ریو

فرانک مجیدی: آن‌طوری که در پوستر ریو در تبلیغ «ریو» نوشته‌شده، این انیمیشن کاری است از خالقان «عصر یخبندان». این جمله نویدی است برای دیدن یک انیمیشن خانوادگی سرگرم کننده از «کارلوس سالدانا».

در جنگل‌های بارانی برزیل، جوجه طوطی آبی‌رنگی به همراه گروه زیادی از پرندگان زیبای بومی آمازون دزدیده می‌شود و برای قاچاق، از برزیل خارج می‌گردد. حین انتقال پرندگان، جعبه‌ی حاوی جوجه‌ی کوچک در ایالت پربرف مینسوتا از کامیون بیرون می‌افتد و دختر کوچکی به نام لیندا آن را پیدا می‌کند. ۱۵ سال بعد، لیندا (با صدا پیشگی لزلی مان) و طوطی که اسمش حالا شده بلو (جس آیزنبرگ) در کنار هم زندگی دوستانه و شادی دارند و روزها را در کتابفروشی لیندا می‌گذرانند. یک روز سر و کله‌ی دکتر پرنده‌شناسی به نام تولیو (رودریگو سانتورو) پیدا می‌شود و به لیندا می‌گوید بلو آخرین پرنده‌ی مذکر گونه‌ی خودش است و باید برای نجات نسلشان به ریودوژانیرو برگردانده شود تا به خوبی و خوشی با جفت خود، جووِل (آن هاتاوی) آشنا گردد. لیندا و تولیو، بلو را با خود به ریودوژانیرو می‌برند، آن هم یک روز مانده به کارناوال بزرگ. اما بر خلاف انتظار…

بعد از «عصر یخبندان» ۲۰۰۲، این بازگشت دوباره‌ی کاراکترهای انسانی به انیمیشن‌های کمپانی بلو اسکای است. «ریو» که مدتی پس از بازی پر طرفدار «پرندگان خشمگین ریو» روی پرده‌ی سینما آمد، داستان آن طوطی بدجنس سفید به اسم نایجل، میمون‌های جیغ‌جیغوی اعصاب‌خردکن و پرندگان کوچک در قفس را بهتر توضیح می دهد، هر چند، نشانی از پرندگان خشمگین دوست‌داشتنی در انیمیشن نیست. ریو از نظر طراحی کاراکترهای انسانی، نزدیک به «ابری با احتمال بارش کوفته‌قلقلی» عمل می‌کند و در طراحی‌های جزئیات چهره و احساسات، مانند «مگامایند» موفق نیست، تازه، به بامزگی «عصر یخبندان» هم در نیامده و پیام‌هایش مثل «پاندای کونگ‌فو کار» یا «بالا» زیبا و دل‌نشین نیست. تنوع اتفاقات هم چندان زیاد نیست، نه مثل تمام انیمیشن‌های موفق این سال‌ها. روی جزئیات شخصیتی کاراکترهای انسانی خوب کار نشده و روند اتفاقات قابل پیش‌بینی است. دقیقاً چون این کار را خالقان «عصر یخبندان» ساخته‌اند، منطقی بود که انتظار داشته‌باشیم این اشکالات کمتر توی چشم بیایند. اما خب، همین است که هست!

اما ناامید نشوید! هنوز «ریو» یک انیمیشن خانوادگی خوب است. سطح پایین‌تری از «رنگو» دارد، اما خوب است. امیدوارتان می‌کند که همه به ریشه‌های خود و خاطرات بومیشان نیاز دارند و آن‌چه در خون است، تغییر نمی‌کند و فراموش نمی‌شود. توانایی‌های بالقوه روزی به فعلیت در خواهند آمد، فقط باید منتظر زمان و مکان مناسب ماند. دوستی و رفاقت و این حرف‌های خوب هم در آن هست. بعلاوه یک اظهار عشق گرم و شدید از سالدانا برای زادگاهش، ریودوژانیرو هم به حساب می‌آید. سالاندا هر چیزی که انتظار دارید از ریو دو ژانیرو ببینید، به زیبایی نشانتان می‌دهد. از مجسمه‌ی غول‌پیکر عیسی مسیح که مهربانانه بازوانش را گشوده و عشق و حمایتش را نصیب مردم شهر می‌کند، جنگل‌های انبوه بکر، جانوران بی‌همتا، میوه‌های عجیب آمازون، رنگ‌های شاد و گرم و بی‌نظیر در کنار هم، رقص، آواز، شادی، جشن، زاغه‌نشینی، گرسنگی، فقر، توریسم پررونق، فوتبال و عشق بی‌پایان به آن… همه‌اش در این انیمیشن هست. از محله‌های فقیر تا اعیان‌نشین‌های خوش و خرم همه عاشق سامبا و شادی‌اند. سالدانا شهرش را بسیار زیبا توصیف می‌کند و این کار زیبا را با هیجان اتفاقات در هم می‌آمیزد و باعث شادی بینندگان می‌شود.

خوبی دیگر این انیمیشن، حضور آقای موسیقی‌ انیمیشن‌هاست، یعنی «جان پاول» دوست‌داشتنی. اتفاقات زیادی در تاریخ اسکار افتاده که باعث نارضایتی گروهی از مخاطبین سینما شده، یکی از تلخ‌ترین خاطرات اسکار دوره‌ی گذشته برای من این بود که اسکار بهترین موسیقی متن به او برای «چگونه اژدهای خود را تعلیم دهید؟» نرسید. موسیقی پاول پر از احساس و شور و شکوه است. در سکانس‌های پرواز، موسیقی او کاری می‌کند که جریان خنک و تند هوای پاک را بر بدن و موهایتان احسای کنید و روحتان آزاد و رها شود، نمی‌دانم چطور می‌تواند این احساس باشکوه را با نُت منتقل کند، اما او این‌کار را می‌کند، بسیار زیبا هم انجامش می‌دهد. این روزها، کار پاول با «پاندای کونگ‌فو کار ۲» شنیده می‌شود که ظاهراً مورد اقبال فراوانی هم قرار گرفته. برنامه‌ی پاول تا سال ۲۰۱۴ معلوم است و مسلماً باعث خوشحالی طرفداران انیمیشن می‌شود اگر بدانند با «عصر یخبندان ۴» و «چگونه اژدهای خود را تعلیم دهید؟ ۲» باید منتظر شنیدن کارهایش ماند. کار پاول، بعلاوه‌ی کلی موسیقی محلی برزیلی در ارتقای کیفیت کار نقش به‌سزایی داشته‌اند.

خب! تصمیمتان را بگیرید و آخر هفته را با «ریو» برای خود شاد و رنگی کنید. کلی خوش می‌گذرد.