آیا میدانستید که دیروز، روز گیکها بود؟ دشواریهای گیک بودن در ایران
امسال که گذشت، اما شاید سال بعد توانستیم در وب فارسی، روز گیکها Geek Pride Day را جشن بگیریم و به صورت هماهنگ در آن کارهایی انجام بدهیم.
اصطلاح «گیک» تا همین پنج شش سال پیش در ایران، اصلا اصطلاح آشنایی نبود.
من تازه امروز متوجه تاریخ این واژه شدم. آن طور که میگویند ریشه این کلمه به سال 1916 ، یعنی حدود یک قرن پیش برمیگردد. در آن زمان از این اصطلاح برای توصیف کسانی که در حاشیه سیرکها، کارهای عجیب و غریب میکردند، استفاده میشد.
اما اگر به عقبتر برگردیم، این کلمه از زبان آلمانی اولیه، از کلمه geck به معنی آدم دیوانه و خل و چل مشتق شده است!
سالها گذشته و کاربرد و دیدگاه جامعه نسبت به اصطلاح گیک تغییر کرده است. زمانی از گیک بیشتر برای توصیف مشتاقان و خورههای گیمها و کامپیوتر استفاده میشد. بعد استفاده از گیک، توسعه پیدا کرد و برای توصیف هر شخصی استفاده شد که در هر کار یا دانشی خیلی مشتاق و ثابتقدم است.
در همه این سالها تا حدی بین استفاده از واژه گیک و nerd، نوعی همپوشانی وجود داشته است.
ما در واقع خورهها و دیوانههای هر مهارت، دانش و کار را میتوانیم به صورت یک طیف در نظر بگیریم:
از اصطلاح nerd بیشتر برای توصیف آن دستهای استفاده میشود که شیفته پوسته و ظاهر فناوریها و رویکردها میشوند. این دسته ممکن است آنقدر درگیر اخد ظواهر شوند و از نظر فکری مشغول شوند که با عرف جامعه، تطابق نداشته باشند و حتی گاه رفتارها کودکانهای از خود بروز دهند.
در مقابل گیکها، به صورت ژرفتری درگیر علوم و مهارتها و علاقهمندیهای خود میشوند. آنها ثابتقدمتر هستند و میخواهند با پیگیریهای خود به جایی برسند و حتی بتوانند دید جامعه و اطرافیان خود را تغییر بدهند.
همان طور که گفتم بین این دو دسته، تا حدی همپوشانی هم وجود دارد و گاهی نمیشود با دقت صفت گیک یا nerd را به کسی نسبت داد.
باز همان همان طور که گفتم، گیک، اصلا صفتی منحصر به علاقهمندان فناوری نیست و ما گیکهایی در کارهایی مثل کتابخوانی، ورزش، ریاضی، علوم فضا، خودرو و … داریم.
از رنجی که گیکهای ایرانی میبرند!
اما به همین بهانه میخواهم از فرصت استفاده کنم و به رنج و مرارتهایی اشاره کنم که گیک بودن، در ایران در پی دارد:
1- اگر گیک باشید در ایران خیلی دشوار است که افراد همرأی و هم سلیقه خود را پیدا کنید:
هر چه باشد، فارسیزبانها اندک هستند و شمار آنها به تعداد انگلیسیزبانهای دنیا نمیرسد.
ارتباطات ما هم با دنیای خارج، به اندازه ارتباط اروپاییها با هم گسترده نیست.
اینها باعث میشوند که جامعه هدفی که یک گیک میتواند در آن پی جستجوی همفکرهای خود برآید، محدود باشد.
2- گیکها ابزارهای اولیه گیک بودن را در ایران به سختی برای خود مهیا میکنند:
در فرنگ اگر یک گیک فیلمها علمی- تخیلی یا کامیکبوکها باشید، میتوانید خیلی راحت فیلمها و کتابهای مورد نیاز خود را پیدا کنید. یا حتی مجسمهها و تیشرتها و ابزارهای مناسبتی زمینه گیک بودن خود را تهیه کنید. اما همین کار در ایران، گاه ناممکن میشود.
3- گیک بودن در ایران، حتی در سطح بالا، ممکن است باعث تنزل جایگاه عرفی شما بشود:
در ایران همان طور که ما خیلی وقتها برای عقاید هم ارزشی قائل نمیشویم و بیش از حد وارد حریم خصوصی هم میشویم، سر به سر گیکها میگذاریم و چون نمیدانیم آنها واقعا چه فکر میکنند و در پی چه چیز هستند، دیوانه خطابشان میکنیم.
