پیامهایی در بطری
کودک که بودم، در ساحل دریای خزر، گاهی تخیل میکردم که چه میشود اگر قایقی کاغذی به آب بیندازم؟! آیا قایق به آن سوی دریا، به ساحل شوروری سابق میرسد و کودکی روس قایق را از آب خواهد گرفت؟ کمی که فکر میکردم با خودم میگفتم چه بهتر که قایق را به جای کاغذ از لگو درست کنم و دست آخر به این نتیجه میرسیدم که از همه چیز هیجانانگیزتر احتمالا نوشتن نامهای و قرار دادنش در داخل بطری خواهد بود!
در سال 1956 ملوان جوانی که سوار کشتی بود و از دوری فامیل و دوستانش احساس تنهایی زیادی میکرد، یادداشتی نوشت و آن را در یک بطری قرارداد، بعد درش را بست و آن را به اقیانوسی انداخت. ملوان در این یادداشت از هر دختر زیبایی که احیانا آن را پیدا می کرد، خواسته بود تا برایش نامه بنویسد!
دو سال بعد مردی که در یکی از سواحل سیسیل مشغول ماهیگیری بود، بطری ملوان را دید و آن را برداشت وی آن را به عنوان تفریح به دختر زیبایش داد. باز هم به عنوان تفریح دختر نامهای برای ملوان تنها نوشت. بعد نامههای بیشتری رد و بدل شد. چیزی نگذشت که ملوان دیداری از سیسیل کرد. در نتیجه او و دختر در سال ۱۹۵۸ ازدواج کردند.
این تنها یکی از داستانهای بیشمار درباره بطریهای سرگردان است که زندگی افراد را عوض کرده است.
یادداشتهایی از دریا
عجیب اینجا است که بطریهای سربسته همیشه در دریا مسافران خوبی بودهاند. یک بطری از میان طوفانی که کشتیها را نابود میکند، به سلامت سفرش را ادامه میدهد.
سرعت یک بطری سرگردان با باد و جریانهای اقیانوسی تغییر میکند. یک بطری که در مکانی آرام سرگردان باشد احتمالا در مدت یک ماه، دو کیلومتر جابجا نمیشود. بطری دیگر ممکن است در یک روز ۱۹ کیلومتر از تغییر مکان دهد.
ولی هیچ کس نمیتواند مطمئن باشد که یک بطری به طور دقیق کجا میرود. برای مثال، دو بطری یک اندازه و یک شکل و هموزن در یک زمان در نزدیکی برزیل به اقیانوس انداخته شد. اولین بطری بمدت ۱۳ روز به طرف مشرق حرکت میکرد و آن را در یکی از سواحل آفریقا پیدا کردند. دومین بطری به طرف شمال غربی رفت و بعد از 196 روز در نیکاراگوا پیدا شد. دو بطری دیگر که در وسط اقیانوسی اطلس به آب انداخته شده بود، 350 روز بعد تنها چند متر از یکدیگر در فرانسه به ساحل نشستند.
احتمالا بزرگترین سفری که توسط یک بطری انجام شده در سال ۱۹۲۹ شروع شد. در آن سال یک بطری به داخل اقیانوس هند شمالی انداخته شد. یادداشتی که در بطری بود از پشت شیشه خوانده میشد. از پابنده خواسته شده بود که گزارش بدهد از کجا و چه وقت بطری را برداشته است و بعد هم بدون باز کردن بطری آن را به دریا بیندازد.
این بطری در ابتدا به طرف انتهای آفریقای جنوبی رفت. شخصی که آن را پیدا کرد. بعد از آنکه گزارش داد، دوباره آن را به دریا انداخت.
این کار چندین بار انجام شد. بطری از دماغه «هورن» به اقیانوسی اطلسی منتقل شد. بعد دوباره به داخلی اقیانوس هند رفت و از جایی که برای اولین بار انداخته شده بود گذاشت. این بطری عاقبت در سال ۱۹۳۵ به مغرب استرالیا رسید، در حالی که مسافت 16800 مایل دریایی را در 1447 روز پیموده بود. این مقدار حدود 6.8 مایل در هر روز است.
