دست دادن در موقعیت‌ها و فرهنگ‌های مختلف
دست دادن به طور گسترده به عنوان ابزاری برای شروع یک دیدار و ملاقات به رسمیت شناخته شده است. در سراسر جهان در حالی که دست دادن ژستی دوستانه و صمیمی محسوب می‌شود می‌تواند ارزیابی در خصوص شخصیت افراد، نوع ارتباط و معانی مختلف دیگر را القا کند. در نتیجه نظرسنجی انجام شده 70 درصد مردم در خصوص نحوه مناسب دست دادن در شرایط و موقعیت‌های مختلف ناآگاه هستند. از آن‍جا که دست دادن به عنوان بخش آغازین یک مکالمه و معاشرت می‌تواند در به وجود آمدن تصور مخاطب نسبت به شما موثر باشد شاید خالی از لطف نباشد که برای مقابله با این آمار شگفت انگیز ندانستن اطلاعاتی را کسب کنید.
دست دادن می‌تواند نمایش جنبه‌های شخصیتی افراد باشد. به عنوان مثال جفری بیتی روانشناس دانشگاه منچستر به دیلی میل گفته است که دست دادن نرم و سبک می‌تواند نشان دهنده ناامنی و تزلزل روحی فرد باشد، در حالی‌که دست دادن سریع و کوتاه، تکبر فرد را نمایش می‌دهد. یکی از جالب‌ترین مطالعات را در خصوص روانشناسی دست دادن، توسط ویلیام چاپلین از دانشگاه سنت جان انجام شده است. او این مطالعه را در سال 2001 بر روی گروهی 122 نفره از دانشجویان خود انجام داد و هشت زمینه مختلف شامل: گرمی و درجه حرارت بدن، خشکی، قدرت، مدت زمان، انرژی، پوست و تماس چشمی در هنگام دست دادن مورد ارزیابی قرار گرفت.
در نتیجه بررسی این جامعه آماری افراد برونگرا در مقایسه با افراد درونگرا تمایل بیشتری به دست دادن در مراوادات اجتماعی و دوستانه خود دارند. به طور متوسط مردان محکم‌تر از زنان دست می‌دهند همچنین با توجه به این که کماکان در بسیاری از فرهنگ‌ها و عقاید دست دادن عملی مردانه است، اما ارزیابی افراد نسبت به زنانی که در معاشرت‌های خود دست می‌دهند مثبت‌تر است.
هر کشور دارای مجموعه‌ای منحصر به فرد از آداب و رسوم مختلف است که شناخت و درک تفاوت‌ها می‌تواند در روابط ما به خصوص در زمینه کسب و کار بسیار مهم تلقی شود. فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف هنجارهایی را در خصوص دست دادن به افراد دیکته می‌کند که در کنار اشتراک‌هایی که وجود دارد در برخی موارد هم اختلاف‌های جالب و اساسی را به نمایش می‌گذارد. به عنوان نقطه مشترک در اغلب فرهنگ‌ها بهتر است دست دادن از فرد با موقعیت اجتماعی بالاتر و یا سن بیشتر آغاز شود و اگر هر دو نفر در موقعیت سنی و اجتماعی همسان باشند عموما دست دادن توسط فرد با اعتماد به نفس بیشتر شروع خواهد شد. در مورد آقایان، در هنگام دست‌دادن، اصولا کلاه باید از سر برداشته شود، مگر آنکه کلاه جزئی از لباس ملی و سنتی باشد.
نگاه داشتن دست طرف مقابل در دست برای مدت طولانی و فشردن زیاد آن، گرچه در زندگی خصوصی دلیل بر ابراز صمیمیت و دوستی است، در مراسم تشریفاتی، جز در بین همتایان نزدیک، جایز نیست.
دست دادن، با دستکش، خلاف ادب است. به‌همین جهت در کشورهائی که دیپلمات‌ها بنابر ضرورت لباس رسمی و دستکش سفید دارند، همیشه دستکش دست راست را در دست چپ می‌گیرند تا دست راست برای دست دادن آزاد باشد. اما در کشورهایی که بانوان مجاز به‌دست دادن هستند، می‌توانند هنگام دست دادن دستکش در دست داشته باشند مگر در دست دادن با مقامات عالی‌رتبه.
در ایران و بعضی کشورهای دیگر روبوسی بین مردان مرسوم بوده و هست ولی این عمل خارج از تشریفات است.