از این دید حتی اگر شما واله و شیدای برنامهنویسی و طراحی وب در سطح نیمهحرفهای یا حرفهای باشید، اگر وبلاگنویس حرفهای باشید یا خوره رمانهای کلاسیک یا اشعار شاعرات نامی ایران باشید، ممکن است کسانی پیدا شوند و با قضاوتهای پوچ و زخم زبان، شما را به سختی بیازارند.
اما در فرنگ سالها و دههها است که این نگاه تعدیل شده است و در بسیاری از موارد اصولا گیک بودن در زمینههای خاص از نجاری و کارهای فنی گرفته تا منجم آماتور بودن، نهتنها عیب و عار نیست، بلکه به عنوان یک صفت مثبت در نظر گرفته میشود.
4- مورد چهارم هم طبق معمول مورد آشنای کمبود بودجه و دغدغههای مالی است:
شما تا وقت آزاد نداشته باشید و نتوانید هفتهای پنج شش ساعت آسوده و رها در زمینهای وقت بگذارید، نمیتوانید به درجه گیکی برسید.
نظر شما چیست؟ آیا گیکها متفاوت و جالبی را در ایران میشناسید؟ آیا پیش آمده که شوق و تمنای دنبال کردن چیزی را داشته باشید، اما جامعه و سرزنشهای آشکار و پنهان آن، شما را از مسیرتان بازداشته باشد؟!
ممنونم آقای مجیدی. عالی بود!
من شک داشتم که گیک هستم یا نرد، و الان من فهمیدم که یک گیک هستم!
دکترجان ممنون بابت مقاله، ولی واقعا فکر نمی کنید که تو این شرایط بحرانی اصلا این چیزا دغدغه به حساب نمیان؟! جوونا تو نون شبشون موندن چه برسه به اینکه بخوان راجع به اینکه ظاهر و شرایط گیک ها رو دارن یا نه فک کنن، اینطور نیست؟
یک پزشک سایت بسیار خوب و پرمحتواییه ولی نمی دونم بعضی وقتا چرا اینجور پست های فانتزی توش نوشته میشه، امیدوارم ناراحت نشین.
واقعا شما شامل آدم های بند 3 می شوید که بقیه رو راحت قضاوت می کنند!
جناب س ح :
اولا من کسی رو قضاوت نکردم و فقط گفتم که بهتره پست ها متناسب با شرایط موجود باشه و نمی گم که اینجور پست ها بده ولی خوب فانتزی بودن تا چه حد؟! و این بخاطر این بوده که پست های اخیر یکم این مدلی هستن به همون خاطر
ثانیا من شخصیت آقای مجیدی رو می شناسم و می دونم که آدم بسیار فهیمی هستن و اینکه هر کسی هر حرفی بگه مسلما لزومی نداره که همه تاییدش کنن و اگه تایید شد مطمئنا یه مشکلی وجود داره
آخرش هم اینکه شما خودتون من رو قضاوت کردین در حالی از همین مورد ایراد گرفتین.
جناب vahed
جناب دکتر مجیدی این حق رو دارن که راجع به هر چیزی که دوست دارن مطلب بنویسن، شما اگر فکر می کنید این مطلب سطحی و فانتزی هست می تونید نخونیدش. شما تنها مخاطب یک مطلب نیستید! و قضاوت یعنی اینکه ما فکر کنیم همه باید مثل ما فکر کنند، مثل ما رفتار کنند، آرزوهاشون مثل ما باشه و … . و اگر هر کسی غیر از این باشه، پس حق داریم بهش انگ سطحی بودن و فانتزی بودن هم بزنیم! دنیا به افکار متفاوت نیاز داره و البته به فانتزی هم نیاز داره.
شما تا چه حد براتون مقدوره به نظرات بقیه احترام بگذارید؟
متاسفانه شما درک نمیکنید که خیلی از مشکلات جامعه الان ما ناشی از نپرداختن به همچین موضوعاتی هستند. فکر نمیکنید که چه درامد زایی هایی میتونه داشته باشه تا بخشی از همون بقول شما جوانانی که تو نون شبشون موندن ، به نون شب برسن؟
جناب وحید بسیار ببخشید اولا خودتون درک نمی کنید که مشکلات ما از این چیزا ناشی نیستن اتفاقا مشکلات ما از جایی ناشی میشن که افرادی مثل شما فک می کنن که مشکلات ما از این چیزاست، تازه اینجور موارد که شما گیک هستین یا نرد خیلی چیز سطحی هست، وقتی شما تخصصی دارین لزومی نداره که بخواین ادای فانتزی بودن رو در آرین البته این به شخصیت شما وابسته هست، و اینکه برای اینجور موراد باید شرایط و زمینه ش فراهم باشه که بقول شما یکی بتونه نون دربیاره که اون هم نیست.
