چه بیماری‌های ریوی در نتیجه آلودگی شغلی و محیطی ایجاد می‌شوند؟ بیماری کارگران معدن
بیماری‌های ریوی بینابینی ناشی از عوامل محیطی وشغلی
مواجهه با عوامل محیطی و شغلی متعددی می‌تواند موجب ILD شود. این عوامل عبارت‌اند از پنوموکونیوزها، ILD ناشی از مصرف دارو (قبلاً بحث شد) و پنومونیت افزایش حساسیتی، پنوموکونیوز و پنومونیت افزایش حساسیتی بعداً مورد بحث قرار می‌گیرند. پنوموکونیوزها بیماری‌های ریوی هستند که از استنشاق غبارهای معدنی از جمله سیلیس، غبار زغال سنگ، یا آزبست ناشی می‌شوند. پنومونیت افزایش حساسیتی در اثر استنشاق غبارهای آلی ایجاد می‌شود.
پنوموکونیوز
پنوموکونیوزها از اثرات تجمع غبارهای معدنی در ریه‌ها ناشی می‌شوند و واکنش معمول به آنها فیبروز است. در کل، میزان خطر و وسعت این بیماری‌ها با شدت و مقدار تجمعی مواجهه در طول زمان مرتبط می‌باشد. پیش‌گیری از پنوموکونیوزها از طریق تدابیر ایمنی شغلی یا در مورد زیست، منع قانونی استفاده از آن، اهمیت بسیار دارد زیرا پس از استقرار این بیماری‌ها درمان مؤثری وجود ندارد.
سیلیکوز یک بیماری ریوی ناشی از قرار گرفتن در معرض سیلیس غیربلوری می‌باشد که باعث واکنش التهابی و فیبروتیک می‌گردد و منجر به تشکیل گرهک‌های بارز سیلیکوزی می‌شود. شغل‌های خاصی که احتمال بیشتری برای مواجهه با سیلیس دارند عبارتند از کار در معدن، سنگ‌بری، حجاری، سمباده کاری، شیشه‌گری و صیقل کاری با ساییدن (ماسه پاشی). گرچه مواجهه معمولاً مزمن است (طی سالیان) اما تظاهرات تسریع شده و حاد در زمینهٔ مواجههٔ شدید کوتاه مدت نیز گزارش شده‌اند. سیلیکوز حاد باعث پروتئینوز حبابچه‌های ریوی همراه با تجمع سورفاکتانت درون فضاهای حبابچه‌ای می‌گردد. سیلیکوز مزمن باعث سیلیکوز گرهکی ساده می‌گردد که معمولاً بدون علامت است مگر بیمار در معرض تنباکو نیز قرار گیرد؛ وضعیت دیگر فیروز پیش‌رونده وسیع (progressive massive fibrosis) است که مشخصه آن فیبروز – گسترده دوطرفه در قله ریه ناشی از به هم پیوستن تعداد زیادی از گرهک‌های سیلیکوزی می‌باشد. بیماران مبتلا به سیلیکوز ممکن است با تنگی نفس تظاهر یابند یا ممکن است نسبتاً بدون علامت بوده اما برای ارزیابی عکس غیرطبیعی قفسه سینه مراجعه کنند. عکس سینه در سیلیکوز بدون عارضه کدورت‌های گرهکی در لوب فوقانی نشان می‌دهد که ممکن است ناچیز باشند در حالی که فیبروز پیش‌رونده وسیع باعث به هم خوردگی قابل توجه ساختمانی در لوب‌های فوقانی می‌گردد. ممکن است بزرگی گره‌های لنفاوی ناف ریه همراه با کلسیفیکاسیون پوسته تخم مرغی گره‌ها دیده شود. آزمون‌های عملکرد ریوی در سیلیکوز گرهکی ساده ممکن است طبیعی بوده یا الگوی مختلط انسدادی یا محدود کننده نشان دهند در حالیکه فیبروز پیش‌رونده وسیع به طور بارز با محدودیت شدید و هیپوکسمی همراه است. بیماران دچار سیلیکوز در معرض خطر بالای ابتلا به سل قرار دارند و باید از نظر عفونت سلی نهفته غربال‌گری شوند؛ بین سیلیکوز و آرتریتروماتوئید نیز ارتباطی وجود دارد.
