آدا لاولیس، نخستین برنامه‌نویس‌ کامپیوتر تاریخ

25

اوگوستا آدا بایرون (لاولیس) Ada Lovelace، در 10 دسامبر سال 1815 در لندن به دنیا آمد، او دختر «لرد بایرون» شاعر معروف انگلیسی بود.

عمده شهرت آدا لاولیس، به خاطر نوشتن توضیحاتی در مورد ماشین محاسباتی مکانیکی «چارلز بابیج» است. امروزه او را نخستین برنامه‌نویس کامپیوتری می‌دانند. در شرایطی که هیچ کس حتی بابیج پیشبینی نمی‌کرد که روزی کامپیوترها، کارهایی به جز محاسبات عددی انجام دهند، او در همان زمان، قابلیت‌های کامپیوترها را زندگی آینده بشر مثلا در زمینه هوش مصنوعی، به‌کارگیری نرم‌افزارها و ساختن موسیقی پیشبینی می‌کرد.

آدا، در شرایطی به دنیا آمد که پدرش انتظار داشت، صاحب یک فرزند پسر شود. یک ماه بعد از به دنیا آمدن ادا، آنابلاهمسر بایرون از او جدا شد و گرچه طبق قوانین بایرون حق داشت که سرپرستی آدا را به مادرش ندهد، اجازه داد آنابلا، آدا را با خود به خانه پدرش ببرد.

در سال 1824 لرد بایرون درگدشت، تا زمان مرگ او هیچ ارتباطی با دخترش برقرار نکرد و مادر آدا، تنها شخص در زندگی او به شمار می‌رفت.

در سال 1829، در 14 سالگی آدا بیمار شد و بعد از یک دوره فلج یک ماهه، یک سال خانه‌نشین شد، اما در همین زمان از تحصیل دست برنداشت. وقتی که آدا 17 ساله شد، استعدادش در ریاضیات، نمود پیدا کرد. مادر آدا علاقه داشت که او، علایق کاملا متفاوتی را نسبت به پدر شاعرش دنبال کند، شاید به همین خاطر بود که آدا جذب ریاضیات شد.

در سال 1835 او با ویلیام کینگ ازدواج کرد، ازدواجی که حاصل آن سه فرزند بود.

رفته‌رفته او با بزرگانی مثل چالز بابیج، چارلز دیکنز و مایکل فارادی آشنا شد. اما مهم‌ترین دوره زندگی آدا را می‌توان یک بازه زمانی 9 ماهه در فاصله سال‌های 1842 تا 1843 دانست:

در سال 1842، چارلز بابیج برای ایراد یک سخنرانی در مورد «ماشین تحلیلی» به دانشگاه تورین دعوت شده بود. متن سخنرانی او را یک ریاضی‌دان جوان ایتالیایی به نام «لوییجی منابرا» به زبان فرانسوی نوشته بود. آدا از سوی بابیج مأمور شد که این یادداشت‌ها را از زبان فرانسوی به انگلیسی ترجمه کند. این کار 9 ماه طول کشید.

اما آدا به ترجمه اکتفا نکرده و چیزهایی هم بر این نوشته‌ها افزود. کل متنی که آدا، به بابیج داد، 6 قسمت داشت که از A تا G علامت‌گذاری شده بودند. قسمت G یادداشت که نوشته‌های اضافه‌ بر ترجمه خود آدا بود، طولانی‌ترین قسمت متن را تشکیل می‌داد. آدا در این قسمت الگوریتمی برای به‌کارگیری در ماشین تحلیلی نوشته بود که با آن می‌شد «اعداد برنولی» را محاسبه کرد. به خاطر نوشتن همین الگوریتم، که قابلیت به کارگیری در یک رایانه مکانیکی اولیه را داشت، ‌آدا نخستین الگوریتم‌نویس کامپیوتری تاریخ محسوب می‌شود. گرچه بر‌خی‌ها خود بابیج را نویسنده این الگوریتم می‌دانند، اما یادداشتی از بابیج که در سال 1846 نوشته شده است، شکی باقی نمی‌گذارد که آدا نقش اصلی را در نوشتن الگوریتم داشته است.

