چگونه یک کاربر محتواساز شبکه‌های اجتماعی شویم
مدت‌ها بود که می‌خواستم در مورد نوع کاربری در شبکه‌های اجتماعی بنویسم. ما هر روز از شبکه‌های اجتماعی گوناگونی بازدید می‌کنیم: توییتر، فیسبوک، گوگل پلاس، فرندفید، اینستاگرام و …
هدف‌های ما در هنگام پرسه در این شبکه‌های اجتماعی گوناگون هستند: سرگرمی و وقت‌گذرانی، مطلع شدن از اخبار، آگاهی از حال و هوای دوستان.
در طی سال‌های فعالیت وبلاگستان فارسی، ما در مورد وبلاگنویسی و خوبی و بدش، مطالب زیادی نوشته‌ایم و خوانده‌ایم. اما کم پیش آمده است که در مورد نوع کاربری در شبکه‌های اجتماعی، مطلبی دیده باشیم.
چه چیز باعث می‌شود که یک فرد دنبال‌کننده‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی پیدا کند؟ آیا می‌توانیم کاربری شبکه‌های اجتماعی را به خوب و بد تقسیم کنیم؟ آیا محتواسازی در شبکه‌های اجتماعی مفهومی دارد؟ چگونه مبدل به یک کاربر ارزشمند شبکه‌های اجتماعی شویم؟
در این نوشته، در پی آن هستم که به این سؤالات پاسخ بدهم:
1- یک کاربر خوب شبکه‌های اجتماعی از نوشته‌های خوب سایتها و وبلاگ‌ها حمایت می‌کند: معمولا ما در شبکه‌های اجتماعی تعهد کمتری نسبت به وبلاگ‌ها در مورد نوع مطالب انتخابی داریم. مثلا من ممکن است هیچگاه در وبلاگم یک عکس gif را محض شوخی و خنده نگذارم، چون بر این باورم که باید در وبلاگ مطالب متفاوتی با قصد دانش‌افزایی منتشر کنم، اما در شبکه‌های اجتماعی لزومی به رعایت چنین چیزی ندارم.
اما شما اگر دوست دارید تبدیل به یک کاربر متفاوت و متمایز و جریان‌ساز در شبکه‌های اجتماعی شوید، می‌توانید رویه‌ای متفاوت پیش بگیرید و به جای وقت‌گذارنی صرف، مطالب خوب وب و وبلاگستان را گلچین کنید و درج کنید.
2- یک کاربر خوب شبکه‌های اجتماعی سرعت عمل خوبی دارد: وقتی ما می‌خواهیم مطلبی را برای وبلاگ آماده کنیم، ناچار هستیم، مدت زیادی را صرف پیدا کردن منابع و سپس نوشتن و ویرایش مطلب و الحاق عکس‌های مناسب به آنها کنیم. اما در شبکه‌های اجتماعی می‌توان اخبار مهم را با سرعت خوب و صرف انرژی کمتر بازتاب داد.
فرض کنید که یک خبر مهم مثل مرگ مارگارت تاچر اتفاق افتاده است، به عنوان یک کاربر گوگل پلاس شما می‌توانید به سرعت پست یا پست‌های متشکل از ده بیست لینک به خبرگزاری‌ها و سایت‌های مختلف آماده کنید و یک واکنش سریع داشته باشید.
3- یک کاربر خوب شبکه‌های اجتماعی، فقط لینک نمی‌دهد، بلکه مطالب را پردازش هم می‌کند: چیزی که ما در شبکه‌های اجتماعی کمتر می‌بینیم، پردازش مطالب است.
پردازش می‌تواند در سطوح مختلفی صورت بگیرد. ساده‌ترین نوعش این است که مثلا وقتی شما پست بلندی می‌خوانید، برای اشاره به آن در فیسبوک یا پلاس، فقط به لینک اکتفا نکنید، بلکه دو سه جمله کلیدی آن را در آغاز مطلب، ذکر کنید یا جملات مهم را بولد کنید.
در سطحی دیگر شما می‌توانید لینک‌ها را در مجموعه‌های مرتب کنید، مثلا فرض کنید در مورد یک قضیه اختلاف‌برانگیز اجتماعی، بحثی در وب فارسی در گرفته است، شما می‌توانید در یک نوشته، سه لینک موافق با یک پدیده و در نوشته‌ای دیگر سه لینک متفاوت با پدیده را در کنار هم بیاورید.
باز هم در سطحی دیگر، وقتی در خبری چیزی مشکوک یا متناقض یافتید، شما می‌توانید با جستجویی در اینترنت در کنار لینک اصلی ذکر کنید که طبق جستجوی شما، در صحت آمار و اعداد ذکر شده در یک خبر، شک و تردیدهایی وجود دارد.