پنوموکونیوز کارگران معدن زغال سنگ علت ناشایع فیبروز ریوی است و در کارگرانی رخ می‌دهد که در معرض غبار زغال سنگ یا گرافیت (graphite) قرار دارند. کارگران معمولاً در حین کار در معادن زیرزمینی با این غبارها مواجه می‌شوند. پنوموکونیوز کارگران معدن زغال سنگ منجر به ایجاد ضایعات رنگدانه‌دار در ریه می‌شود که توسط آمفیزم احاطه شده‌اند و به ماکول‌های زغال سنگ معروف هستند. ممکن است متعاقباً فیبروز پیش‌روندهٔ ریه عارض گردد. بیشتر بیماران سرفه مزمن دارند که معمولاً خلط‌دار نیز هست و علت آن برونشیت مرتبط با قرار گرفتن در معرض غبار زغال سنگ یا تنباکو می‌باشد. عکس سینه کدورت‌های گرد کوچک منتشر نشان می‌دهد. همانند سیلیکوز، با آرتریتروماتوئید ارتباطی وجود دارد: سندرم کاپلان (Caplan) ایجاد گرهک‌های ریوی متعدد بزرگ و گهگاه حفره‌دار در همراهی با آرتریتروماتوئید به دنبال قرار گرفتن در معرض غبار زغال سنگ می‌باشد.
آزبستوز
آزبستوز ناشی از مواجهه مزمن با آزبست می‌باشد؛ آزبست یک سیلیس رشته‌ای است که در عایق‌کاری، برای سطوح در معرض اصطکاک و تقویت مواد استفاده می‌شود. رشته‌های آزبست استنشاق شده در ریه‌ها انباشته می‌شوند؛ رشته‌های کوچک ممکن است توسط ماکروفاژها بلعیده شده و پاکسازی شوند و از طریق لنفاتیک به فضای جنب برسند اما رشته‌های بلندتر اغلب باقی می‌مانند. به طور معمول ممکن است مواجهه با آزبست منجر به بیماری جنب شود که مشخصه آن ایجاد پلاک‌های جانبی، تراوش و فیبروز است اما الزاماً پارانشیم ریه را درگیر نمی‌کند. در صورت درگیری پارانشیم ریه آن را آزستوز می‌نامند و با فیبروز بینابینی ریه همراه است. مشخصه آزبستوز تنگی نفس با شروع تدریجی است. همانند سایر پنوموکونیوزها، خطر و شدت بیماری با شدت و مدت تجمعی مواجهه متناسب است. آزبستوز اغلب پس از قطع مواجهه تشخیص داده می‌شود و پیشرفت بیماری ممکن است در غیاب مواجههٔ جاری با آزبست و در اثر واکنش به رشته‌های باقی مانده آزبست در ریه‌ها ادامه یابد. تظاهر بالینی، آزمون‌های عملکرد ریوی و مطالعات تصویربرداری مشابه همان‌هایی است که در بیماری‌های محدود کنندهٔ ریه مثل فیبروز بینابینی ریه دیده می‌شود. با این حال کشف بیماری قابل توجه جنب در افتراق این بیماری از سایر بیماری‌های بینابینی ریه کمک کننده است. تشخیص با شرح حال و نشان دادن هم‌زمان پلاک‌ها در جنب و تغییرات فیبروتیک غالباً در لوب تحتانی در عکس سینه یا اسکن توموگرافی کامپیوتری داده می‌شود. در موارد مشکوک ممکن است نشان دادن آزبست در نمونه‌های بافتی لازم باشد؛ اجسام آزبست یافتهٔ شاخصی زیستوز می‌باشند و عبارتند از الیاف آزبست که با مادهٔ حاوی آهن (ferruginous) پوشانده شده‌اند. مواجهه با آزبست منجر به افزایش خطر بدخیمی از جمله کارسینوم ریه و مزوتلیوما به خصوص در افرادی که سیگار نیز می‌کشند می‌گردد. اینکه آیا خود آزبستوز مستقل از اثرات مواجهه با آزبست به تنهایی خطر ابتلا به بدخیمی را افزایش می‌دهد یا خیر قطعی نیست. هیچ درمان خاصی برای آزبستوز وجود ندارد.
بریلیوز
بریلیوز از قرار گرفتن در معرض بریلیوم، یک فلز نادر مورد مصرف در کارخانجات مدرن با تکنولوژی پیشرفته ایجاد می‌گردد. قرار گرفتن در معرض بریلیوم می‌تواند منجر به یک برونشیت شیمیایی حاد و پنومونیت یابیماری مزمن بریلیوم گردد. مشخصه بیماری مزمن یک گرانولوماتوز چند دستگاهی است که افتراق آن از سارکوئیدوز دشوار است. تشخیص با اخذ سابقهٔ مواجهه، مطالعهٔ بافت‌شناختی و اثبات آزمایشگاهی از طریق آزمون تکثیر لنفوسیت با بریلیوم که در مراکز تخصصی در دسترس می‌باشد، مسجل می‌گردد. ممکن است کورتیکواستروئیدها در درمان بریلیوز مفید باشند اما بیماران باید از مواجهه بیشتر اجتناب نمایند.
