اسرار جسدهای مومیایی‌شده

10

بشر از قرن‌‌‌‌‌‌‌ها پیش، حتی پیش از آنکه خواندن و نوشتن بیاموزد، در صدد درک اسرار مرگ بود که یکی از آثار آن مومیایی ساختن بدن مردگان است.

در مصر قدیم، هرکس خواه فقیر و خواه ثروتمند حق داشت تقاضا کند پس از مرگ بدن او را مومیایی کنند.

در آمریکای جنوبی تا پیش از کشف کریستف‌‌‌‌‌‌‌کلمب، افرادِ قبایل عقیده داشتند که بشر پس از مرگ زندگی جداگانه‌‌‌‌‌‌‌ای دارد، به همین لحاظ، پس از مرگِ آنها نیز به جای عزاداری به شادی می‌‌‌‌‌‌‌پرداختند.

شکل: یک سر کوچک ‌‌‌‌‌‌‌شده‌‌‌‌‌‌‌ دشمن توسط بومیان قبیله‌‌‌‌‌‌‌ی موندوروکو در آمازون. افراد قبیله به وسیله طنابی که از دهان جمجمه خارج شده، جمجمه را به کمربندهای خود بسته و هنگام جشن و شادی با خود می‌‌‌‌‌‌‌برند.

4-10-2014 12-44-21 PM

شکل: یک کله انسانی که توسط قبیله ژیوارو (Jivaro) در آمازون به ابعاد هشت سانتی‌‌‌‌‌‌‌متر درآمده است. نکته جالب آن است که ابعاد صورت، نسبت اصلی خود را پس از کوچک شدن حفظ کرده است (از کلکسیون کرکاش-پاریس).

4-10-2014 12-43-35 PM

در اقیانوسیه و آفریقا؛ مومیایی کردن، معمول و متداول بوده و هرکس می‌‌‌‌‌‌‌توانست وصیّت کند او را مومیایی کنند. هنوز در برخی از قبایل آفریقا نگه‌‌‌‌‌‌‌داری سر مردگان بسیار مرسوم و متداول است.

با این وصف، یک نکته شایان توجه است که از قرن‌‌‌‌‌‌‌ها پیش تا امروز بشر به حدی استادانه مردگان خود را مومیایی می‌‌‌‌‌‌‌کرد که پس از قرن‌‌‌‌‌‌‌ها گذشت زمان، لاشه‌‌‌‌‌‌‌ی مرده بو نمی‌‌‌‌‌‌‌دهد.

واژه‌‌‌‌‌‌‌ی مومیا از موم است که در فارسی به ماده‌‌‌‌‌‌‌ی مخصوصی می‌‌‌‌‌‌‌گویند که برای نگه‌‌‌‌‌‌‌داری اجساد به کار می‌‌‌‌‌‌‌برند و از لاتین به فرانسه، انگلیس، فارسی و سایر زبان‌‌‌‌‌‌‌ها راه یافت.

مومیایی در مصر

از پنج هزار سال پیش از میلاد، مومیاییِ مردگان در مصر معمول بود. مصریان، اجساد مومیایی‌‌‌‌‌‌‌شده را به شکل کودکی که در شکم مادر قرار دارد، یعنی دست‌‌‌‌‌‌‌ها مقابل صورت و پاها زیر لگن خاصره و زانو زیر چانه قرار می‌‌‌‌‌‌‌دادند.

تکنیک مومیایی طبق نظر باستان‌‌‌‌‌‌‌شناسان از چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح پیشرفت کرد و در 2500 سال قبل از میلاد (یعنی 4500 سال پیش) به سرحد کمالِ خود رسید.

هرودوت در کتاب «تاریخ ملت‌‌‌‌‌‌‌های خاور» کارهای پیچیده مومیایی‌‌‌‌‌‌‌کردن را شرح داده است. او می‌‌‌‌‌‌‌نویسد که سه طریقه مومیایی وجود دارد و هر کس نسبت به ثروتی که دارد به طریقی مومیایی می‌‌‌‌‌‌‌شود.