برای دیدن الگوریتم روی عکس کلیک کنید:

آدا در 36 سالگی به خاطر ابتلا به سرطان رحم درگذشت و در کلیسای سنت ماری ماگدالن در جوار پدری که هیچگاه نمی‌شناختش، به خاک سپرده شد.

– یکصد سال بعد از فوت او در سال 1953، یادداشت‌های فراموش‌شده او، مجددا منتشر شد.

– وزارت دفاع آمریکا به پاس قدردانی از او، نام یک زبان برنامه‌نویسی ایجاد شده توسط این دپارتمان، را زبان برنامه‌نوسی آدا نامید.

– تصویری از آیدا روی برچسب‌های هولوگرام محصولات مختلف مایکروسافت، دیده می‌شود.

– از سال 1998، جامعه کامپیوتر انگلیس، جایزه‌ای به نام آدا، به طور سالانه اهدا می‌کند و از سال 2008، یک مسابقه سالانه بین دانشجویان دختر رشته‌های کامپیوتر به نام آدا برگزار می‌کند.

– در سال 1997 فیلمی با عنوان Conceiving Ada با محوریت داستانی آدا لاولیس ساخته شد. در این فیلم «تیلدا سوئینتون»، هنرپیشه مشهوری که این اواخر او را در فیلم‌هایی همچون «بعد از خواندن، بسوزان»، «جولیا» و «مایکل کلایتون» دیده‌ایم، نقش آدا لاولیس را بازی می‌کند. داستان فیلم درباره یک نابغه کامپیوتر است که راهی برای ارتباط با گذشتگان پیدا می‌کند، او با آدا ارتباط برقرا می‌کند و تصمیم می‌گیرد او را به زمان حال بیاورد.

– ویلیام گیبسون در سال 1990 کتابی با عنوان ماشین تفریقی در مورد نوشت که یک نوول تاریخی در مورد زندگی آدا است.

لینک‌های مرتبط:
۹ سپتامبر ۱۹۴۵: «باگ» کامپیوتری متولد شد!
کلوسوس بار دیگر پیام‌های آلمان‌ها را رمز‌گشایی می‌کند
– متن کامل یادداشت معروف آدا
زنان مشهور دنیای کامپیوتر


اگر خواننده جدید سایت «یک پزشک»  هستید!
شما در حال خواندن سایت یک پزشک (یک پزشک دات کام) به نشانی اینترنتی www.1pezeshk.com هستید. سایتی با 18 سال سابقه که برخلاف اسمش سرشار از مطالب متنوع است!
ما را رها نکنید. بسیار ممنون می‌شویم اگر:
- سایت یک پزشک رو در مرورگر خود بوک‌مارک کنید.
-مشترک فید یا RSS یک پزشک شوید.
- شبکه‌های اجتماعی ما را دنبال کنید: صفحه تلگرام - صفحه اینستاگرام ما
- برای سفارش تبلیغات ایمیل alirezamajidi در جی میل یا تلگرام تماس بگیرید.
و دیگر مطالب ما را بخوانید. مثلا:

سازه‌های و کارهای مهندسی کارا، زیبا و شگفت‌آور از سراسر دنیا

ساختن سازه مهندسی مسلما فقط به معنی ساختن چیزی کارا نیست. بلکه باید زیبایی سازه و تباین آن با محیط اطراف و ابعاد انسانی و فرهنگی آن در نظر گرفته شود. در ضمن امکان توسعه آن در آینده مد نظر قرار گیرد و همچنین چه بهتر که دوست‌دار محیط زیست…

21 مهارتی که ای کاش در مدرسه یا جای دیگر مقدمات آنها را به ما می‌آموختند!