مهمترین فایده به آب انداختن بطریها پیدا کردن جریان اقیانوسهاست، وقتی که موقعیت و مسیر جریانها شناخته شد، کشتیها میتوانند با استفاده از آنها به جلو حرکت کنند و یا از جریانهایی که آنها را از مسیرشان منحرف میکند، فاصله بگیرند.
تدابیر بنجامین فرانکلین
بنجامین فرانکلین، یکی از اولین کسانی بود که برای مطالعه جریانهای دریایی از بطری استفاده کرد. او متعجب بود که چرا موقع عبور از اقیانوس اطلس، برای کشتیهای پستی انگلستان یک یا دو هفته بیشتر وقت لازم بود. فرانکلین فکر کرد شاید گلف استریم توضیح این اختلاف باشد.
او به بحث با دریانوردان آمریکایی پرداخت و متوجه شد که آنها تمام پیچ و خمهای گلف استریم را میشناسند. آنها به هرراهی که ممکن بود از این جریان دریایی استفاده میکردند.
ولی دریانوردان انگلیسی در مورد گلف استریم خیلی کمتر میدانستند و از جریان آن استفاده کمتری میکردند.
فرانکلین به کمک صحبتهایی که با دریانوردان آمریکایی کرده بود، اولین نقشه گلف استریم را رسم نمود، او بعد با استفاده از بطریهای سربسته نقشهاش را اصلاح کرد. امروزه هنوز نقشه نهایی او را تنها با چند تغییر بکار میبرند.
استفاده از بطری در انگلستان و آمریکا
حدود سال 1860 نیروی دریایی انگلستان شروع به استفاده از بطریهای شناور کرد. کارکنان کشتیها بطریهایی را به دریا میانداختند که داخل آنها کاغذهایی قرار داشت. اسم کشتی، تاریخ و جای انداختن بطری به آب روی این کاغذها نوشته شده بود. از یابندگان خواسته شده بود تا جا و تاریخ پیدا کردن آن را روی کاغذهابنویسند و آن را به نیروی دریایی انگلستان بازگردانند.
تقریبا سی سال بعد نیروی دریایی آمریکا نیز شروع به استفاده از همین روش کرد. این روش تا دههها بعد هم با کاغذهایی که به هشت زبان نوشته شدهاند به کار میرود. هر ساله حدود 350 عدد از این کاغذها به نیروی دریایی آمریکا میرسد. توسط این گزارشها نقشههای بسیاری رسم شده است.
ماهیگیران جزو کسانی هستند که احتیاج به دانستن جای جریانهای دریایی دارند. دولت اسکاتلند به منظور کمک به ماهیگیران کشورش، دانشمندی را پیش از این برای بررسی جریانهای دریای شمالی به کار گمارد. بیش از دو هزار بطری برای تحقیق در این مورد به کار رفت.
دولت آمریکا نیز برای کمک به ماهیگیران در پیدا کردن ماهیهایی که تخمهایشان در سطح آب شناور میماند، از بطریهای سرگردان استفاده میکند. بطریها به عنوان نشانههای شناور به میان تخمها انداخته میشوند. ماهیگیران با دنبال کردن بطریها تخمهای شناور را پیدا میکنند و بعد ماهیها را میگیرند.
بطری با پیامهای اعلام خطر
بعضی از بطریها پیامهای بسیار جالبی را بیش از قرنها همراه خود حمل کردهاند. ملوانانی که بخاطر افتادهاند تعداد زیادی از این پیامها را نوشتهاند.
گروهی از بچهها که در سال ۱۹۹۹ در سواحل شمالی غربی ایالات متحده بازی میکردند، یک بطری که یادداشتی در آن قرار داشت پیدا کردند. در آن یادداشت نوشته شده بود:
«کشتی ما دارد غرق میشود. دیگر تمام شد. شاید پیام ما روزی به ایالات متحده برسد.»