ابتدا معده و روده مرده را در می‌‌‌‌‌‌‌آورند و بعد بدن را به وسیله مواد خوشبو شست‌‌‌‌‌‌‌وشو می‌‌‌‌‌‌‌دهند. بعد جسد را در مایعی (که امروزه روشن است که کربنات دو سود بوده است) فرو می‌‌‌‌‌‌‌کنند و مدتی در همان مایع نگه می‌‌‌‌‌‌‌دارند. آنگاه آن را با سدر و بم‌‌‌‌‌‌‌دوتولو (Baume DE Tolu) شست‌‌‌‌‌‌‌وشو می‌‌‌‌‌‌‌دهند. سپس جسد را با کتان نازکی می‌‌‌‌‌‌‌پوشانند و سپس نواری پنبه‌‌‌‌‌‌‌ای روی آن می‌‌‌‌‌‌‌کشند. طول بعضی از این نوارها به دویست متر می‌‌‌‌‌‌‌رسد و قبل از استعمال، آنها را در «رزین سدر» می‌‌‌‌‌‌‌گذارند.

پس از آنکه ماسکی به صورت جسد زدند، آن را در یک یا چند تابوت تودرتو قرار می‌‌‌‌‌‌‌دهند. به این ترتیب، بدن می‌‌‌‌‌‌‌تواند قرن‌‌‌‌‌‌‌ها سالم باقی بماند. هنگامی‌‌‌‌‌‌‌که باستان‌‌‌‌‌‌‌شناسان گورهای مصری را گشودند، هنوز جسدها را خراب‌‌‌‌‌‌‌نشده و سالم یافتند.

4-10-2014 12-27-27 PM

تکنیک مصریان درباره مومیایی انسان، توسط مللی که نزد آنها در اسارت بودند، پس از آزادی به نقاط دیگر برده شد. از آن جمله یهودی‌‌‌‌‌‌‌ها و حبشه‌‌‌‌‌‌‌ای‌‌‌‌‌‌‌ها که طریقه مومیایی کردن را به خارج از مصر بردند.

در مصر تا 730 سال قبل از میلاد مسیح، هنر مومیایی‌‌‌‌‌‌‌گری به تدریج رو به به نابودی رفت و از این سال به بعد، پس از تصرف مصر به دست روم قدیم، این تکنیک به کلی فراموش شد.

پس از به وجود آمدن دین مسیح؛ کشیشان، عمل مومیایی را حرام شمردند و آن را ممنوع ساختند. فقط عده کمی از مصریان همچنان به این عمل مبادرت می‌‌‌‌‌‌‌ورزیدند، تا اینکه در قرن پنجم میلادی، مومیایی کردن به کلی در حوزه دریای مدیترانه منسوخ گردید.

شکل: سر مومیایی‌‌‌‌‌‌‌شده رامسس دوم مربوط به 3192 سال پیش. این مومیایی در سال 1881 پیدا شد و اکنون در موزه قاهره نگه‌‌‌‌‌‌‌داری می‌‌‌‌‌‌‌شود.

4-10-2014 12-35-29 PM

ولی چند قرن بعد، دوباره به وجود آمد، به این ترتیب که رسم شد بدن فرمانروایان اروپایی را مومیایی کنند. در سال 1270، بدن سن-لویی پادشاه بزرگ فرانسوی، مومیایی گردید. البته این مومیایی زیاد کامل نبود.

در قرن شانزدهم، نظر بعضی از پزشکان به امر مومیایی کردن جلب شد و اعمالی انجام دادند، ولی هرگز به پیشرفت مصریان در این راه نرسیدند.

در سال 1715، دیونیس پزشک موفق شد بدن لویی چهاردهم را به وسیله هفده اسانس طبیعی، به طور کامل مومیایی کند. هنگام انقلاب کبیر فرانسه، گور لویی چهاردهم را گشودند، جسد وی سالم و دست‌‌‌‌‌‌‌نخورده بود.

در نیمه دوم قرن هجدهم، فراگونار که دبیر تشریح آموزشگاه سلطنتی آلفور بود، توانست به طریقی که اسرار آن گم شده است، بافت‌‌‌‌‌‌‌های حیوانی را مومیایی کند. مومیایی تشریحی هنوز هم موجب شگفتی دانشمندان عصر ماست.