عمق فاجعه موجود در نگاه و فکر شما اونقدر زیاده که واقعا نمیدونم چی بگم. فقط به همین اکتفا میکنم که: انسان فقط نون شب و نیازهای از گردن به پایین نیست. انسان بدون اندیشه، بدون نظر، بدون آرزو، بدون به قول شما یک انسان مرده است. از بین رفتن شوق و کنجکاوی و قدرت بیان نظر در آدمی از نداشتن نون شب هم بدتره دوست من.
من نمی دونم چرا همه یه جوری رفتار می کنن که انگار عقل کل هستن، داداش عزیز نه اینکه این رفتارها لازم نیست یعنی من هم همچین چیزی نگفتم ولی به نظر شما بهتر نبود دکتر عزیز به جای بازتاب این جور موارد نامتناسب با شرایط، یه مقاله می نوشتن راجع به اینکه چطوری میتونیم ایده هامون رو به واقعیت تبدیل کنیم یا مثلا کارآفرینی کنیم؟ نههههه واقعا ممکن نبود؟!!اول عمق مطلب رو بگیرید بعد محکوم کنید، ضمنا وقتی بقول آقای دکتر “وب پارسی” یه سرویس و خدمات درست و حسابی نداره که بتونه با ایده های خارجی رقابت کنه چه دلیلی هست که بخواهیم تو گیگ یا نرد نشون دادن خودمون از همه جلو بزنیم؟! اصلا مگه ما یه گیک یا نرد درست و حسابی داریم یا مثلا هستیم که بخواییم حالا به این موارد هم اهمیت بدیم؟ وقتی تونستیم یه کار حسابی و یه خروجی مناسب داشته باشیم اونوقته که وقت اینجور کاراست وگرنه قضیه دانشجوهای هنره که فقط ابزارشون مثل خارجی هاست و به عمل که میرسه ….(البته نه همشون)
دوست من شما کلا با فرهنگ و معنی و مفهوم گیک آشنا نیستی و تصورت از گیک افرادی هست که دارن وانمود میکنن “گیک” هستن که مثلا جلب توجه کنند. بعد هم ربط دادن گیک بودن به خروجی و کارآفرینی و این داستانها کاملا بی ربط و بیانی بدون فکر هستش. دوست خوبم شما اول تحقیق کن پیدا کن اولا چرا در شرایط به قول شما حساس و بحرانی هستیم و آیا تقصیر از مردم یا گیکها بوده یا اصولا کاری از دستشون بر میاد یا نه، ثانیا یه کم دنبال کارآفرینی برو که عملا بفهمی چرا حرفهای شما (با عرض معذرت) مسخره به نظر میاد. شما کلا جوری صحبت میکنید انگار که تو ایران زندگی نمیکنید! شما دنبال کارآفرینی خودت باش ما هم دنبال همین کارهای به قول شما نامتناسب خودمون هستیم.
در ضمن تصورات تخیلی شما در مورد دانشجوهای هنر هم وجود داره ظاهرا. انگار فکر میکنید دانشجوی هنر باید معجزه کنه بدون اینکه اساسا کسی تو مملکت واسه هنر ارزشی قائل باشه. شما خودت آخرین بار کی رفتی گالری آثار یک هنرمند وطنی ر ببینید؟ آخرین بار کی یک اثر هنری خریدید؟ کی به طراحی هنری یک محصول تجاری برای خریدش اهمیت دادید؟ شما که به قول خودتون گرفتار نون شب هستید.
خوش باشید.
درود وحید عزیز من چهل و اندی سن دارم و تا یادم میاد همیشه یا شرایط بحرانی بوده یا در شرایط کنونی بودیم یا در چنین شرایطی بودیم راستش دیگه حالم از این مسخره بازی ها به هم میخوره برو عزیزم جمعش کن این مسخره بازی های نخ نما شده زندگی و عمر ما رو گرفت ۰ دست نویسنده درد نکنه همیشه ادمهای تو خالی پیدا میشن که از قول همه حرف میزنن و مغز خالیشون رو پر احساس میکنن شما کار خودتون رو بکنید متشکریم ۰
سلام.