درس و دانشگاه بسیارند، اما وقتی وارد کار واقعی و زندگی می‌شوید می‌بینید که مهارت‌های زیادی لازم دارید تا تبدیل به یک آدم موفق شوید یا به آرامش و خوشبختی بیشتری در زندگی برسید. گاهی دوره‌های آموزشی خوبی برای آنها وجود دارد و گاهی هم باید…

هلند کشور لاله‌ها – توضیحات + گالری عکس زیبا

هلند به خاطر مزارع خیره‌کننده لاله‌ که گردشگران را از سرتاسر جهان جذب می‌کند، مشهور است. این مزارع به ویژه در فصل بهار، معمولاً از اواخر مارس تا اوایل اردیبهشت، سرزنده و زیبا هستند.مزارع لاله عمدتاً در منطقه‌ای به نام "Bollenstreek"…

خاطره‌بازی‌ با هم‌خوابگاهی‌ها و هم‌خانه‌های کثیف زمان دانشجویی!

الان را نمی‌دانم، اما داشتیم هم‌خوابگاه‌هایی و هم‌اتاقی‌هایی که نظم و بهداشت برایشان اولویت نبود. شاید یک جور لج و لجبازی برای نامرتب بودن و نشان دادن بی‌حالی و غم فلسفی هم در کار بود.ظرف‌های نشسته که دست کم مواد غذایی داخلشان تخلیه…

داستان قهرمانانه خواهران میرابال، فعالان دومینیکنی که به سرنگونی یک دیکتاتور کمک کردند

خواهران میرابال: پاتریا، مینروا و ماریا ترزا که در خانواده‌ای کشاورز از طبقه متوسط به دنیا آمدند، در جمهوری دومینیکن زندگی نسبتاً راحتی داشتند.اما با به قدرت رسیدن رافائل تروخیو، دیکتاتور خشن، در سال ۱۹۳۰، زنجیره‌ای از حوادث به راه…

۲۵ صدای نوستالژیک فناورانه قدیمی که کودکان امروزی به صورت معمول هرگز نمی‌شنوند!

یک ستاره سینمای کلاسیک را در نظر بگیرید مثلا همفری بوگارت را. تلفن را با یک دست در دست می‌گیرد، سیگاری به لب دارد و بعد با افه خاصی شماره‌گیر را می‌چرخاند و با صدای بم مردانه‌اش می‌گوید که نلفنچی فلانجا را برایم بگیر!چنین منظره‌ای دیگر…
آگهی متنی در همه صفحات
دکتر فارمو / شیشه اتومبیل / نرم افزار حسابداری / خرید سیلوسایبین / هوش مصنوعی / قیمت وازلین ساج / مقاله بازار / شیشه اتومبیل / قیمت ایمپلنت دندان با بیمه /سپتیک تانک /بهترین دکتر لیپوماتیک در تهران /بهترین جراح بینی در تهران / آموزش تزریق ژل و بوتاکس / دوره های زیبایی برای مامایی / آموزش مزوتراپی، PRP و PRF /کاشت مو / مجتمع فنی تهران /قیمت روکش دندان /خدمات پرداخت ارزی نوین پرداخت / درمان طب / لیست قیمت تجهیزات پزشکی / دانلود آهنگ / سریال ایرانی کول دانلود / دانلود فیلم دوبله فارسی /داروخانه اینترنتی آرتان /اشتراك دايت /فروشگاه لوازم بهداشتی /داروخانه تینا /لیفت صورت در تهران /فروش‌ دوربین مداربسته هایک ویژن /سرور مجازی ایران /مرکز خدمات پزشکی و پرستاری در منزل درمان نو /توانی نو / ثبت برند /حمل بار دریایی از چین /سایت نوید /پزشک زنان سعادت آباد /کلاه کاسکت / لمینت متحرک دندان /فروشگاه اینترنتی زنبیل /ساعت تبلیغاتی /تجهیزات پزشکی /چاپ لیوان /خرید از آمازون /بهترین سریال های ایرانی /کاشت مو /قیمت ساک پارچه ای /تولید محتوا /دانلود نرم افزار /
25 نظرات
  1. پانوراما می گوید

    سلام دکتر جون!
    ممنون به خاطر توضیحات تکمیلی،من حوصله ترجمه نداشتم. ولی کاش یک دو روز صبر میکردی ،بعد این رو مینوشتی..ممکنه بعضیها فکر کنند من این ایده را از تو گرفتم!
    راستی چند جای متن اشتباها سالها را 1943 و 1953 وارد کرده ای