قبایل بومی کنار دریاچه آمازون، به نام ژیواروس و موندوروکوس، سر دشمنان خود را که در جنگ کشته می‌‌‌‌‌‌‌شدند، می‌‌‌‌‌‌‌بریدند و آن را مومیایی می‌‌‌‌‌‌‌کردند. این رسم هنوز هم ادامه دارد. این قبایل نیز به زندگی پس از مرگ اعتقاد دارند. پس از مومیایی سر دشمان خود، به آن توهین می‌‌‌‌‌‌‌کنند و به این ترتیب، گمان دارند که دشمن خویش را بیشتر رنج می‌‌‌‌‌‌‌دهند و آن را حقیرتر می‌‌‌‌‌‌‌شمرند. در عوض، آنها پس از مومیایی سر رؤسا و پیشوایان خود، آنها را ستایش می‌‌‌‌‌‌‌کنند تا روحشان شاد گردد.

کوچک کردن سر

بعضی از قبایل، پوست دشمنان خویش را به طور کامل می‌‌‌‌‌‌‌کنند و از آن طبل می‌‌‌‌‌‌‌سازند، آنگاه به روی آن ضربه‌‌‌‌‌‌‌های پیروزی می‌‌‌‌‌‌‌نوازند. از جمجمه دشمنان نیز به عنوان کاسه شراب استفاده می‌‌‌‌‌‌‌کنند و از استخوان‌‌‌‌‌‌‌های بلند آنان فلوت می‌‌‌‌‌‌‌سازند.

گروهی از قبایل بومی، پس از کشته‌‌‌‌‌‌‌شدن دشمنان، سر آنها را می‌‌‌‌‌‌‌بریدند و کوچک می‌‌‌‌‌‌‌کنند. یکی از دانشمندان نژادشناس به نام آپ‌‌‌‌‌‌‌دوگراف، کوچک کردن سر را به این ترتیب شرح می‌‌‌‌‌‌‌دهد:

ابتدا، سر را از بدن جدا می‌‌‌‌‌‌‌سازند. آنگاه، پشت سر حفره‌‌‌‌‌‌‌ای ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌کنند و استخوان‌‌‌‌‌‌‌های داخل سر را خارج می‌‌‌‌‌‌‌نمایند. بعد لب‌‌‌‌‌‌‌ها را به هم می‌‌‌‌‌‌‌دوزند. بعد از این اعمال، سر را در یک دیگ آب‌‌‌‌‌‌‌گرم می‌‌‌‌‌‌‌اندازند. به محض اینکه آب به جوش می‌‌‌‌‌‌‌آید، سر را از داخل دیگ خارج ساخته و از داخلِ شکافی که ایجاد کرده‌‌‌‌‌‌‌اند در داخل سر، ماسه داغ می‌‌‌‌‌‌‌ریزند. چندین بار، به محض سرد شدنِ ماسه‌‌‌‌‌‌‌ها آنها را با ماسه گرم عوض می‌‌‌‌‌‌‌کنند. به این ترتیب، سر رفته‌‌‌‌‌‌‌رفته کوچتر می‌‌‌‌‌‌‌شود. تا اینکه پس از چهل و هشت ساعت سر انسان به اندازه یک پرتقال می‌‌‌‌‌‌‌شود.

4-10-2014 12-45-38 PM

این سر کوچک‌‌‌‌‌‌‌شده، همه آثار قبلی خود را به همان نسبت حفظ می‌‌‌‌‌‌‌کند. آنگاه سر کوچک‌‌‌‌‌‌‌شده را بالای آتش می‌‌‌‌‌‌‌گیرند تا سیاه شود که مورد تجاوز حشرات قرار نگیرد. در این موقع، سر آماده است که در جشنی که یک تا دو روز طول می‌‌‌‌‌‌‌کشد، شرکت داده شود و سپس به رودخانه افکنده گردد.
در این جشن تا آنجا که مایل باشند به سر کوچک‌‌‌‌‌‌‌شده توهین می‌‌‌‌‌‌‌کنند و ناسزا می‌‌‌‌‌‌‌گویند و گمان می‌‌‌‌‌‌‌برند که دشمن، این توهین‌‌‌‌‌‌‌ها را حس می‌‌‌‌‌‌‌کند.

