عجیب ترین موجودات کره زمین : کِرم کشتی، مسبب اصلی غرق شدن دو قایق کلمبیایی

در سال 1731، اقتصاد آلمان کاملا متاثر از نوعی جاندار صدف شکل قرار گرفت!

در حالیکه صدف های معمولی در درون صدف یا پوسته بیرونی خود روزگار می گذرانند، کرم کشتی داستان ما دارای نوعی پوشش آهکی است که از آن دو لوله ظریف گوشتی تا قسمت بالایی پاها امتداد یافته است. مجموعه ای از این موجودات به درون چوب نفوذ می کنند و فرقی هم نمی کند این شی چوبی چه چیزی باشد, می تواند بدنه کشتی و یا پایه پل و یا از بخت بد آلمانی ها، سدهای چوبی باشد.

بی مهره عجیب داستان ما که به کِرم کشتی شهرت یافته, بیش از 30 مایل از سد آلمان را تخریب کرد و دوازده مایل دیگر از آن همچنان در معرض تخریب است. به همین دلیل سرزمین آلمان با خطر جدی بروز سیل مواجه است که به تبع این موضوع، وضعیت اقتصادی منطقه نیز تحت تاثیر قرار گرفته است. روستایی ها مزارع خود را ترک کرده و به شهر ها مهاجرت می کنند که البته در شهر به دلیل بیکاری اوضاع چندان مطلوبی نخواهند داشت. کشتی بانان هم در صدد تغییر چوب کشتی ها و استفاده از چوب های مقاوم نواحی گرمسیری برآمده اند. تنها راه حلی که به نظر می رسد، واردات سنگ و ساخت سدهای سنگی است که البته این امر مستلزم متحمل شدن هزینه های گزاف و پرداخت مالیات است.

این اولین باری نیست که کرم کشتی, انسان ها را تهدید می کند و البته آخرین بار هم نخواهد بود. آنها از روزگاران قدیم نیروی دریایی یونان و رم را تهدید کرده اند؛ حتی اوضاعِ دو مورد از کشتی های کلمبیا به قدری وخیم بود که در چهارمین سفر مجبور به رهاسازی کشتی هایشان شدند. سپس در دهه 1910، کرم های کشتی به اسلکه ای در سان فرانسیسکو حمله کرده و خسارتی بالغ بر میلیاردها دلار ( به معادل امروزی ) وارد کردند.

اما آیا کرم های کشتی، برای قایقی که در بیرون از آب است هم تهدید محسوب می شوند ؟ به گفته لوسیا بورژ، اکولوژیست مرکز هلمهولتز آلمان، این امر کم و بیش رخ می دهد. ” اگر شما به گزارش های تاریخی معتقد باشید، می توان گفت آنها در خلال سفرهای طولانی مدت، به وضوح به درون انواع کشتی ها رخنه کرده اند و فرقی هم نمی کند که آن قایق دیگر درون آب نباشد.”

به عنوان مثال، مقصر اصلی از بین رفتن کشتی های متعددِ اسپانیا همین کرم های کشتی شناخته شدند که البته انگلیسی ها بدون شک قدردان این موضوع بودند.

اولین سوالی که مطرح می شود این نیست که این نرم تنان به چه نحو قادر به نفوذ به درون چوب و سوراخ کردن آن هستند- که در اغلب این موارد، این پدیده تهدیدی جدی برای اقتصاد ملت ها است- بلکه در وهله اول باید پرسید چگونه می شود زندگی موجودی دریایی به موادی زمینی (خاکی) وابسته باشد؟

کرم های کشتی بر روی درخت هایی زندگی می کنند که در کرانه ی دریا قرار دارند و گهگاهی توسط آب دریا خیس می شوند و برخی از گونه های دریایی آن جایی زندگی می کنند که سرشار ازدرخت هایی است که در کف دریا رشد می کنند مانند جنگل کرنا

بد نیست درمورد جنگل های کرنا هم برایتان توضیح کوتاهی دهیم تا بهتر متوجه شوید که چرا جنگل های کرنا مکان مناسبی برای زندگی کرم های کشتی هستند.