    1. علیرضا مجیدی می گوید

      @پانوراما, راستش من بعد از دیدن مطلب وبلاگ zahra-hb به فکر نوشتن این پست افتادم. قبلا در مورد آدا لاولیس خونده بودم، ولی فرصتی پیش نیومده بود، پستی در موردش بنویسم.
      http://zahra-hb.com/1387/09/two-early-programmers-are-women

  2. سیستم می گوید

    اگه آدا الان بود چه کار می کرد!

  3. bluestar می گوید

    اون هولوگرامِ مایکروسافت خیلی جالب بود. نشنیده بودم هیچ‌وقت. و ندیده بودم که البته جای تعجب نداره، چون این‌جا هیچ‌چیز اوریجینالی از مایکروسافت وجود نداره که آدم هولوگرامش رو ببینه!

  4. یک فتحی می گوید

    دکتر جان. شاید برای شما جالب باشد که بدونید Ada یک زبان فوق العاده قدرتمند است که فقط برای کاربردهای بسیار سنگین ارتش آمریکا استفاده می شود و می تواند برعکس زبانهای کنونی که در هر آن یک کار انجام می دهند Ada می تواند در یک آن و موازی ده ها کار انجام بدهد. هنوز تکنولوژی های خانگی برای استفاده از Ada خیلی نونهال است 🙂

    1. فريد می گوید

      @یک فتحی, سلام….
      منظور از “…در آن و موازی ده ها کار انجام بدهد” چیست ؟
      اگر منظور threading هست که الان ، همه زبانهای مدرن از آن پشتیبانی می کنند. همچنین خوبه که بدونیم اگر قرار باشه یک برنامه “واقعا” موازی اجرا بشه، باید سخت افزار و معماری آن از “موازی سازی” پشتیبانی کنند…

      ممنون

  5. زهرا می گوید

    ای بابا!
    دکتر ایشون اولین الگوریتم نویس کامپیوتری بودن
    یعنی اولین الگوریتم رو نوشتن که میشد در یک برنامه کامپیوتری استفاده کرد.
    توجه کنین که برنامه کامپیوتری با الگوریتم متفاوته!
    یعنی مثلا یک برنامه کامپیوتری میتونه حاوی یک یا چند الگوریتم باشه ولی در عین حال خود برنامه نمیتونه صرفا با اتکا به دستورات الگوریتم اجرا بشه چون به رزرو وردهایی از زبانی که قابل ترجمه توسط کامپایلر باشه نیاز داره!

    ضمن اینکه ایشون برنامه نویسی رو به شیوه ای که مد نظر من تو پستی که اشاره کردین ننوشته! یعنی برنامه نویسی روی یک سیستم (منظورم به شیوه امروزیه یعنی مثلا سوئیچهای صفر و یک رو بتونی Program کنی!)

    1. سجاد می گوید

      @زهرا,
      الگوریتم از الخوارزمی می یاد که اولین کسیه که الگوریتم وار (مرحله مرحله ای) به ارایه راه حل برای بسیاری از مسایل پرداخته. بدون شک آدا اولین الگوریتم نویس کامپیوتری نبوده.

      1. زهرا می گوید

        @سجاد,
        معلومه که ایشون اولین الگوریتم نویس نبوده
        اگه دقت کنی موضوعی مورد بحث من تفاوت بین الگوریتم کامپیوتری با برنامه کامپیوتری بود!
        اگه دقت کنیم میبینم که یک الگوریتم محساباتی با همون الگوریتم در کامپیوتر (یعنی از نوعی که بشه از روش برنامه کامپیوتری) نوشت فرق میکنه!
        خوارزمی اولین الگوریتم محاسباتی رو نوشت در این شکی نیست ولی همون الگوریتم برای اینکه تبدیل به یک برنامه ای که قابل فهم توسط کامپیوتر باشه نیاز به تغییر داره چون مسلما چیزی رو که ما به صورت محاوره ای می فهمیم زبان ماشین نمی فهمه!