4- یک کاربر خوب شبکه‌های اجتماعی خاکستری می‌بیند و مطلق‌اندیش نیست: بعضی از کاربرهای شبکه‌های اجتماعی، چون در این شبکه‌های احساس خودمانی بودن و راحتی می‌کنند، وقتی می‌خواند در مورد شخص یا قضیه‌ای اظهار نظر کنند، جانب اعتدال، انصاف یا گاهی منطق را رها می‌کنند. در صورتی که همین کاربرها در وبلاگ‌هایشان محتاط‌‌تر هستند.
گرچه بی‌پروایی و استفاده از ادبیات سطح پایین و خوشمزگی در شبکه‌های اجتماعی در کوتاه‌مدت می‌تواند محبوبیت‌زا باشد، اما این روند در طولانی‌مدت، ادامه پیدا نمی‌کند.
5- یک کاربر خوب شبکه‌های اجتماعی، از کپی‌رایت حمایت می‌کند: در شبکه‌های اجتماعی هنگام لینک دادن، معمولا کسی در پی آن نیست که کشف کند، آیا وبلاگ یا یک خبرگزاری خودش مطلب را تهیه کرده است یا کپی‌پیست کرده است.
اما به گمانم بسیار خوب است که این لینک‌ها که باعث افزایش بازدید سایتها می‌شوند با دقت بیشتری انجام بشوند و به این ترتیب ناخواسته از دزدی مطالب حمایت نشود.
6- یک کاربر خوب شبکه‌های اجتماعی از پتانسیل‌های شبکه اجتماعی به صورت خلاقانه برای افزایش آگاهی استفاده می‌کند: شبکه‌های اجتماعی امکانات خوبی در اختیار ما میگذارند، مثلا در پلاس می‌توان به راحتی چند عکس را به صورت یک آلبوم منتشر کرد، با توییتر می‌شود به سرعت در قالب 140 کاراکتر در مورد مطلبی توضیح داد، فیسبوک برد زیادی دارد و …
می‌توان از امکانات شبکه‌های اجتماعی برای مقاصد عالی استفاده کرد. مثلا اینستاگرام را در نظر بگیرید، کارکرد اصلی آن اشتراک عکس‌های روزانه ما با دوستان است، اما تصور کنید که کسی پیدا شود که هنگام مطالعه رمان‌ها و کتاب‌ها، از پاراگراف‌هایی عکس بگیرید و مرتب به اشتراک بگذارد، یعنی چیزی شبیه یه همان کاری که بعضی از وبلاگ‌ها به صورت نوشتاری انجام می‌دهند، منتها با سرعت بیشتر!
مطمئنا چنین کاربری، به تدریج دنبال‌کنندگان زیاد پیدا می‌کند.
7- یک کاربر خوب شبکه‌های اجتماعی در پی ایجاد یک حلقه از مخاطبان خاص و هم‌فکر است و نه افزایش عدد دنبال‌کنندگان: شاید بعضی‌ها در وبلاگستان، در پی افزایش هیت و تعداد بازدید باشند تا میزان جذب آگهی و درآمدزایی خود را افزایش دهند، اما واقعا در شبکه‌های اجتماعی افزایش تعداد دنبال‌کنندگان، جز یک تفاخر بی‌جهت چه سود مادی و یا معنوی می‌تواند داشته باشد؟
شما می‌توانید یک کاربر باشید که با انتشار مطالب سرگرم‌کننده صرف، هزاران دنبال‌کننده داشته باشید، یا می‌توانید کاربری باشید که با تعمق و از روی حساب با نوشتن و به اشتراک گذاشتن مطالبی ژرف، چند صد مخاطب خاص پیدا کند.
8- یک کاربر خوب شبکه‌های اجتماعی، دستور زبان و آداب نگارش را رعایت می‌کند: در شبکه‌های اجتماعی بعضی‌ها تصور می‌کنند که لازم نیست همان دقت و وسواسی را که در سایتها و وبلاگ‌ها رعایت می‌کنند به خرج بدهند، گرچه نوشتن به زبان عامیانه در شبکه‌های اجتماعی اشکالی ندارد، اما رعایت نکردن املای کلمات یا دستور زبان یا اصلا واژه‌سازی و استفاده مکرر از اصلاحاتی که جایگزین‌های خوبی در فارسی دارند، می‌تواند در بلندمدت به ادبیات فارسی صدمه وارد کند.
