آغاز دوران فناوری‌های شخصی، واقعیت افزوده در قامت هشتمین رسانه جمعی تأثیرگذار
گرچه عینک گوگل هنوز رسما برای مصرف‌کنندگان نهایی عرضه نشده است، اما بحث در مورد تحولی که این ابزار جدید در تعامل انسان و فناوری ایجاد می‌کند بسیار داغ است. در یک پزشک هم به کرات درباره این محصول جدید فناوری نوشته‌ایم و گفته‌ایم که واقعیت افزوده یکی از اصلی‌ترین عرصه‌های پیشرفت و نوآوری در سال جاری خواهد بود. اما این که هوشمند شدن (و به تبع آن خصوصی و شخصی شدن) تمام ابزارهای روزمره‌مان چه تاثیری بر شیوه زندگی ما خواهد داشت با توجه روند پیشرفت فناوری، پرسشی است که دیدن پاسخ آن به کمتر از ۱۰ سال زمان نیاز خواهد داشت.
دوران جدید
در کنفرانسی که در محل شرکت Intuit (شرکتی که در زمینه عرضه نرم‌افزارهای حسابداری شخصی فعالیت می‌کند)، بیل کمپبل (Bill Campbell) رییس هیات مدیره Intuit که اتفاقا عضو هیات مدیره اپل نیز هست، در بحث با براد اسمیت (Brad Smith) مدیرعامل Intuit در کنار بحث از اتفاقات جدید در دنیای فناوری، از شروع دوران جدیدی در زمینه تعامل انسان و فناوری صحبت کرد. بیل کمپبل را در دنیای فناوری با عناوینی چون «مشاور ارشد سازمان و زمزمه کننده ارشد» (Chief Executing Whisperer) می‌شناسند و صدها نفر از کارمندان برای شنیدن صحبت‌هایش جمع شده بودند.
کمپبل به حضار گفت که «اتفاقات زیادی در دنیای فناوری در حال وقوع است که هدف آنها خصوصی‌سازی و شخصی‌سازی اشیا و چیزهاست.» او به عینک گوگل به عنوان یکی از این موارد اشاره می‌کند و اعتقاد دارد ابزارهای معمول و روزمره مانند عینک یا ساعت‌ها به لحاظ فناوری در حال پوست انداختن هستند و این آغاز دوران جدیدی است که در آن اشیا به شدت شخصی و خصوصی (Intimate) می‌شوند. این روند درست همانند اتفاقی است که برای تلفنهای هوشمند رخ داده است.
کمپبل همچنین به شرکت Nest اشاره کرد که توسط تونی فادل (Tony Fadell) یکی از کارمندان سابق اپل راه‌اندازی شد و چیزی مانند ترموستات را با کمک فناوری متحول ساخت. پیش از این هم در یک پزشک درباره Nest نوشته‌ایم، ترموستاتی که روتین‌های روزانه کاربر و دماهای مورد نیاز او را یاد می‌گیرد و خود را با این سیستم هماهنگ می‌کند.
دید کلی کمپبل این است که فناوری روز به روز سریع‌تر پیشرفت می‌کند و بسیاری از اشیا ساده‌ای که در زندگی روزمره با آنها سروکار داریم مانندیخچال‌ها و فرها بواسطه فناوری‌های جدید در حال متحول شدن هستند.
واقعیت افزوده؛ عرصه جدید رقابت
نکته جالب توجه دیگر علاقه و عجله گوگل برای عرضه هر چه سریع‌تر این عینک به بازار است. درست در فوریه همین امسال بود که سرگی برین در سخنرانی‌اش در TED گفته بود که عینک گوگل تا تبدیل شدن به یک محصول نهایی راه زیادی در پیش دارد. اما حدود یک هفته پیش گوگل از همکاری با VCها (شرکت‌های سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر) برای ترویج عینکش خبر داد و این شراکت را با نام Glass Collective (+) معرفی کرد. که البته اسم بسیاری از شرکت‌های مطرح سرمایه‌گذاری دره سیلیکون هم در لیست دیده می‌شود!
اما این عجله برای چیست؟ شاید یکی از دلایل آن اخباری باشد که این روزها درباره مایکروسافت به گوش می‌رسد. اخباری که سرخط همه آنها عرضه محصولی جنجالی و تاثیرگذار از سوی مایکروسافت است.
اما در پس قضیه، داستان به عینک و ساعت و موبایل مربوط نیست، موضوع اصلی «ابزارهای پوشیدنی» و «واقعیت افزوده» و نرخ سریع رشد فناوری‌های مرتبط و همچنین تقاضا برای این فناوری‌ها است!
به گفته تومی آهونن (Tomi Ahonen) واقعیت افزوده در حال تبدیل شدن به هشتمین رسانه جمعی تاثیرگذار (Mass Media) است. هفت تای قبلی به ترتیب عبارت بودند از: چاپ، ضبط صدا، سینما، رادیو، تلویزیون، اینترنت و تلفنهای همراه.
در حال حاضر واقعیت افزوده بیشتر از طریق تلفنهای همراه تجربه شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما به زودی تبلت‌ها، پلتفرم‌های بازی، عینک‌ها و بسیاری از ابزارهای روزمره هم از آن بهره خواهند برد. پیش‌بینی می‌شود که این رسانه تازه تا سال 2020 حدود یک میلیارد مخاطب «پولی» داشته باشد.
حریم خصوصی؛ مانع اصلی
اما آیا پدیده‌ای مانند عینک گوگل به آن اندازه که ما کاربران درباره آن اشتیاق نشان می‌دهیم، در جامعه پذیرفته خواهد شد؟ بعید است چنین باشد. موضوع اصلی که تا به حال بارها به آن اشاره شده است، حریم خصوصی است و این بار تنها افراد نیستند که تحت تاثیر قرار می‌گیرند. داستان آن بار در سیاتل را حتما شنیده‌اید که از هم اکنون استفاده از عینک گوگل را ممنوع اعلام کرده است! از خانه‌ها و محل‌های سکونت و کسب‌وکار خصوصی که بگذریم، به نظر می‌رسد که این ابزار در بسیاری از فضاهای عمومی هم مورد استقبال واقع نشود. به عنوان مثال فرودگاه‌‌ها با آن تدابیر شدید امنیتی، احتمالا از نخستین مکان]هایی خواهند بود که استفاده از عینک را ممنوع خواهند کرد.
و شاید بعید نباشد که در تناقضی خنده‌دار، خود گوگل هم به واسطه پروژه‌های محرمانه و بزرگی که در دست دارد، استفاده از عینک‌اش را در محیط کاری ممنوع کند! در دانشگاه‌ها و مدارس اوضاع چگونه خواهد بود؟ در ورزش‌ها و مسابقات بین‌المللی چه؟ در هنگام رانندگی هم که تکلیف کاملا مشخص است.
به هر حال به رغم تمام این نگرانی‌ها، تطبیق با این فناوری‌های جدید دیر یا زود اتفاق خواهد افتاد و تاثیر اجتماعی که بر جای خواهد گذاشت، بسیار بیشتر از تمام پدیده‌های فناورانه قبلی است. به همین دلیل است که بهتر است همه برای رویارویی با آن آماده باشند.
