شهرهای گم شده ( بخش دوم )
تانیس – مصر
تانیس نام یونانی شهر باستانی جانت در شمال خاوری دلتای نیل در مصر می‌باشد. این شهر در کنار شاخهٔ قهوه‌ای نیل جای‌گرفته است. تانیس در روزگار پایانی دودمان بیستم مصر ساخته و در زمان دودمان بیست و یکم مصر پایتخت مصر باستان گشت. تانیس زادگاه اسمندس بنیادگذار این دودمان بود. در روزگار دودمان بیست و دوم مصر این شهر همچنان پایتخت سیاسی به جا ماند. این شهر همچنان شهری استراتژیک و اقتصادی بود تا اینکه در سدهٔ ششم میلادی سیلاب دریاچه منزله آن را تهدید کرد. پس این شهر خالی از مردمان شد و ساکنانش شهر دیگری را در نزدیکی آن ساختند و در آن ساکن شدند.
نیمرود – عراق
این شهر را پادشاه آشور شلمنسر اول ساخت و شهر مزبور حدود هزار سال وجود داشت و در قرن سیزدهم قبل از میلاد پایتخت گردید، ولی بعد مدتی دچار رکود شد تا اینکه دوباره آشور-ناصیر-پال دوم پادشاه آشور به آن توجه نمود و آن را پایتخت خود قرار داد، به این ترتیب شهر مزبور شهرت و معروفیت فراوان پیدا کرد. آشورناصیرپال دوم با به کار گیری هزاران اسیر و برده، قصری بزرگ و معابد و ساختمان‌های بسیار بر ویرانه‌های شهر سابق ایجاد کرد و در شکوفایی شهر کوشید. بناهایی که در دورهٔ شکوفایی در این شهر وجود داشت، مجموعه‌ای کم‌نظیر از هنر و فرهنگ متعالی باستانی محسوب می‌شد. دیواری طویل دور شهر را دربرمی گرفت. در سال ۸۷۹ ق. م یک مراسم افتتاح مجلل و باشکوه به همراه ضیافتی شاهانه و محتشم برگزار گردید و ما اکنون از طریق لوح نوشته‌ای از چگونگی این مراسم اطلاع داریم. شهر دارای تعدادی باغ‌های گیاه‌شناسی و یک باغ ویژهٔ جانورشناسی بود. نیمرود تا سال ۷۰۶ ق. م پایتخت آشور باقی ماند و در آن تاریخ، سارگون دوم پادشاه آشور پایتخت را به دور-شروکین(خرساباد کنونی) انتقال داد.
به تازگی نیروهای گروهک تروریستی داعش به کمک بولدوزر بقایای این شهر را تخریب کردند. آنها معتقدند که این بقایا نمادهای بت‌پرستی هستند.
تخت جمشید – ایران
تخت جمشید یا پرسپولیس نام یکی از شهرهای باستانی ایران است که طی سالیان پیوسته، پایتخت باشکوه و تشریفاتی پادشاهی ایران در زمان امپراتوری هخامنشیان بوده‌است. در این شهر باستانی کاخی به نام تخت جمشید وجود دارد که در دوران زمامداری داریوش بزرگ، خشایارشاه و اردشیر اول بنا شده‌است و به مدت حدود ۲۰۰ سال آباد بوده است. در نخستین روز سال نو گروه های زیادی از کشورهای گوناگون به نمایندگی از ساتراپی‌ها یا استانداری ها با پیشکش‌هایی متنوع در تخت جمشید جمع می‌شدند و هدایای خود را به شاه پیشکش می‌کردند.
در سال ۵۱۸ پیش از میلاد بنای تخت جمشید به عنوان پایتخت جدید هخامنشیان در پارسه آغاز گردید. بنیانگذار تخت جمشید داریوش بزرگ بود، البته پس از او پسرش خشایارشاه و نوه‌اش اردشیر یکم با گسترش این مجموعه به آن افزودند. بسیاری از آگاهی‌های موجود که در مورد پیشینه هخامنشیان و فرهنگ آنها در دسترس است به خاطر سنگ‌نبشته‌ها و فلزنوشته‌هایی است که در این کاخ‌ها و بر روی دیواره‌ها و لوحه‌ها آن حکاکی شده‌است. سامنر برآورد کرده است که دشت تخت جمشید که شامل ۳۹ قرارگاه مسکونی بوده، در دورهٔ هخامنشیان ۴۳٬۶۰۰ نفر جمعیت داشته است. باور تاریخ دانان بر این است که اسکندر مقدونی سردار یونانی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید و احتمالاً بخش عظیمی از کتاب‌ها، فرهنگ و هنر هخامنشی را با اینکار نابود نمود. با این‌حال ویرانه‌های این مکان هنوز هم برپا است و باستان شناسان از ویرانه‌های آن نشانه‌های آتش و هجوم را بر آن تأیید می‌کنند. این مکان از سال ۱۹۷۹ یکی از آثار ثبت شدهٔ ایران در میراث جهانی یونسکو است.
