ، باید فواصل آزمایشها کمتر شود. | زنانی که هرگز نتیجه غیرطبیعی نداشتهاند ، میتوانند پس از 65 سالگی این تست را متوقف کنند. |
غربالگری سرطان پستان ( ماموگرافی) | همه زنان 50 ساله و بالاتر ، زنان 40 تا 49 ساله بر حسب داشتن عوامل خطرساز با نظر پزشک | هر سال | در مورد انجام ماموگرافی در دهه 40 اختلاف نظر وجود دارد. |
غربالگری برای سرطان روده بزرگ و راستروده ، آزمایش خون مخفی در مدفوع یا آندوسوکوپی بخش سیگوئید روده بزرگ | 50 ساله و بالاتر و افراد در سن پایینتر در صورت داشتن عوامل خطرساز | انجام سالانه آزمایش خون مخفی مدفوع ، سیگموئیدوسکوپی هر سه تا 10 سال یک بار بر حسب توصیه پزشک | در مورد مفید بودن آزمایش خون مخفی در مدفوع هنوز اختلاف نظر وجود دارد. معاینه مقعد با انگشت ممکن است ، انجام شود. |
غربالگری برای سرطان پروستات (آزمایش آنتیژن اختصاصی پروستات و معاینه مقعد با انگشت برای ارزیابی اندازه پروستات) | غربالگری روتین توصیه نمیشود. اما در مردان بالای 50 سال سیاهپوست با سابقه خوانوادگی سرطان پروستات توصیه میشود. | بر حسب توصیه پزشک | مفید بودن آزمایش آنتیژن اختصاصی پروستان برای غربالگری در همه مردان مورد اختلاف بوده است. |
غربالگری بیماری تیروئید | افراد بالای 60 سال به خصوص زنان ، بر حسب نظر پزشک | بر حسب نظر پزشک | در صورت بیعلامت بودن نیازی به آزمایش نیست. |
غربالگری برای گلوکوم یا آب سیاه | افراد در معرض خطر ، افراد بالای 65 سال ، افراد بسیار نزدیکبین یا دیابتیها ، سیاهپوستان بلای 40 سال ، افراد دارای سابقه خانوادگی | بر حسب توصیه چشمپزشک | بسیاری از متخصصان آن را توصیه میکنند. غربالگری در سن 40 یا 50 سال آغاز میشود. |
چکاپ دندانی | همه بزرگسالان | بر حسب توصیه متخصص | اگر علایمی ندارید ، ممکن است دلیلی برای آزمایش نباشد. |
البته جدول بالا اصلا کامل نیست و حرف در مورد غربالگری بسیار
زیاد است ، چیزی به اندازه یک کتاب قطور. در مورد بعضی از بیماریها ، هنوز
تست غربالگری مناسبی که هم ارزان و مقرون به صرفه باشد و هم دقت بالایی داشته باشد
، نداریم.
چند نفر از نزدیکان شما که طبق جدول بالا باید غربالگری میشدند
، این کار را انجام دادهاند؟
سلام.امیدوارم خدا هیچکسو بیگوگل نکنه! ممنون از این جدول مفد که اینجا گذاشتید.موفق باشید همیشه.
سلام بر آقای دکتر و عرض تبریک عید.
با سلام . درمورد بند پنجم نوشته خوبتان :
چند عامل وجود دارد که مانع انجام این تستهاست . مثلا
– هزینه این آزمایشها و نسبت آن با در آمد مردم
– زمانی که بایستی برای انجام این آزمایشها بایستی صرف کرد. برای مثال نوبت سونوگرافی سینه در برخی آزمایشگاهها 3 ماه است
– چند درصد آزمایشگاهها مطمئن هستند و واقعا و دقیقا آزمایش می کنند