9- یک کاربر خوب شبکه‌های اجتماعی پای مطالب خوب دیگران نظرات خود را می‌نویسد و ارزش افزوده به آنها می‌دهد: گرچه با یک لایک ساده می‌توان علاقه‌مندی خود را به یک مطلب خوب ابراز کرد، اما کار بهتر، نوشتن نظرات سازنده است. نظراتی که در آنها، دیدگاه خود را شرح داده باشیم، در ارتباط به موضوع باشند و در صورت لزوم با لینک غنی شده باشند!
10- یک کاربر خوب شبکه‌های اجتماعی به جا و درست از عکس، ویدئو و صدا برای چندرسانه‌‌ای کردن مطالب خود استفاده می‌کند: شما می‌توانید با گزینش مجموعه‌ای از ویدئوهای یوتیوب، در مورد یک موضوع تاریخی یا علمیو افزودن توضیحاتی به هر یک از آنها یک شبه‌کورس آموزشی ایجاد کنید یا اصلا می‌توانید گاهی سنت‌شکنی کنید و وقتی می‌خواهید به صورت مشروح در مورد چیزی توضیح بدهید، صدای خودتان را ضبط و منتشر کنید.
چیزهایی که برشمردم، هیچ منافاتی با سایر کاربری‌های شبکه‌های اجتماعی ندارد، شما می‌توانید در آن واحد با دوستانتان در فیسبوک در ارتباط باشید، مطالب خودمانی و سرگرم‌کننده بگذارید، در مورد تیم ورزشی مورد علاقه خود شوخی کنید و در سطحی دیگر، یک کاربر محتواساز باشید.
شما چه شاخص‌های دیگری برای یک کاربر خوب شبکه‌های اجتماعی می‌شناسید؟
سلام
به عنوان نظر شخصی با بعضی از موارد موافق نیستم البته این تنها به چگونه کاربری بودن در شبکه های اجتماعی برنمیرده بلکه بر میگرده به این موضوع که فضای مجازی اینترنت بر خلاف دنیای واقعی محدودیت کمتری برای ابراز نظر داره … چه بسا کاربرانی که خیلی بیشتر از شخص واقعیشون توی فضای مجازی موفقن نه فقط بهخاطر خوب بودن از دید معیار های جامعه واقعی.
کابر خوب و بد در فضای اینترنت وجود نداره چون محدودیت و تعریفی براش وجود نداره پس بهتره اینترنت رو خیلی شسته رفته و بقول معروف اتو کشیده نبینیم! :-)
با پاراگراف دومتون موافقم. متاسفانه در اینترنت (مخصوصاً این روزها بیشتر در ایران) مردم یک نقاب روی اون چیزی که هستند کشیدن. فرقی هم نمیکنه وبلاگ باشه یا شبکه اجتماعی. از پروفایل شخصی بگیر تا پیج…
موافقم، تمامی مواردی که گفتید صحیح بودن اما خب متاسفانه کمتر دیده میشه. موارد بارز زیادی وجود داره و میشه به این اشاره کرد که متاسفانه بعضی از افراد میخوان همیشه تعداد رقم دنبال‌کننده‌ها از تعداد رقم کسایی که دنبال میکنن بیشتر باشه.
این نشون دهنده ضعف شخصیته
عجیبه..دکتر این همه نوشت و اخرش مطلبش هم تاکید کرد که راحت باش و راحت بگیر اما دقت کن..اونوقت تو دوست عزیز میگی که بهتره شسته رفته و اوتوکشیده نباشیم..عزیزم، نگفت پاستوریزه و مودب باش گفت هم حالتو بکن هم به بقیه خوب حال بده منتها اونجوری..ضمنا چرا فکر میکنی اینترنت هیچ تعریفی نداره؟ هر چیزی توی این دنیا تعریفی داره و بستگی به این داره تو بخای چطوری تعریفش کنی…فکر نکن با این حرفا میشه از زیر بار مسئولیت و بهتر دیدن و بهتر شدن خودمون و بهتر کردن دیگران شونه خالی کنی چون همین چیزایی که بهش فکر نمیکنی دنیای دور و برتو بهتر میکنه
«عزیزم، نگفت پاستوریزه و مودب باش گفت هم حالتو بکن هم به بقیه خوب حال بده منتها اونجوری..»
عجب! پس حال کردن با مودب بودن در تضادّه!!! عجب روزگاری شده!
ای کاش مشابه همین مطلب رو برای وبلاگنویسی بنویسید.از زبان خودتان بگویید که یک وبلاگنویس خوب…
سلام
1-واقعا ممنون. به چنین توصیه‌ها و پیشنهادهایی نیاز داشم
2-
«اصلا می‌توانید گاهی سنت‌شکنی کنید و وقتی می‌خواهید به صورت مشروح در مورد چیزی توضیح بدهید، صدای خودتان را ضبط و منتشر کنید.»