پادشاهان ساسانی نیز کتیبه‌هایی در تخت جمشید بر جای گذاشته‌اند. پس از ورود اسلام به ایران نیز این مکان را محترم می‌شمردند و آن را هزار ستون و یا چهل منار می‌گفتند. عضدالدوله دیلمی در تخت جمشید دو کتیبه به خط کوفی بر جای گذاشته است. همچنین کتیبه‌های دیگری هم به عربی و هم به فارسی در تخت جمشید وجود دارد که جدیدترین آن مربوط به دوره قاجار است.
تخت جمشید در شمال شهرستان مرودشت، شمال استان فارس (شمال شرقی شیراز) جای دارد.در فاصله ۶ و نیم کیلومتری از تخت جمشید نقش رستم قرار دارد. در نقش رستم آرامگاهای شاهنشاهانی مانند داریوش بزرگ و خشایارشاه و اردشیر یکم و داریوش دوم واقع است. آرامگاه پنجمی هم هست که نیمه کاره باقی‌مانده و احتمالاً متعلق به داریوش سوم است. جدا از سازندگان تخت جمشید که داریوش، خشایارشاه و اردشیر یکم بودند، اردشیر سوم نیز تعمیراتی در تخت جمشید انجام داد. آرامگاه‌های اردشیر دوم و سوم در کوهپایه شرقی تخت جمشید کنده شده است.
استون هنج – انگلستان
چه کسی می‌داند که استون هنج دقیقاً چگونه ساخته شده‌است؟ سنگهایی بزرگی، که تا ۵۰ تن وزن داشتند روی غلطکها به وسیله گروهی از مردان، کشیده شده وبه محل آورده می‌شدند. وقتی سنگها به محل می‌رسیدند، با استفاده از طناب و در صورت لزوم با ایجاد سراشیبی خاکی، آنها را در حالت ایستاده قرار می‌دادند.
بیشتر بناهای بزرگ برای دنیای امروزی یک معما می‌باشند. دانشمندان و باستان شناسان در سراسر اعصار سعی در یافتن اسرار ساخت این بناها کرده‌اند. برای آنها یک کار بسیار مشکل بود که بتوانند این سنگهای بزرگ را طوری در کنار هم قرار دهند که دارای یک شکوه عظیم شود. این بناها می‌توانستند به عنوان محل سکونت، معابد، مقابر و یا حتی تقویم‌های بزرگ در فضای باز مورد استفاده قرار گیرند. مردم می‌توانستند با دنبال کردن حرکت اجرام آسمانی، درباره فصلهای سال چیزهایی یاد بگیرند. مردم دانشمند اولیه به مقدار زیادی برای درو کردن محصولات و غذای خود به فصول سال متکی بودند. آنها فصلها را به‌وسیله مراسم و تشریفات مذهبی جشن می‌گرفتند. احتمال اینکه این مناطق و نواحی حکم مقدس برای مردم داشته‌است، بسیار زیاد می‌باشد.
بسیاری از متخصصان بر این باورند که این حلقه بزرگ سنگی در استون هنج برای نظارت و همچنین به عنوان معبدی برای ستایش کردن به کار می‌رفته‌است. آنها به خاطر وضعیت قرار گرفتن سنگ بزرگ به نام «سنگ هیل» (سنگ پاشنه) که ۶ متر ارتفاع دارد و ۳۵ تن وزن آن است، بر این باور هستند. هنگامی که در زمان تغییر تابستان ۲۲ ژوئن، طولانی‌ترین روز سال، خورشید طلوع می‌کند، به سنگ هیل می‌تابد و یک سایه بلند بوجود می‌آید که تدریجاً از مرکز بنا عبور می‌کند. این امر ثابت می‌کند که استون هنج بر اساس دستورهای نجومی ساخته شده‌است و اهداف مذهبی داشته‌است.
در سال ۱۹۶۰، منجم آمریکایی جرالد هاوکینگ چنین نظر داد که استون هنج، یک رصدخانه و تقویم پیچیده‌ای بوده است. تفاسیر نجومی استون هنج با وجود بی دقتی‌هایی که دارد هنوز هم محبوب مانده‌است. بسیاری از محققین حدس می‌زنند افرادی که استون هنج و جاهای دیگر را ساخته‌اند دانسته‌های ریاضی را که برای پیش گویی بسیاری از وقایعی که در نظریه جرالد هاوکینگ موجود است بدست آورده بودند.
میزاورده – آمریکا
پارک ملی میزاورده پارکی طبیعی – تاریخی در ایالت کلرادو در ایالات متحده آمریکا است. این پارک که ۲۱۱ کیلومتر مربع مساحت دارد حاوی بقایای اسکان سرخ‌پوستان کهن آمریکاست. این مکان یک میراث جهانی یونسکو در آمریکا می‌باشد.
اشاره به مواردی که تاکنون بازگو نشده به جذاب تر شدن متن کمک شایانی واهد کرد.
سپاس جناب ضیاء!