بوسیدن دست مقامات گاه حاکی از احترام بسیار است و گاه تعبیر به تملق و چاپلوسی می‌شود. از نظر تشریفات بین‌المللی، دست بوسی مرسوم نیست و معمولا در ملاقات‌های مذهبی اتفاق می‌افتند و نه دیدارهای دیپلماتیک.
خودداری از فشردن دستی که به سوی کسی دراز می‌شود، یک نوع توهین و تحقیر بشمار می‌آید.
در جنگ جهانی دوم، آلمان شکست خورده که برای امضاء قرارداد آتش بس آمده بود هنگامی که مقابل نماینده دولت‌های متفق قرار گرفت و دست خود را برای دست دادن دراز کرد، نماینده متفقین از فشردن دست وی امتناع کرد. فیلمی که از این صحنه گرفته شد، بارها و بارها از تلویزیون آلمان نمایش داده شده و این به منظور یادآوری فجایع جنگ و نتایج تحقیر‌آمیز آن برای نسل جدید آلمان است. هر چند که دست ندادن زن با مرد در جمهوری اسلامی، جنبه توهین و تحقیر ندارد، و این نکته‌ای است که باید در مواقع لزوم، خصوصا در ملاقات‌های رسمی، از طرف مقامات مربوطه، به طرفین از قبل گوشزد شود تا صحنه‌های ناخوشایند به وجود نیاید.
در ادامه این مطلب راهنمای مختصری درباره آداب دست دادن در کشورهای مختلف را مرور می‌کنیم.
۱- آمریکا
آمریکایی‌ها در هنگام دست دادن در یک ملاقات یا دیدار اجتماعی معمولا با ذکر نام خود را معرفی میکنند.
۲- برزیل
دست دادن هنگام سلام و یا خداحافظی در بین برزیلی‌ها معمولا بیش از حد معمول و انتظار طول می‌کشد و معمولا مخلوطی با یک تماس چشمی قوی است در ملاقات با زنان معمولا با بوسه بر روی گونه‌ها همراه است.
۳- چین
در رسم چینی بزرگترها آغاز کننده هستند و دست دادن با تعظیم و به آرامی انجام می‌شود و در هنگام دست دادن تماس چشمی مستقیمی صورت نمی‌گیرد و معمولا یک یا دوثانیه در انتها دست مخاطب رانگه می‌دارند.
۴- فیلیپین
اغلب کشورهای آسیایی در دست دادن عاداتی شبیه به مردم کشور چین دارند. اما در فیلیپین با این که دست دادن با قدرت کم و آرام انجام می‌شود بدون تعظیم است و با نگاه مستقیم چشم‌ها همراه است.
۵- استرالیا
دست دادن معمولا با لرزش‌های سریع انجام می‌شود و هرگز از دو دست برای دست دادن استفاده نمی‌کنند. برای دست دادن با مردها، زن‌ها باید ابتدا دست‌شان را پیش بیاورند. زن‌ها به صورت معمول با هم دست نمی‌دهند.
۶- فرانسه
فرانسوی‌ها بدون در نظر گرفتن این مبحث که ملاقات اول یا صدمین دیدار با مخاطب است، خیلی آرام و سریع دست می‌دهند و گاهی برای نشان دادن صمیمیت و دوستی هر دو گونه را می‌بوسند.
۷- روسیه
به غیر از محافل و جلسات کاری، دست دادن دو جنس مخالف نشانه بی‌ادبی است و معمولا در مراودات، مردان بر دست زنان بوسه می‌زنند.
۸- ترکیه
تعجب نکنید فرم دست دادن در ترکیه کمی متفاوت است. طبق رسم این کشور تکان دادن دست‌ها مودبانه نیست و در دست دادن تنها دو نفر دست همدیگر را برای مدتی طولانی نگه می‌دارند.
۹- کره جنوبی
فرد ارشد دست دادن را شروع می‌کند و گرفتن دست‌ها و لرزش به آرامی و نرمی انجام می‌شود. در هنگام دست دادن، دست آزاد نباید در جیب مخفی شده باشد. البته می‌توانید با دست چپ بازوی دست راست مخاطب را هم بگیرید.
۱۰- مراکش
دست دادن دو نفر که هم‌جنس هستند به صورت معمول و آرام می‌شود. دست دادن مردها با زنان تنها زمانی انجام می‌شود که زنان پیش قدم شده باشند.
