جنجال به کارگیری دروغ‌سنج دستی در افغانستان و عراق

علیرغم شک و تردیدهای زیادی که در مورد کارآیی و درستی نتایج دروغ‌سنجی با
استفاده از آزمون چندنگار یا «پلی‌گراف» وجود دارد، پنتاگون تصمیم گرفته است در ماه
جاری تعدادی دروغ‌سنج دستی به افغانستان بفرستد.

وزارت دفاع آمریکا گفته است که این وسیله کامل نیست، ولی می‌تواند به نظامیان
آمریکایی با غربالگری پلیس‌ها و مترجمان و افراد محلی که خواهان پیوستن به نیروهای
آمرکایی هستند کمک کند و همچنین می‌تواند لیست افراد مشکوک را بعد از بمب‌گذاری‌ها
کاهش دهد. این وسیله قبلا در عراق آزمایش شده است.

یک پژوهشگر به نام استفان فاینبرگ که قبلا رهبری تحقیقی را به عهده داشت که
ناکارآمدی آزمایش «چندنگار» را نشان می‌داد، معتقد است که فرستادن این دستگاه‌ها و
سپردن آنها به دست نظامی های آموزش‌ندیده کار درستی نیست و می‌تواند امنیت نظامیان
را به خطر بیندازد.

این دستگاه به طور اختصاری PCASS نامیده می‌شود و سه حس‌گر دارد که به دست متصل
می‌شوند. این حسگرها هدایت الکتریکی پوست، تعداد ضربان قالب و میزان اشباع شدن خون
از اکسپژن را اندازه می‌گیرند.

هزینه کل پروژه ارسال و به کارگیری این دروغ‌سنج های دستی 2.5 میلیون دلار است و
جالب است بدانید که از استفاده از این وسیله برای بازجویی نظامیان آمریکایی ممنوع
شده است.

در جریان بازجویی یک فرد با این دستگاه 20 سؤال به عربی، فارسی یا پشتو از وی
پرسیده می‌شود و بر اساس داده‌هایی که به وسیله الگوریتم‌های این دستگاه مورد
پردازش قرار می‌گیرد، چراغ‌های دستگاه سبز، زرد یا قرمز می‌شوند که نشاندهنده
راستگو بودن، نامعلوم بودن صحت جواب‌ها یا دروغگو بودن فرد مورد بازجویی است. گرچه
مقامات پنتاگون تأکید دارند که تنها به منظور غربالگری افراد مشکوک از این وسیله
استفاده خواهد شد ولی معلوم نیست در مقام عمل چه پیش خواهد آمد.

دستگاه دروغ‌سنج دستی دقت به مراتب کمتری نسبت به دستگاه‌های چندنگار دارد،
وسایلی که از سوی بیشتر دادگاه‌های آمریکا غیرقابل استناد هستند، ولی به طور
گسترده‌ای توسط پلیس برای بازجویی متهمین استفاده می‌شوند.

گزارش مفصل را می‌توانید در اینجا بخوانید.

مطلب مرتبط: ماشینی که دروغ را می‌بیند