      2. زهرا می گوید

        @سجاد,
        توجه شما رو به اولین جمله خودم جلب میکنم
        دکتر ایشون اولین الگوریتم نویس “کامپیوتری” بودن

  6. جینا می گوید

    سلام
    خسته نباشید
    خیلی جالب بود. همیشه در میون پست های شما چیزی می خونم که هیچ جا ی دیگه راجع بهشون نشنیدم و نخوندم.
    امیدوارم همیشه سلامت و کامروا باشید.
    در ضمن
    سلام
    با
    ” ضعیفه ” یا “سلیته ” ؟!
    به روز هستم .

  7. وحید می گوید

    این چه حرفیه اولین الگوریتم های ریاضی رو خوارزمی نوشته که پدر علم کامپیوتر محسوب میشه و اسم الگوریتم رو از نام او گرفتند الخوارزمی

    1. علیرضا مجیدی می گوید

      @وحید, اولین الگوریتمی که در یک ماشین محاسباتی به کار رفت، منظورم نظر هست، نه اولین الگوریتم. دقت کنید.

  8. ستاره شب می گوید

    سلام دکتر جان
    تبریک میگم برنده شدن سایت شما در نظرسنجی وبلاگها
    فقط اینکه الان 1ماه وقتی آپ میکنید ایمیلی دریافت نمیکنم ؟

    1. علیرضا مجیدی می گوید

      @ستاره شب, سیستم قبلی ارسال خبرنامه، دچار مشکل شده. شما می‌توانید با خواندن این پست مشکل را برطرف کنید:
      http://1pezeshk.com/archives/2008/11/email-subscription.html

  9. بهزاد می گوید

    جالب بود.

  10. پارسا می گوید

    دکتر مجیدی عزیز
    شما حتما می دانید OCR چیست، چون تبلیغش را کرده اید!…
    پیشنهاد میکنم محصول ما را نیز امتحان کنید.
    ما برای شما وبلاگنویسان مشهور، تا سقف 90% تخفیف در نظر گرفته‌ایم. تخفیف برای یک محصول استثنایی و مورد نیاز تمام آنانکه با کاغذ و کتاب و روزنامه و مجله و … سروکار دارند. OCR پرشیانگار، محصولی کاملا ایرانی، با ظاهری آراسته و باطنی قدرتمند. شک نکنید و کلیک کنید. این یک فرصت است برای شما و برای ما.
    پرشیانگار، نویسه‌خوانی برای همه.
    http://www.persianreader.com
    blog.persianreader.com

  11. Ali می گوید

    با سلام
    مطلب تون برام خیلی جالب بود.
    هر چند که من به مناسبت اول دسامبر منتظر مطالبی در این زمینه(World AIDS Day) بودم.
    یک سئوال بی ارتباط با IT:
    آیا واکسیناسیون مادر باردار (مثلاً کزاز) باعث ایمنی در جنین نیز می شود؟

  12. آگالیلیان می گوید

    ممنونف برام جالب بود، بخصوص اون تصویر الگوریتم برنلی؛ البته خارج از این بحثِ «اولین الگوریتم رو کی نوشته؟!» 🙂

  13. آرش می گوید

    ممنون جالب بود

  14. محمد می گوید

    آقای مجیدی.
    مطلب خیلی جالبی بود. در حقیقت کاوشی بود در یکی از اسم هایی که ما هر روز میشنویم و خیلی سادهاز کنارش رد میشیم.
    دنیا پر هست از این کلمات و اسمهایی که خیلی هاشون ناجوانمردانه و فقط بر حسب جبر زمانه از بین رفتن یا کمرنگ شدن
    امیدوارم باز هم چنین کاری رو تکرار کنید…

  15. وحید می گوید

    آقا دست مریزاد
    بیشترین چیزی که تو پست هاتون برام جالبه گریز زدنهای شما به سینما و دادن اطلاعات مشترک بین نوشته ی خودتون با عرصه ی سینماست

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

••4 5