چگونه یک پروژه موفق کیک‌استارتر توانست با استفاده از عکسهای منتشر شده توسط خود گروه داعش، مقر آموزش نیروهای این گروه را شناسایی کند؟!
اوایل ماه میلادی جاری، با یک سرمایه‌گذاری جمعی 51 هزار دلاری در سایت کیک‌استارتر، پروژه bellingcat.com پا گرفت که هدف از آن استفاده از اطلاعات عمومی و قابل دسترس برای همه برای پیدا کردن نکته‌های مخفی از دل این اطلاعات برای تحقیقات روزنامه‌نگاری آنلاین بود.
همه ما می‌دانیم که اگر با دقت روی اعداد و آمار و اسناد کار کنیم، آنها را تحلیل کنیم، یا آنها در قالب نمودار درآوریم، چقدر می‌توانیم رازها و اسرار نهفته از آنها استخراج کنیم.
مثلا می‌توانیم متوجه سرمایه‌گذاری‌های مشکوک، رانت‌ها و تناقض‌های اطلاعاتی ارائه شده از سوی مقامات شویم یا اینکه مثلا متوجه نیازهای واقعی یک شهر یا استان و متناسب نبودن بودجه تخصیص یافته با این نیازها شویم.
bellingcat هم دقیقا در همین راستا فعالیت می‌کند و برای انجام این تحقیقات سعی می‌کند از نیروی پردازش گروهی یا اصطلاحا جمع‌سپاری crowdsourcing بهره ببرد.
اما جالب است که در همان قدم اول، اعضای bellingcat دست به کار بسیار جالبی زده‌اند:
به نظرتان برای تعیین موقعیت محل استقرار گروه داعش یا دقیق‌تر بگوییم ISIS چه باید کرد؟
ماهواره‌های جاسوسی؟ هواپیماهای بی‌سرنشین؟ یا احیانا اعزام نیروهای ویژه شناسایی؟
جالب است که بدون هیچ کدام از این کارها با استفاده از ابزارهای آنلاینی که در دسترس همه ما است، می‌شود این کار را کرد!
منبع اولیه اطلاعاتی ما عکس‌هایی است که خود داعشیها از کمپ آموزشی خود منتشر کرده‌اند!
در این عکسهای که در جریان آموزش نظامی اعضای گروه داعش گرفته شده‌اند، در پس‌زمینه پلی روی یک رود بزرگ در استان نینوا دیده می‌شود:
خب! اگر فقط کمی در گوگل ارث بگردیم، منطقه‌ای را می‌توانیم پیدا کنیم که در آن روی رود دجله پل‌هایی قرار دارند:
این هم عکسهای فارغ‌التحصیلی اعضای گروه داعش است. عکس روی جاده‌ای سه بانده گرفته شده و در پشت عکس یک ساختمان بزرگ مشخص است:
از سایت Flash Earth استفاده می‌کنیم و ساختمان را پیدا می‌کنیم:
حتی می‌توانیم از سایت Panoramio استفاده کنیم تا با آن بعضی از طرح‌ها و بناها بارز در عکسها را با عکس‌هایی که قبلا گرفته شده‌اند، مقایسه کنیم و موقعیت عکس را پیدا کنیم!
مثلا در عکسهای زیر شکل خاص سردر، یا الگوی خاص تیرهای چراغ برق، یا لوگوی روی پل را می‌توانیم با عکسهای قبلا موجود در پانورامیو مقایسه کنیم و موقعیت گرفته شدن عکسها را پیدا کنیم:
در اینجا هم یک دکل خاص روی یکی از عکسهای داعش را نشان می‌کنیم و دکل را روی یک عکس پانورامیو پیدا می‌کنیم و با عکس دیگری از گوگل ارث که سایه همان دکل را نشان می‌دهیم، تطبیق می‌دهیم:
سایه همین دکل در سایت FlashEarth:
و سرانجام با تحلیل این عکسها یک منطقه 2.9 کیلومتری را پیدا می‌کنیم که با حمله به آن می‌شود، به داعش ضربه وارد کرد!
ناگفته پیداست که ارتش‌ها و سازمان‌های اطلاعاتی دولتی برای خودشان تشکیلات و متخصصان خبره در زمینه تحلیل عکس دارند و مسلما تنها ابزار آنها برای شناسایی مقر نیروهای دشمن، عکسهای خود منتشرشده توسط خود دشمن نیست. محل استقرار داعش هم فقط این نقطه نیست و گستردگی زیادی دارد.
اما همین فعالیت بی‌هزینه از راه دور افراد آماتور برای تحلیل عکسها، نشان می‌دهد که ابزارهای آنلاین و نیروی پردازش جمعی، چقدر می‌توانند مهم باشند و البته از سوی دیگر نشان می‌دهد که در عکسهای منتشرشده، جزئیاتی ظاهرا بی‌اهمیت می‌توانند منجر به تعیین موقعیت دقیق عکسها شوند.
خیلی خوب بود خیلی خیلی خوب یادش بخیر ما دوران دانشچویی از عکسهای شبک های اجتماعی استادمون استفاده کردیم فهمیدیم خونش کجاست که نمره بگیریم! جالب بود ما هم تقریبا همین کارو کرده بودیم
خیلی جالب بود . مرسی از شما
این مطلب رو همین سه روز پیش من ترجمه کردم و نکاتی هست که باید بگم:
بلینگ‌کست یا هر تلفظی که داره، مربوط به وبلاگ قبلی برون موزز هستش که تقریبا منبع اصلی! خبرگزاری های رسمی خارجی مثل بی‌بی‌سی و غیره هستش برای بررسی وقایع نظامی سوریه و حالا عراق…
….
و باز همین گروه ایشون، پشت پرده‌ی سقوط هواپیمای مالزیایی در اوکراین رو نشون داد و موشک های شلیک کننده رو پیدا کرد…
این پروژه که با حمایتی در حدود 50 هزار دلار شروع به کار کرد، مجموعه‌ای از 10-12 نفر مثل برون موزز(اسم واقعیش یادم نیست متاسفانه با اینکه سه ساله خواننده وبلاگشم! 🙂 ) اداره میکنن و کارشون هم عالیه! 🙂
فقط میتونم بگم : اووووووووووووووووووووووووووووووووووووووووف
جالبه وقتی آدم سریال های آمریکایی(مثلا 24) رو تماشا میکنه بعضی از فعالیت های نیروهای امنیتی به نظرش اغراق شده میاد در صورتی که بعضا با واقعیت تفاوت زیادی نداره
“به نظرتان برای تعیین موقعیت محل استقرار گروه داعش یا دقیق‌تر بگوییم ISIS چه باید کرد؟”
به چه دلیل ISIS دقیق تره!! “دوله اسلامیه فی عراق و شام” تو عربیه؛ که سرنامش میشه داعش. که از ترجمه انگلیسیش قاعدتا دقیقتره چون داعشیها تو عراق و سوریه هستند و عربند.
ممنون . عالی بود
این عکسها واسه مردم عادیه! واسه خودشون بخاند ویدئوی 3 بعدی از یه منطقه هم میتونند داشته باشند
ممنون 1 پزشک. عالی بود
چه جالب. اینطوری با کمی نکته بینی می تونیم موقعیت مکانی و پیدا کنیم. پست جالبی بود. سایت خوبی دارید