متاسفانه تا زمانی که افرادی مانند شما جامعه اینترنت را به دسته های مختلف زیر عنوان مثلا (وب فارسی) دسته بندی میکنید نباید هم توقع داشت که دیگرانی که جزو جامعه بسته شما نمیباشند با شما ارتباط برقرار کنند.
تا زمانی که جوامع بشری را بخاطر استفاده از خط و یا زبان و یا عقیده ای خاص از همدیگه جدا میکنیم نباید هم توقع همکاری و ارتباط سازنده را هم داشته باشیم.
بجای بزرگ کردن کلماتی مانند(وب فارسی) که از پایه مشکل دار میباشند بهتر است زبانهای علمی دنیا را فرا بگیریم و از آنها برای ایجاد ارتباط بین خود و دیگر افراد بشر (بدون توجه به زبان مادری آنها …)استفاده نماییم نه اینکه خود را بخاطر استفاده از زبان فارسی محدود به افرادی فارسی زبان کنیم… همانطوری که خودتان هم گفتید تعداد فارسی زبانهای دنیا از تعداد مثلا انگلیسی زبانها بمراتب کمتر است و بطبع تجربیات مفیدی که قابل انتقال هستند هم کمتر میباشند…
در پاسخ به آقای بابک باید بگم درسته که ما می تونیم از زبان بین المللی در هر حوزه ای (ادبیات، اینترنت، و …) استفاده کنیم ولی مشکلاتی ممکنه پیش بیاد که مدتهاست مورد بحث متخصصان هر حوزه هست. دو تا از این دلایلی که باعث می شه دسته بندی زبانی کنیم اینه: اولاً با استفاده از زبان مادری مسائل و دغدغه هایی رو نشون می دیم که برای کشورهایی که از اون زبان استفاده نمی کنند بی معنیه. ثانیاً ما برای قشر عظیمی از مردم می نویسیم که یک زبان بیشتر بلد نیستند و امکان مطالعه به زبانهای دیگه رو ندارند.
Nerd به اشخاصی میگویند که معمولاً روشنفکر و درونگرا هستند، وسواس فکری و علاقهٔ مفرط به موضوع (های) خاصی دارند، و از نظر اجتماعی ضعیفاند نه کسانی که شیفته پوسته و ظاهر فناوریها و رویکردها میشوند. این دیگه چی بود از خودت درآوردی دکتر!
موافقم :-/ من اولین جاییه که یه همچین تعریفی میبینم :-/
تو همون تصویری که خودشون گذاشتن Scientist بودن سمت نرد بودن هستش 😀
فکر کنم یه اصلاح لازم باشه :-/
دقیقا از دکتر مجیدی بعید بود. نرد اصلا معنی ظاهرگرائی رو نمیده. کافیه به همون نمودار خود این مقاله مراجعه کنید. افرادی که مثلا به یک رشتهی علمی مثلا بیوشیمی یا ریاضیات (در نمودار میتونید ببینید) علاقمند هستن بیشتر نرد هستن تا گیک.
در مقابل گیکها بیشتر توی حوزههای پرکتیکالتر و بعدا عجیبتر هستن. نحوهی ارتباط گیک و نرد با اجتماع هم تفاوتهائی داره. گیکها جسورتر هستن. ولی در کل نرد به معنی ظاهربینی در یک موضوع نیست (به همین نمودار مقاله نگاه کنید).
بنظر من همه باید کمک کنیم تا جادی سایت دیتینگ گیکی رو راه بندازه
من با گزینه آخر کاملا موافقم بقیه موارد رو میشه یه کاری کرد این آخری رو نمیشه :دی
سلام
من سجاد هستم یک گیک.
سلاااام سجااااد ….
سلام سجااد.
با عرض تبریک به همه ی گیک ها !!![
چرا 25 می به عنوان این روز نامیده میشه؟
دلیل خاصی داشته؟
یکی از بهترین گیگهای که میشناسم جادی هستش
بعضی از خانواده ها بدون اطلاع از این موضوع فکر می کنن فرزندانشون به یه بیماری ای مبتلا شده اند و با مراحعه به متخصص های مختلف و جواب نگرفتن ،بیشتر عرصه رو تنگ و تلخ می کنندبراشون!
