دیوار 47

واژه «دیوار» جزو واژه‌های محبوب آن نیست، به شنیدن آن یاد فاصله، تبعیض و مانع می‌افتم، یاد دیوارها بلند با سیم‌های خاردار زندان‌ها، یاد دیوار برلین یا دیوار حائل فلسطین، یاد آن لحظاتی که از شدت غم ترانه hey you پینک فلوید را گوش می‌کردم و به آن قسمت می‌رسیدم که از بلندی «دیوار» و نبود شانس رهایی علیرغم همه کوشش‌ها شکوه می‌شد. اما «دیوار» می‌تواند کارکردهایی خوب هم داشته باشد.

با نگاهی به سایت‌های فرنگی می‌بینیم که به مناسبت‌های مختلف ده‌ها و صدها مراسم بزرگداشت، خیریه و اقدام زیبای نمادین در آن کشورها برگزار می‌شود، این کارها در تقویت روحیه جامعه، بیدار کردن وجدان‌ها و نزدیکی انسان‌ها به هم کمک زیادی می‌کنند.

اما گویی ما یاد گرفته‌ایم که عواطف خود را سرکوب کنیم و با اینکه در درون، رقیق‌القلب و با احساس هستیم، از بیم برچسب خوردن یا عدم همراهی تلاش نکنیم که آنها را ابراز کنیم.

ما کم می‌گوییم و کم می‌شنویم، کم می‌سراییم و کم می‌نویسیم.

…

اما استثناها هم کم نیستند، همه ما شواهدی را سراغ داریم و این هم یکی از آنها:

چندی پیش در رضوانشهر استلان گیلان اتفاقی افتاد که در نوع خود بی‌نظیر بود.در این شهر بنرهایی نصب شده بود که نگاه و توجه بسیاری را به خودش جلب کرد، مخصوصا کودکان با نشانگان داون را که همگی به نوعی شبیه هم هستند.

آنها روبروی این بنرها می‌ایستادند و با تعجب به عکس نگاه می‌کردند و می‌گفتند: «اینکه من هستم!»

در این بنرها از قول بچه‌های نشانگان داون نوشته شده بود:

«در همه شهرها تبلیغات محصولات شما را می‌بینیم. تبلیغ محصولات صنعتی، غذایی و تکنولوژی شما انسان‌های 46 کروموزومی. اگر اشکالی ندارد، یک جای کوچک از شهرهایتان را به ما هم بدهید، به ما انسان‌های 47 کروموزومی.

ما سه کالای ویژه برای تبلیغ داریم که در هیچ یک از تبلیغات شما جلوماندگان ذهنی ندیدیم.

1- خنده از ته دل! ما بلدیم واقعا بخندیم.

2- ما در هر شرایطی راست می‌گوییم. بین خودمان دروغگو نداریم.

3- ما بی‌چون و چرا مهربانیم. مهر داریم به همه، بی‌هیچ کلک.»

در آخر هم خواسته آنها مطرح شده بود:

«اگر دیدید می‌توانید، یک دیوار از این همه دیوارهای شهرهایتان را به ما بدهید تا با خطها و نقاشی‌هایمان برایتان چیزهایی بکشیم تا باور کنید این زندگی پرسرعت و مدرن که همه چیز را سخت کرده، می‌تواند مثل قبل قشنگ باشد، ساده و رنگی، مثل آبنبات‌های رنگی بچگی.»

آخر این بنرها نوشته شده بود: «افراد نشانگان داون همه دنیا.»

مجری این طرح «آزاده عباس‌زاده» بود که درباره این ایده به خبرنگار مهر گفته:

«بیشتر دیوارهای شهر ما را تبلیغات کالاهای مصرفی از چیپس و پفک پوشانده است. چرا یک دیوار به این افراد کم‌توان ذهنی و دارای نشانگان داون اختصاص نیافته است که درباره‌شان به مردم توضیح دهد و سطح آگاهی آنها را درباره این افراد افزایش دهد؟»

او که پزشک عمومی است با بیان اینکه بسیاری از بچه‌های مبتلا به این بیماری به انزوای اجباری کشانده می‌شوند که باعث افسردگی شدید آنها می‌شود، گفته بود: «می‌توان با برقراری ارتباط با این بچه‌ها و حضورشان در چنین برنامه‌هایی، مانع بروز افسردگی در آنها شد.»

او از همکاری شهردار رضوانشهر هم تشکر و تقدیر کرده و گفته بود:

«در شرایطی که بسیاری از شهرداران شهرهای دیگر این حرکت ما به سخره گرفتند و مرگ و میر این بچه‌ها را در قیاس با دیگر افراد سهل و ساده انگاشتند، شهردار رضوانشهر با سرعت با پیشنهاد ما موافقیت کرد و همه همکاری‌های لازم را در این زمینه انجام داد. به زودی در رشت نیز این بچه‌ها یکی از دیوارهای شهر را نقاشی خواهند کرد.»

عباس‌زاده گفت: «این دیوار در رضوانشهر «دیوار 47» نامگذاری خواهد شد، چون این بچه‌ها دارای 47 کروموزوم هستند.»

سوم شهریور این دیوار افتتاح شد و این هم عکس‌هایی که برای «یک پزشک» از این دیوار ارسال شده‌اند:

رُستنی ها کم نیست
من و تو کم بودیم…
خشک و پژمرده و تا روی زمین خم بودیم
گفتنی ها کم نیست
من و تو کم گفتیم
مثل هذیان دم مرگ، از آغاز
چنین درهم و برهم گفتیم
دیدنی ها کم نیست
من و تو کم دیدیم
بی سبب از پائیز
جای میلاد اقاقی ها را پرسیدیم
چیدنی ها کم نیست
من و تو کم چیدیم
وقت گل دادن عشق روی دار قالی
بی سبب حتی پرتاب گل سرخی را ترسیدیم
خواندنی ها کم نیست
من و تو کم خواندیم

من و توساده‌ترین شکل سرودن را
در معبر باد
با دهانی بسته واماندیم
من و تو کم خواندیم
من و تو واماندیم
من و تو کم دیدیم
من و تو کم چیدیم
من وتو کم گفتیم
وقت بیداری فریاد
چه سنگین خفتیم!
من و تو کم بودیم
من و تو اما

در میدان ها
آنک اندازه‌ی ما می خوانیم
ما به اندازه ما می بینیم
ما به اندازه ما می چینیم
ما به اندازه ما می گوییم
ما به اندازه ما می روییم
من و تو

خم نه و
در هم نه و
کم هم نه

که می باید با هم باشیم
من و تو حق داریم
در شب این جنبش
نبض آدم باشیم
من وتو حق داریم که به اندازه “ما” هم شده،
با هم باشیم
گفتنی ها کم نیست…