درخت های مردابی (جنگل کرنا) به نحو توصیف ناپذیری مقاوم هستند. آب شور دریا باعث مرگ انواع درختان می شود اما ریشه این جنگل های کرنا قادر به پالایش نمک هستند و برخی از آنها دارای ریشه هایی هستند که برای اکسیژن گیری به صورت عمودی به سمت خارج از آب رشد می کنند. در واقع در میان این درختان بود که برای اولین بار گونه های اولیه کرم کشتی پا به عرصه وجود گذاشتند. اما اکنون، نظر به گستردگی اقتصادی، این موجودات در سرتاسر جهان در تمام شهرهای ساحلی یافت می شوند.

چرخه زندگی کرم کشتی به صورت لاروهای مستقر بر روی چوب آغاز می شود، که این چوب می تواند ریشه کرنا و یا پایه اسکله و یا کشتی باشد. در حالیکه پوشش بسیار ظریفی تنها بخشی از بدن کرم بالغ را پوشش می دهد، لاور این موجود بسیار شبیه به صدف های دو کپه ای است.شاید برایتان جالب باشد بدانید که این کرم ها چگونه به داخل چوب ها نفوذ می کنند : آنها توسط آنزیم هایی که منجر به تجزبه بافت ها می شوند و یا توسط سوهان کاری با پوشش خود و یا ترکیبی از هر دو روش، اقدام  به حفاری سوراخی ریز بر روی چوب می نماید. بنابراین می توان گفت اکثر آنها مکانیک های ماهری هستند اما برخی از مردم معتقدند در این فرآیند یک سری فعالیت های آنزیمی نیز دخیل هستند که البته شناخت چندانی در مورد آنها نداریم.

این موجود دارای پاهای قوی و محکمی است، درست مثل سایر دوکپه ای ها، شکم پایان و غیره. در واقع پای آنها به عنوان اندامی برای مکیدن به کار می رود و یا باعث جا به جایی پوسته شده و یا در نهایت از آن برای سوهان کاری استفاده می کنند.

غشا مخاطی این موجود برای فعالیت سایندگی آن چندان مناسب نیست که بنابراین کرم کشتی با مسئله ای مهم روبرو می شود : هر چه این موجور بزرگتر شده و به بخش های عمیق چوب نفوذ کند، خطر از دست رفتن پوشش مخاطی وی افزایش می یابد. برای جلوگیری از این اتفاق، برای بدن کرم مانند خود نوعی پوشش آهکی – پوششی مشابه با صدف، از جنس کلسیم کربنات- ترشح می کند و به محض خروج از چوب و درختان، پوشش آهکی خود را دفع می کند.

غذا و غریزه

اگرچه درخت کرنا برای انسان ها غیر قابل هضم است اما کرم کشتی مشکلی از این بابت ندارد. کرم کشتی به کمک برخی باکتری های همزی ( دارای همزیستی) به راحتی غذای خود را هضم می کند. اما یک مسئله ای وجود دارد که ذکر آن خالی از لطف نیست : این باکتری ها در روده کرم کشتی زندگی نمی کنند. در مقابل، آنها در درون آبشش کرم ها زیست کرده و آنزیم هایی ترشح می کنند که وارد روده شده و در آنجا باعث تجزیه سلولز و تبدیل آن به قند می شوند. موجودات بسیاری به کمک باکتری ها، غذاهای عجیب و غریب خود را هضم می کنند اما کرم کشتی تنها موجودی است که میکروب ها را در خارج از سیستم گوارشی خود ذخیره میکند.

با این حال رژیم غذایی سرشار از چوب، باعث بی نیازی کرم کشتی ار پروتئین نمی شود. در نتیجه در بالای سوراخ ریزی که وی وقتی لارو بود، حفر کرده است، نوعی ساختار پنکه مانند برای خود ایجاد می کند که از آن برای شکار پلانکتون های شناور استفاده می کند.

اگرچه زادگاه اصلی آنها مناطق گرمسیری بوده است، اما اکنون در گوشه و کنار دنیا زیست می کنند و باعث تخریب قایق ها و اسکله ها می شوند.

ماهیگیری می گوید : ” من در نروژ و سوئد یک سری قطعات چوبی ضخیم داشتم و فکر نمی کردم آسیب چندانی به آنها وارد شده باشد. تنها تعدادی سوراخ ریز بر روی سطح آنها به چشم می خورد و فکر میکردم فقط همین است! اما وقتی آنها را باز کردم، داخل آن تماما تخریب شده بود! این همان تهدید اصلی کرم کشتی است : ممکن است هرگز متوجه هجوم آنها نشده باشی، تا اینکه ستون های اصلی خم شوند!

منبع