بدون این سیستم‌های روباتیک و ریلی، دسترسی به کتاب‌ها و اسناد کتابخانه‌های بزرگ دنیا غیرممکن می‌شد

اگر کتابخانه بزرگی در منزل داشته باشید، حتما تجربه کرده‌اید که گاهی پیدا کردن یک کتاب خاص، چقدر دشوار و وقت‌گیر می‌شود. در کتابخانه‌های بزرگ، علیرغم سیستم‌های طبقه‌بندی علمی و دقیق، دسترسی به یک کتاب، مجله، روزنامه یا سند، کار آسانی نیست.

به همین خاطر کتابخانه‌های بزرگ، به سیستم ریلی و روباتیکی مجهز هستند.

در این پست تعدادی از جالب‌ترین آنها را با هم مرور می‌کنیم:

انگلستان – دانشگاه آکسفورد

در تشکیلات ذخیره کتاب «بودلیان»، در دانشگاه آکسفورد، 6.5 میلیون جلد کتاب و نشریه ادواری در قفسه‌هایی با طول کلی 154 مایل قرار دارد.

ببینید که کارکنان، چطور قفسه‌ها را بالا و پایین می‌روند!

بوداپست مجارستان- کتابخانه نوارهای ناوا

در کتابخانه صوتی-تصویری ناوا در بوداپست، حدود هزار ترابایت اطلاعات روی 1200 نوار مخصوص IBM Tivoli LTO ذخیره شده است.

برای دسترسی سریع به این نوارها، یک روبات طراحی شده است.

بریتانیا، آرشیو ملی روزنامه‌ها

اگر 60 میلیون روزنامه و نشریه ادواری سه قرن اخیر را آرشیو کرده باشید، چگونه می‌خواهید به آنها دسترسی پیدا کنید و اصلا چطور می‌خواهید رطوبت و گرما را در حدی حفظ کنید که به آنها آسیبی نرسد؟!

این کار به کمک یک سیستم روباتیک صورت می‌گیرد.

دانشگاه تولان – کتابخانه نوار NCI

9250 نوار شامل 13.9 پتابایت اطلاعات غیرفشردع و 28.5 پتابایت اطلاعات فشرده شده در این کتابخانه نگهداری می‌شود.

طول قفسه این نوارها 800 متر است و بدون یک سیستم روباتیک کارا، دسترسی به آنها دشوار است. اما با این سیستم در فاصله‌ای زمانی بین 30 ثانیه تا چند دقیقه، می‌شود به هر نواری دست پیدا کرد.

ویرجینیا، دانشگاه لایبرتی، کتابخانه جری فالول

اسناد و کتاب‌های در این کتابخانه در 4200 محفظه نگهداری می‌شوند، در هر محفظه حدود 100 مورد چیزهای مختلف ذخیره می‌شوند. با یک سیستم روبایتک مخصوص می‌توان به سرعت هر یک از این محفظه‌ها را احضار کرد.

کتابخانه جیمز بی هانت در کارولینیای شمالی

این کتابخانه از سیستم bookBot استفاده می‌کند.

این هم تصویری از سیستم حمل روباتیک کتاب‌های در کتابخانه دانشگاه سانتا کلارا:

دانشگاه شیکاگو، کتابخانه مانسوئتو

اما شاید جالب‌ترین داستان را در این میان سیستم حمل ریلی حمل کتاب کتابخانه ملی Széchényi بوداپست مجارستان داشته باشد.

مجارها در آن زمان که جزو بلوک شرق بودند با زحمت فراوان، در سال 1976، این سیستم ریلی را از تولیدکننده آلمان غربی خریدند. این سیستم Telelift نام داشت.

اما به خاطر مسئله تحریم و جلوگیری از دسترسی شوروی و کشورهای اروپای شرقی به فناوری‌های حساس، مهم‌ترین قسمت‌های کنترلی این سیستم حمل کتاب، فروخته نشده بود.

طبق معمول، در زمان تحریم، کشورها از ترفندهای دور زدن تحریم استفاده می‌کنند و در این میان هم سرانجام مجارستان موفق شد، قطعات مورد نظر با واسطه یک شرکت ارتیسی تهیه کند.

اما آنها هیچ نقشه‌ای برای سر هم کردن این قطعات نداشتند. بنابراین مهندسان مجارستانی با دشواری فراون و تنها با اتکار حدس و دیاگرام‌های پشت‌ بعضی از قطعات، آن را سر هم کردند.

در سال‌های بعدی، کار حتی دشوارتر هم شد. چون آنها هیچ پشتیبانی‌ای از سازنده نداشتند. اما به هر حال این سیستم سه دهه تمام است که فعال است و هنوز به خوبی کار می‌کند.

در کتابخانه ملی ایران هم سیستمی برای انتقال ریلی کتاب‌ها وجود دارد. اما متأسفانه عکس یا ویدئویی از این سیستم در اینترنت پیدا نکردم. (+)