مومیایی سر دشمنان و دوستان

میان قبایل اقیانوسیه، نیز مومیایی دو صورت دارد:

اگر بخواهند یکی از افراد قبیله را مومیایی کنند با کمال احترام این عمل را درباره وی انجام داده و از آن سر به خوبی نگه‌‌‌‌‌‌‌داری می‌‌‌‌‌‌‌کنند. برعکس، اگر بخواهند سر یکی از دشمنان را مومیایی کنند، مانند موندوروکوها و ژیواروس‌‌‌‌‌‌‌های آمازونی، آن را فقط به طور موقتی و برای اهانت مومیایی می‌‌‌‌‌‌‌کنند.

مائوریس‌‌‌‌‌‌‌ها، که قبیله‌‌‌‌‌‌‌ای از زلاندنو هستند، در هنگام جنگ، سر دشمنان خود را که کشته‌‌‌‌‌‌‌اند می‌‌‌‌‌‌‌برند و آن‌‌‌‌‌‌‌ها را به دهکده می‌‌‌‌‌‌‌برند.

شکل: سر اجداد مائوری‌‌‌‌‌‌‌ها (Maorie) زلاندنو. این سر مربوط به قرن نوزده بود و اکنون در موزه به شکل کاملاً سالمی موجود است.

4-10-2014 12-34-41 PM

«سر»، نزد مائوریس‌‌‌‌‌‌‌ها نیز مانند همه اقوام بدوی دیگر، مقدس‌‌‌‌‌‌‌ترین جای بدن را تشکیل می‌‌‌‌‌‌‌دهد. ضمناً، آنها معتقدند که سر بیش از هرجای دیگر بدن باعث مرگ می‌‌‌‌‌‌‌شود. مثلاً در این قبیله، اگر برده‌‌‌‌‌‌‌ای دستش را به سر رئیس قبلیه بزند، فوراً او را خواهند کشت. در بعضی از قسمت‌‌‌‌‌‌‌های زلاندنو، پس از اینکه سر را مومیایی کردند، آن را در حمام بخار و سپس در معرض دود قرار می‌‌‌‌‌‌‌دهند، آنگاه به آن روغن‌‌‌‌‌‌‌های گیاهی می‌‌‌‌‌‌‌مالند. همان‌‌‌‌‌‌‌قدر که آنها سر دشمنان را مورد توهین قرار می‌‌‌‌‌‌‌دهند، بر عکس سر رؤسای قبیله را محترم می‌‌‌‌‌‌‌شمرند، زیرا معتقدند که سرها به حمایت و حفاظت قبیله ادامه می‌‌‌‌‌‌‌دهند.

صد و پنجاه سال است که هنر مومیایی کردن سر در زلاندنو در حال نابودی است و بی‌‌‌‌‌‌‌گمان به زودی به طور کامل نه تنها در آن کشور، بلکه نزد سایر قبایل عالم نیز نابود خواهد شد.

اما اینکه مصری‌‌‌‌‌‌‌ها و بعداً قبایل دیگر چه داروهایی برای مومیایی اجساد به کار می‌‌‌‌‌‌‌بردند، هنوز به درستی معلوم نیست. همین‌‌‌‌‌‌‌قدر اطلاع در دست است که آنها بیشتر از عطرها و داروهای ضدعفونی زمان خود به کار می‌‌‌‌‌‌‌بردند که به تدریج تکامل یافتند.
این داروها همگی گیاهی بوده و هرگاه در جای خشک نگه‌‌‌‌‌‌‌داری شوند، می‌‌‌‌‌‌‌توانند قرن‌‌‌‌‌‌‌ها جسد را سالم نگه دارند.

 منبع: ویکی‌پدیا و مجله دانشمند


اگر خواننده جدید سایت «یک پزشک»  هستید!
شما در حال خواندن سایت یک پزشک (یک پزشک دات کام) به نشانی اینترنتی www.1pezeshk.com هستید. سایتی با 18 سال سابقه که برخلاف اسمش سرشار از مطالب متنوع است!
ما را رها نکنید. بسیار ممنون می‌شویم اگر:
- سایت یک پزشک رو در مرورگر خود بوک‌مارک کنید.
-مشترک فید یا RSS یک پزشک شوید.
- شبکه‌های اجتماعی ما را دنبال کنید: صفحه تلگرام - صفحه اینستاگرام ما
- برای سفارش تبلیغات ایمیل alirezamajidi در جی میل یا تلگرام تماس بگیرید.
و دیگر مطالب ما را بخوانید. مثلا:

شوخی با بناهای معروف و عجائب معماری دنیا یا میدجرنی – گمشده در ترجمه!