کارشناسان آمریکایی متوجه شدند که این یادداشت از یک کشتی آمریکایی به نام بیتی بوده است. این کشتی در سال 1943 در جبل الطارق غرق شده بود و افراد زیادی در این میان از بین رفته بودند.
یک بطری در سال 1953 در تاسمانی پیدا شد که در آن پیامی به امضای دو سرباز استرالیایی قرار داشت. سربازها در هنگام جنگ جهانی اول در یک کشتی که آنها را به فرانسه میبرد، بودند. مادر یکی از سربازان دستخط پسرش را تشخیص داد . پسر 35 سال قبل از اینکه پیامش به مادر برسد، در جنگ کشته شده بود.
یک ماجرای عجیب و کهن
داستانی خیلی عجیبتر در مورد یک دریانورد ژاپنی گفته شده است. اسم او ماتسویاما Matsuyama بود. وی در سال 1875 به اتفاق 43 نفر دیگر برای جستجوی گنجی که در زیرزمین پنهان بود، به راه افتاد، کشتی آنها غرق شد و هر 45 نفر پس از آنکه خودشان را به یکی از جزایر اقیانوس آرام رساندند، در آنجا از بین رفتند.
ماتسویاما قبل از مرگ ماجرایش را روی یک قطعه چوب حک کرد و آن را در یک بطری سربسته قرار داد و آن را به دریا انداخت. امواج دریا بطری را درست به دهکدهای برد که ماتسویاما در آنجا متولد شده بود. 150 سال بعد از اینکه ماتسویاما در یک جزیره دوردست مرده بود، یعنی در سال ۱۹۳۵ نامه او را در دهکدهاش پیدا کرده بودند.
اگر شما هم روزی در ساحل دریا شیشهای پیدا کردید، محکم آن را نگه دارید، شاید این بطری متعلق به قسمتی از بررسیهای علمی جریانهای دریایی باشد و یا اینکه در آن پیامی قرار داشته باشد که شخصی تنها، سالها پیش و از جزیرهای دوردست آن را فرستاده باشد.
خیلی جالب بود. احتمالاً الان از تجهیزات جی پی اس استفاده میشه نه صرفاً بطریهایی با یه پیام کاغذی. ممنون از مطلب زیباتون.
1959 بطری رو به دریا انداخته و سال 1958 با دختری که نامه رو دریافت کرده ازدواج کرد؟!
ظاهرا اشتباهی در درج سال رخ داده ملوان جوانی در سال 1959 نامه ای از سر دلتنگی در بطری روانه آبها ی عالم می کند و سپس در سال 1958 با دختر سیسلی ازدواج می کند !؟
در مورد دریانورد ژاپنی، چه طوری محاسبه کردید که فاصله ۱۸۷۵ تا ۱۹۳۵ شد ۱۵۰ سال؟!
تاریخ درست 1784 است ، سهو نوشتاری است
دریای کاسپین نه خ.ز.ر! الان به خلیج فارس اگه بگن خلیج العربی صدای همه در میاد اونوقت خز.ر نامیدن دریای همیشه کاسپین اینطور بدیهیه!
43+1=44
ممنون پزشک مجیدی عزیز، یکی از آن پستهای بسیار خواندنیتان بود، فقط ای کاش منبع و یا منابعی که برای نوشتن این پست استفاده کردید رو مینوشتید یا لینک میکردید، به شخصه خیلی علاقمند شدم بیشتر پیگیری کنم این موضوع رو.
استعدادتون توی سوژه یابی، منحصربه فرده آقای مجیدی 🙂 یکی از جذاب ترین پست هاتون بود. فک می کنم پیدا کردن یا فرستادن نامه ای در بطری، فانتزی کودکی خیلی از ماها بوده. شاید هنوز هم باشه!
ممنون بابت این پست زیبا و خواندنی
١- این بنجامین فرانکلین هم عجب اعجوبه ای بوده.
٢- یاد شاهکار ویکتورهوگو، مردی که میخندد، افتادم. با پیامی در یک بطری متوجه اصل ماجرا میشوند. خواندنش را به همه دوستان توصیه میکنم.