چرا حتی وقتی مستقیما چهره کسی را زیر نظر نداریم، متوجه خیره شدناش به خودمان میشویم؟
آیا تا به حال برایتان پیش آمده که حس کرده باشید، از پشت سر کسی به شما نگاه میکند؟ آیا سنگینی و بار نگاه دیگران را تجربه کردهاید؟ گاهی وقتها ما متناسب با میزان زُل زدن دیگران، فشار نگاه یا به تعبیر ادبا و شعرا، تیر نگاه دیگران را حس میکنیم؟
آیا این مسئله توجیه علمی دارد؟
در سیستم ادراکی مغز ما، بخشی از مغز برای تشخیص نگاه دیگران تخصص یافته است. البته خیلی از پستانداران دیگر هم میتوانند متوجه نگاه دیگر جانداران بشوند، ولی سیستم تشخیص نگاه خیره انسان، برای این امر بیشتر تخصص یافته است و میتواند این کار حتی اگر فاصلهای بین ما و افراد دیگر وجود داشت باشد، انجام بدهد.
اگر مستقیما شخصی به ما نگاه بکند و چهره او روبروی ما باشد که کار نسبتا ساده است. اما در سایر موقعیتها مغز بر اساس زاویه سر و بدن با هم، متوجه میشود که روی کسی به طرف ماست و از این امر تعبیر به خیره شدن او سمت ما میشود.
وقتی تنه کسی با ما زاویه داشته باشد، اما سر او مستقیم سمت ما باشد، ما میتوانیم بالافاصله مچ آن شخص را بگیریم و متوجه زل زدن او بشویم.
چیز جالب دیگر، شکل متفاوت چشمان ما با چشمان دیگرات حیوانات است. قرنیه و مردمکها ما از قرنیهها و مردمکهای حیوانات دیگر تیرهتر است و صلبیه یا همان سفیدی چشمان ما، نسبت به سایر جانداران، نسبت بیشتری از بخش قابل رؤیت کره چشم ما را اشغال میکند.
این مطلب، کنتراست چشمان را بیشتر میکند، بنابراین حتی اگر مغز ما از روی زاویه بدن و سر، متوجه نگاه خیره نشود، میتواند در کسری از ثانیه متوجه این شود که نگاه کسی به سمت ماست.
در آزمایشی مشخص شد که اگر این کنتراست به نحوی کم شود، مثلا اگر کسی عینک آفتابی به چشم بزند، میزان تشخیص زل زدن، کمتر میشود.
البته بخش دیگری از مطلب، به سیستم روانی و تعاملات ما با شخص زلزننده برمیگردد، هر چقدر تعامل ما با کسی بیشتر باشد و بده بستان عاطفی ما با او بیشتر باشد، بیشتر میتوانیم حدس بزنیم که چه وقت بیشتر حواس شخصی با ماست و در موارد زیادی تنها با این مکانیسم پیشبینی روانی، حدس میزنیم که نگاه خیره کسی روی ماست.
مکانیسم تشخیص خیرگی، یک مکانیسم حیاتی برای ماست، چه آن زمان که انسان در دهها هزار سال پیش، برای پیشبینی حملات دیگر انسانها یا حیوانات محتاج این اطلاعات بود و چه زمانی که باید تعاملات خود را با همگروههای انسانی خود با همین مکانیسم تقویت میکرد. در جوامع مدرن کنونی هم، ما سخت محتاج این مکانیسم تشخیصی هستیم، چون خیلی موارد موققیتهای اجتماعی و کاری و احساسی ما، نیازمند تشخیص زودهنگام خیرگی اطرافیان ما روی ماست!
تا حالا از این زاویه به موضوع نگاه نکرده بودم ؛ .ولی آیا مهمه که کسی به آدم زل بزنه !!!؟
این مطلب در مورد اهمیت زل زدن دیگران به آدم نیست بلکه در مورد قابلیت و چرایی درک زل زدن توسط مغز میباشد .
حق باشماست ؛ولی همینطوری پرسیدم …
آفرین کاملا درسته، شما افکار بزرگی داری
خیلی مهمه ! چون در طول تکامل ، نگاه خیره ی بیش از 2 ثانیه ، یا مصداق حمله ی موجود شکارگر بوده یا تمایل به جفت گیری از سوی جنس مخالف و یا تهدید موجود همجنس
خیلی مهمه ! چون در طول تکامل ، نگاه خیره ی بیش از ۲ ثانیه ، یا مصداق حمله ی موجود شکارگر بوده یا تمایل به جفت گیری از سوی جنس مخالف و یا تهدید موجود همجنس
دکتر کاش کمی در رابطه با تاثیر آینه ای چشم هم می گفتید.
مقاله جالبی بود ممنون!
این قضیه خیلی جالبه حتی مثلا وقتی سر کلاس درس نشستیم و کسی از صندلی های پشت به ما زل میزنه 🙂
جالبه که برای خودم همیشه سوال بوده! 🙂
آره. من معمولا متوجه میشم 😀
توضیح نداده که نگاه سنگین پشت سرمون رو چطوری احساس می کنیم.
جالبه
اما آخه وقتی از پشت سر کسی به ما نگاه میکنه، ما که اون رو اصلاً نمیبینیم! چطوری یه دفعه برمیگردیم و توی چشماش نگاه میکنیم؟
وای خدا این دختره چه قدر خوشگله:D
دلیلش چیه حالا ؟ منم میتونم تشخیص بدم زل زدن رو ولی چطوریه نمیدونم !
خیلی جالب بود 🙂
این مطلب دارای شش غلط املایی و انشایی هست. لطفا اصلاح بفرمایبد
وقتی یه نفر از پشت زل میزنه بحث نیرو های ماورایی هستش :دی
جالبه حتی اگه به کسی که خوابه هم زل بزنی احتمالا بیدار میشه!
یه آزمایش دیگه هم انجام دادن که البته ربطی به این موضوع نداره اما جالبه
یه سری عکس های دلخراش و یه سری عکس های زیبا رو به صورت رندوم به مردم نشون میدادن و هم زمان فعالیت مغزی رو بررسی میکردن
فعالیت مغز قبل از دیدن عکس ها متناسب با عکس بعد بود. یعنی اگه عکس بعدی دلخراش بود بدون این که طرف عکسو دیده باشه چند دهم ثانیه قبلش بخش های مربوط به استرس شروع به فعالیت میکردن!
یعنی پیش بینی آینده!!!
نظرات این سایت را در خصوص « درک نگاه » قبول ندارم بسیار اشخاصی هستند که از پشت سر قادر به تشخیص نگاه دیگری به خود هستند ممکن است آنها از الگو های پیچیده تری استفاده میکنند که درک نتایج الگوها در بخش ناخود آگاه مغز صورت میگیرد نکته دیگر امکان تاثیر گذاری سولیتون امواج مغزی و انتشار آن باشد .که قابل اندازه گیری هم هست . به فیزیک امواج سولیتون و عدم میرایی آنها مراجعه شود .
وقتی تو اجتماع هستی و چند نفر بهت خیره میشن خیلی ازار دهنده هست چون با خودت کلنجار میری تا بفهمی علت نگاهشون چیه من که هنوز علتشو نفهمیدم