کاریکاتور شخصیت‌های مشهور را بسیار کشیده‌اند و دیده‌ایم، اما کشیدن کاریکاتور بناهای معروف زحمت بیشتری دارد. اما میدجرنی می‌تواند این زحمت را بسیار کمتر کند.کاربر شبکه اجتماعی دریت به نام mossymayn به تازگی این کار را کرده است:دروازه…

به نظرتان کدام شغل‌ها بیش از آنچه که لایقشان است، درآمد دارند؟!

بسته به فرهنگ هر کشور و شرایط سیاسی و اقتصادی هر ناحیه پاسخ به این سوال هم متغییر است.اما چرا ما برخی‌ها را از این نظر همیشه در رادار خود داریم و بعضی‌ها را نه.واقعیت این است که برخی اصلا چراغ خاموش حرکت می‌کنند و در رادار ما نیستند…

وقتی به رویدادهای تاریخی مهم و مکان‌های مشهور از زاویه دید متفاوتی بنگریم (گالری عکس)

همیشه زاویه دید خیلی مهم است. ما در مورد برخی از رخدادهای مهم تاریخ، همیشه یک یا چند عکس شاخص در ذهنمان است، در صورتی که همان عکس‌ها پشت صحنه‌های جالبی داشته‌اند که از آنها غافل شده‌ایم.به صورت مشابهی روتین‌ترین عکس‌های از بناهای مشهور،…

مجموعه‌ای از تصاویر هراس‌آور، عجیب با به اصطلاح نفرین‌شده!

برای قسمتی از شگفتی یا ترس خودمان از پیرامون یا عکس‌ها نمی‌شود توضیح صریح ارائه کرد. احتمالا منشا این ترس‌ها به تدریج در سیناپس‌های مغزی ما از هزاران سال پیش یه یادگار گذاشته شده.آدم فکر می‌کند اگر قرار باشد برنامه هوش مصنوعی ایجاد شود…

این دانشجوی 18 ساله با هوش مصنوعی 19 شخصیت سیمپسون‌ها را به صورت شخصیت‌های واقعی درآورد!

برودی هالبروک دست به کار جالبی زده و جان تازه‌ای به شخصیت‌های محبوب سریال سیمپسون‌ها داده است. او در این مورد نوشته:«من از Midjourney برای تبدیل شخصیت‌های مورد علاقه‌‌ان از انیمیشن‌ها به قالب انسان استفاده کردم. البته برخی از اعضای…

خانه‌های با مبلمان‌هایی از غذاهای خوشمزه

هانسل و گرتل، نام داستانی شاه‌پریانی با منشأ آلمانی است که برادران گریم آن را ثبت کرده‌اند. این داستان ماجرای یک برادر و خواهر کوچک به نام‌های هانسل و گرتل را روایت می‌کند که پس از رها شدن در جنگل به خانه‌ای که از کیک و آب‌نبات ساخته شده…
آگهی متنی در همه صفحات
دکتر فارمو / شیشه اتومبیل / نرم افزار حسابداری / خرید سیلوسایبین / هوش مصنوعی / قیمت وازلین ساج / مقاله بازار / شیشه اتومبیل / قیمت ایمپلنت دندان با بیمه /سپتیک تانک /بهترین دکتر لیپوماتیک در تهران /بهترین جراح بینی در تهران / آموزش تزریق ژل و بوتاکس / دوره های زیبایی برای مامایی / آموزش مزوتراپی، PRP و PRF /کاشت مو / مجتمع فنی تهران /قیمت روکش دندان /خدمات پرداخت ارزی نوین پرداخت / درمان طب / لیست قیمت تجهیزات پزشکی / دانلود آهنگ / سریال ایرانی کول دانلود / دانلود فیلم دوبله فارسی /داروخانه اینترنتی آرتان /اشتراك دايت /فروشگاه لوازم بهداشتی /داروخانه تینا /لیفت صورت در تهران /فروش‌ دوربین مداربسته هایک ویژن /سرور مجازی ایران /مرکز خدمات پزشکی و پرستاری در منزل درمان نو /توانی نو / ثبت برند /حمل بار دریایی از چین /سایت نوید /پزشک زنان سعادت آباد /کلاه کاسکت / لمینت متحرک دندان /فروشگاه اینترنتی زنبیل /ساعت تبلیغاتی /تجهیزات پزشکی /چاپ لیوان /خرید از آمازون /بهترین سریال های ایرانی /کاشت مو /قیمت ساک پارچه ای /تولید محتوا /دانلود نرم افزار /
10 نظرات
  1. pejman می گوید