مدّت‌هاست دلم می‌خواد پادکست درست کنم و توی وبلاگم به جای متن اون ها را قرار بدم امّا نمی دونم برای ضبط و ویرایش صدا برای این کار، چه نرم افزارهایی مناسب هستند و کار باهاشون راحته ، چه سایت هایی برای بارگزاری فایل‌ها و اجراشون مناسب هستند و … .
چه قدر خوب می‌شد اگه یک زمانی فرصت و امکانش براتون پیش اومد ، در مورد پادکست درست کردن و موضوع‌های مربوط به اون هم مطالبی بنویسید
سلام و ممنونم آقای مجیدی
به نظر من هم گرد آوری یک عده مخاطب خاص نکته ای ظریف است که اکثر افرادی که در صفحه های شبکه های اجتماعی فعالیت دارند از آن غافل هستند.
نکته ی دیگر اینکه بعضی از افراد یا به اصطلاح خودشان “ادمین”های صفحه های مختلف احترام به حقوق یکدیگر را زیر پا میگذارند و مطالب را از روی هم کپی می کنند و اینجور اخلاق های ناپسند به مرور باعث دلسردی کاربران می شود.
شما که زحمت کشیدی نوشتی علیرضا جان، کاش چند تا مثال هم از وب فارسی می‌نوشتی با آدمهای فعال بیشتری آشنا بشیم.
بلکه بقیه هم یادبگیرند که با چه معیارهایی باید لیستی با همچون عنوانی ببندند:
https://thebobs.com/persian/category/2013/best-person-to-follow-persian-2013/
اتفاقا اون فهرست را دیدم به فکر نوشتن این مطلب افتادم، اما خوب، در نوشتن محدودیت‌هایی داریم.
سپاس از نوشته خوبتان.
کمی به خودم امیدوار شدم و فکر میکنم تمام این موارد را در وب سایت و شبکه های اجتماعی خودم تا جایی که ممکن بوده رعایت کردم.
البته نکته دیگری هم که خودم در نظر میگیرم این است که در هر شبکه اجتماعی بر اساس همانجا و کاربرانی که در آن زندگی می کنند رفتار میکنم.
مسلما فیسبوک عمومی تر و عامیانه تر است، پلاس حرفه ای تر و تخصصی تر و Linkdein و غیره هم که بیشتر آکادمیک و یا برای مقاصد خاص راه اندازی شده. برای همین نوع پست ها و حلقه های مخاطب که برای خودم در نظر میگیرم متفاوت است تا هم بتوانم تمام ابعاد زندگی مجازی خودم را پوشش دهم و هم دنبال کننده هایم را بر اساس آنچه دنبالش هستند خشنود نگه دارم.
مثلا پست های اجتماعی، طنز، خودمانی، اخبار، اجتماعی و … بیشتر در شبکه فیسبوک. پست های تخصصی تر مانند خبرهای خارجی، پست های انگلیسی زبان و یا خبرهای گلچین شده دانش و فناوری در پلاس و پست های علمی تر و خاص تر در شبکه های خاص.
با دقت مطالعه کردم و بسیار استفاده بردم. ممنونم.
سلام
واقعا نوشته ی جمع بندی شده ی جالبی بود
مختصر و مفید
باسلام و خسته نباشید آقای دکتر مجیدی وقت بخیر.
ما سعی کردیم به توصیه وبلاگ نویسان مشهور عمل کرده و محتوا سازی کنیم از این جهت چند روز زحمت کشیدیم و تونستیم 2 مطلب بنویسیم در مورد وبلاگ نویسی که خیلی روش کار کردیم.
خوشحال می شم مطالب مارو مطالعه کنید.
ممنونم :)
اولی در مورد سیستم وبلاگدهی جدیدی هست که افتتاح شده به نام بیان:
http://javanparsi.com/?p=3126
دومی در مورد وبلاگ نویس های تازه کاری که مطلب برای نوشتن پیدا نمی کنن:
http://javanparsi.com/?p=3135
سلام مطالب خوب جالب وجدید بود!
منطق هم حکم میکنه که محتوا در سایتها ووبلاگ ها حرف اول وآخر رو میزنه البته با یاد داشته باشیم که گاهی اوقات انگیزه های نوشتن وپیگیری مطالب وبلاگ وسایت صرفاً با افزایش بازدید میتونه بسیار رابطه عمیق داشته باشه به طور مثال اگه بازدید ها افزایش داشته باشه قاعدتاً روان نویسی وافزایش کیفیت مطالب حرف اول رو خواهد زد وبلعکس این نظر من بود امید وارم دوستان بیشتر مطالعه کنن
http://www.fashnews.blogsky.com