نمیدونم چرا هر زمانی یک مطلب در مورد یک قشر خاص گذاشته میشه همه یک دفعه احساس می کنند جزو اون قشر هستند. الان همه اینجا احساس گیک بودن می کنند.
ای گفتی !!!
چقدر این جامعه ما افرادش حس متفاوت بودن دارن !!! 😀
بابا گیک بابا اعجوبه !!!
با تبریک به همه گیگ های عزیز
به نظر من همونطور که تکنولوژی به مهندسین و طراحان نیاز داره برای توسعه به گیگ ها هم نیاز داره. اگر گیگ ها نباشند وقتی یه محصول جدید به بازار میاد که از نظر سازنده بی نقص و عالیه، کی باید بیاد ته و توی محصول رو دربیاره و دربارش نظر بده. با کدوم نرم افزار یا بازی هنگ میکنه؟ مثلا ببینه خم میشه؟ کارت ویزیت لای درزاش میره؟ و . . .
با کار همین گیگ ها است که تکنولوژی به جلو میره و کاربران عادی جامعه از اون سود میبرن
شاید نظرم اشتباه باشه ولی فکرمی کنم اگه شرایط برای پرورش expert ها وجود نداشته باشه گیک های مفیدی هم نداریم یا بهتره بگم اساسا گیک نخواهیم داشت. در حال حاضر دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی و اساسا حوزه ی آکادمیک ما به صورت گسترده خروجی مفیدی نداره و با روش فعلی هم نمی تونه خروجی مفیدی داشته باشه. در نتیجه معدود افرادی که به عنوان گیک معرفی می شن صرفا در زمینه های خاصی هستن. و البته از نظر خروجی…
+ جالبه که هر وقت صحبت از گیک می شه همه یاد جادی می افتن! جادی روزت مبارک!
یاد شلدن کوپر افتادم
Bazinga!
http://blog.yottanami.com/technology/2014/09/08/%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%DA%AF%DB%8C%DA%A9-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%A8%D9%87.html
جالبه. یک مطلب در مورد یک موضوع ساده اینقدر بحث های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به وجود آورده.
سایت خوبی دارید
“در مقابل گیکها، به صورت ژرفتری درگیر علوم و مهارتها و علاقهمندیهای خود میشوند.”
من مخصوصا از اون نمودار اولی که توی متن گذاشته بودی کاملا برعکس برداشت کردم. گیکها افرادی هستند که به ظواهر علاقه بیشتری دارند و نردها کسانی هستن که در مسائل عمیقتر میشوند. مثلا کلمات اپل، سامسونگ کامیک، برند همه در سمت گیک قرار دارند و کلماتی مثل کتاب، فیزیک، زیستشناسی، دانش در سمت نرد.
اولین بار جادی در رادیو گیک یک نفری رو به اسم ناصر تقوی معرفی کرد که در مورد سینگولاریتی و سولار سیستم وآینده پژوهی وخلاصه موضوعاتی از این دست صحبت کرد واونجا بود که فهمیدم به کی میگن گیک! البته از حق نگذریم خود آقای دکتر هم یک سوپر گیک هستن.گاهی هم به خودم میگم برو پارک کنار بقیه باز نشسته ها بشین ولی چه کنم که گیک ها رو دوست دارم!
لطف دارید، ممنونم.
فکر کنم یه مقدار تعریف گیک و نرد رو جابجا کردید!
معمولاً گیکها بیشتر از اینکه تولید کنند، مصرف میکنند و بکار میبرند و بیشتر در پوسته فعالیت میکنند، بله گیکها خوب میتونن manual یک محصول رو نخونده از بر بشن، یا اون رو نقد و بررسی کنند. ولی این نردها هستند که بیخوابی و مرارت و دوری از جمع و شادی، و گاهی افسردگی رو تحمل میکنند و خط به خط و کاراکتر به کاراکتر و گاهی بیت به بیت کد مینویسوند تا یک چیز متفاوت و جدید رو از هیچ خلق کنند.
یا حداقل باید بگم من تا حالا همچین چیزی رو دور و برم دیدم.
درود
من به عنوان یه نوجوون باید بگم که مسعله “گیگ” بودن، الان بین همسن و سالای من خیلی عادی شده.
اگر قرار باشه ما نسل آینده ی این کشور باشیم، گیگ ها رنج خاصی نخواهند برد.:دی
زیاد نگران نباشید:دی