۱۱- امارات متحده عربی
دست دادن از طرف فرد با سن بیشتر یا موقعیت اجتماعی بالاتر آغاز می‌شود و باید دست را اندکی تکان داد. دست دادن در این‌جا بیش از حد انتظار طول می‌کشد. در حقیقت دست دادن تا زمانی ادامه می‌یابد که فرد ارشد دست شما را رها کند.
۱۲- کنیا
فرد بزرگتر مچ دست راست مخاطب را با دست چپ می‌گیرد و می‌گوید «Jambo» به معنی حالت چطور است؟ در ادامه می‌توان سوالاتی در خصوص کسب و کار و خانواده پرسید.
۱۳- مکزیک
منتظر یک دست دادن طولانی باشید! برای آقایان در آغوش گرفتن و برای زنان بوسه بر گونه‌ها معمول است.
۱۴- سوییس
بدون در نظر گرفتن موقعیت اجتماعی، سن و سال و افرادی که در جمع هستند، دست دادن با همه اتفاق می‌افتد و در هنگام دست دادن افراد را با عنوان (آقا، خانم) و نام خانوادگی صدا می‌زنند. احوالپرسی در هنگام دست دادن مکالمه‌ای بی‌معنی است.
۱۵- تایلند
خوش‌آمدگویی با گرفتن و تکان دادن دست‌ها انجام نمی‌شود. در تایلند کف دست‌ها را به هم چسبانده و تا قفسه سینه بالا می‌آورند و تعظیم میکنند. شما هم همین حرکت را تکرار کنید.
۱۶- انگلستان
دست دادن معمولا آرام است و دست‌ها را محکم نمی‌فشارند. بعد از دست دادن زیاد به مخاطب‌تان نزدیک نمانید و خودمانی حرف نزنید.
من به عنوان یک ایرانی و البته یک مسلمان هیچ مشکلی با دست دادن با خانم های غیر ایرانی و غیر مسلمان ندارم و به نظرم اینکه طرف دستشو دراز کنه و ما به خاطر اینکه در فرهنگمون چنین چیزی نیست، دستشو رد کنیم یک بی احترامی به طرف مقابل هست و یک ذهنیت بد نسبت به ایرانیا ایجاد میشه .
تمام مراجع تقلید عظام، هرگونه تماس جسمی بین دختر و پسر نامحرم را حرام می دانند، حتی دست دادن با افراد نامحرم از دینهایی غیر از اسلام است و افرادی که در خارج از کشور زندگی میکنند نیز از این کار منع شده اند. و فقط در صورتی دست دادن با نامحرم جایز است که از روی دستکش باشد، به شرط آنکه دست یکدیگر را فشار ندهند و قصد لذت بردن نداشته باشند.
این نظر تمام مراجع تقلید نیست و عده ای دست دادن با زن غیر مسلمان در صورت عدم لذت و بی احترامی تلقی شدن در صورت دست ندادن را جایز دونستند.
اون نظرات شاذ هستند.لطفا در امورتخصصی نظر الکی ندهید.
همچنین در مصاحبه آقای صادق طباطبایی با سایت تابناک ایشان عنوان می کنند که نظر امام موسی صدر، شهید باقر صدر و شهید بهشتی هم مانند پدر من بوده است. من واقعا نمی دونم چه خصلتیه که ما همیشه مخالفان نظر مون رو دوست داریم به بی اطلاعی متهم کنیم.
خیلی جالب بود.
وجالب تر اینکه دست دادن ایرانی ها ترکیبی از دست دادن همه کشورهاست.:-)
و البته در برخی موارد همراه با خیس شدن گونه های یکی از طرفین:)
جالب بود
به نظر من که اصلاً ربطی به این چیزها نداره. هر آدمی، بسته به نوع شخصیتی که داره، دست دادنش و کلاً رفتارش، با باقی آدم ها متفاوته. مثلاً، آدمی که شخصیت متزلزلی داره یا از اعتماد به نفس پایینی برخورداره، به آرومی دست طرف مقابلش رو فشار می ده؛ برعکس، کسی که می خواد حکمیت و قدرت خودش رو نشون بده، محکم دست می ده (حتی این هم در صددرصد آدم ها با چنین ویژگی هایی دیده نمی شه).
آدم های یه جامعه، با هم به کل متفاوتن. ممکنه که به طور کلی، دست دادن توی یه جامعه، یه جور خاصی باشه، اما این شامل همه ی افراد اون جامعه نمی شه.
آشنایی با فرهنگ های مختلف همیشه جالب است!