    یعنی الانم با این تکنولوژی نمیشه یکی رو مومیایی کرد ؟

  2. Minoo می گوید

    مومیایی اولی خیلی خوشگله!

  3. حسین می گوید

    دکتر اسم پست رو عوض می کردی میزاشتی آموزش مومیایی کردن

  4. امیرحسین می گوید

    سلام.با این مطالبی که نوشتین اصلا دوست ندارم مومیایی بشم.

  5. مسعود زمانی می گوید

    همه این تلاشها بخاطر پاسخ به بزرگترین معمای بشر، “مرگ” بوده است. من مومیایی رو فرم نسبتاً اولیه و قدرتمندی از اومانیسم میبینم، فرمی که در اون بشر سرکش دیگر نمیخواهد در چارچوب مشخص شده از سوی طبیعت (دفن، نابودی و تجزیه کالبد) عمل کند، حتی پس از مرگ… شاید یکم نظریه آوانگاردی باشه ولی چنین مکانیزمهایی در طول تاریخ بشر تونسته بهش این قدرت و باور رو بده که میتواند بر طبیعت فائق شده و فرمول و متدلوژی خودش را بر اون حاکم کنه و چه خوشمان بیاید و چه نیاید (چون این امر آسیبهای بسیار زیادی هم برای بشر و طبیعت به همراه داشته) همین حرکتهای بظاهر کوچک گامهای بزرگی برای خودباوری انسان در پیشرفت مبتنی بر عقل بوده است.
    یک مثال خوب از موارد مشابه بحث خالکوبی است که فکر میکنم در کتاب نشان گمشده نوشته دن براون بخوبی فلسفه اصلی! اون توضیح داده میشود که همان توضیحات پیرامون کنترل و دخالت عامدانه بشر در بدن خودش، با کمی تغییر نیز میتواند راجع به مومیایی کردن هم مورد استفاده قرار گیرد.
    برای من خیلی پست جذابی بود، ممنون هستم دکتر مجیدی عزیز

  6. فرشته می گوید

    با سلام.یه سوال؟چرا دندونه این مومیای ها انقد سالمه؟من در زنجان که مردان نمکینو دیدم هم دندوناشون سالم بود .چرا؟

  7. بهاره می گوید

    ممنون بابت این مطلب .
    راستش با خوندنش کنجکاو شدم بدانم روش مومیایی اجساد رهبران شوروی سابق مثل لنین که بوسیله یک پزشک روس انجام شده بود چطور بوده .

  8. امین می گوید

    سلام
    دوستا توجه داشته باشید که از عجایب و رازهای دنیای باستان همین مومیایی کردنه.
    که هنوز ککه هنوزه بشر نتونسته مثل قدیم مومیایی انجام بده. وبا این همه امکانات نمیتونند کسی رو مویایی کنند و سالم بمونه.

    1. عباس می گوید

      اتفاقا الان مومیایی های بسیار جالب تری انجام میشه (البته نه دیگه به روشهای باستانی!) که یکی از معروفترین هاش هم در قالب نمایشگاهی با نام Body Worlds در سرتاسر جهان به نمایش گذاشته میشه. یکی دیگه از همین نوع نمایشگاه ها Bodies: The Exhibition هست.

  9. مهيار می گوید

    روس ها هم جسد لنین رو مومیایی کردن الان تو میدان سرخ هست میشه رفت دید . خیلی هم خوب مومیایی شده

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

••4 5