بحث پزشکی- سریالی: بیماری پوستی سر جورا مورمونت قابل مقایسه با کدام بیماری واقعی است؟

سایت وکس مقاله خیلی جالبی در مورد سریال گیم آو ترونز نوشته که خواندن آن را هم به پزشکان و هم به دوست‌داران سریال گیم آو ترونز توصیه می‌کنم.

این مقاله را ژولز لیپوف– استادیار درماتولوژی دانشگاه پنسیلوانیا- نوشته است. این پزشک، در ضمن یک روزنامه‌نگار هم است و پژوهش‌هایش بیشتر در مورد توسعه بهداشت جهانی و پزشکی از راه دور است و با سازمان پزشکان بدون مرز هم همکاری دارد.

فصل تازه سریال گیم آو ترونز شروع شده. در همین دو قسمت، همه چیز به اوج حساسیت رسیده و دیگر صبر و شکیبایی برای دیدن قسمت بعدی در هفته‌‌های بعدی پخش سریال، دارد به کار دشواری تبدیل می‌شود.

اخطار لو رفتن داستان سریال (البته فقط برای کسانی که سریال را تا فصل تازه دنبال نکرده‌اند.)

اما در این میان، یکی از سؤالاتی که در ذهن ایجاد می‌شود این است که آیا بیماری واقعی وجود دارد که تا حدی شبیه بیماری پوستی سر جورا مورمونت باشد؟

سر جورا مورمونت شوالیه ای تبعیدی، رئیس سابق خاندان مورمونت  و لرد جزیره خرس  است. او بدلیل فرار از مجازات اعدام بخاطر تجارت غیر قانونی برده از وستروس گریخت و به شهر های آزاد پناه برد. او پس از مدتی به خدمت آخرین بازماندگان خاندان تارگرین درآمد و چندی بعد به یکی از قابل اعتمادترین مشاوران دنریس تارگرین تبدیل شد. در سریال بازی تاج و تخت، یان گلن نقش او را ایفا می کند.

او در طی داستان سریال مبتلا به یک بیماری پوستی شده که پوست را فلسی و بدشکل می‌کند و در سریال از این بیماری با عنوان greyscale یاد می‌شود.

بررسی علایم و نشانه‌های این بیماری فرضی

-این بیماری بسیار مسری است. منتها فقط با تماس پوستی منتقل می‌شود.

-حداقل یک مورد ابتلا به بیماری به دنبال تماس با عروسک وجود دارد. (شیرین باراتئون)

-بیماری از طریق ریزقطرات تنفسی و ترشحات بدن منتقل نمی‌شود. حتی بیماری با تماس جنسی منتقل نمی‌شود. (البته اگر قسمت مبتلای شریک جنسی مبتلا با پوست دیگری تماس پیدا نکند.)

-جورا مورمونت، در سیتادل نگاه داشته شده، بدون اینکه کسی در خطر ابتلا از طریق غیرمستقیم، مثلا از طریق هوا باشد.

-قرنطینه افراد مبتلا در والریا، باعث کنترل بیماری شد.

-این بیماری باعث می‌شود که پوست بسیار ضخیم و فلس‌مانند یا در اصطلاح پزشکی هایپرکراتوتیک شود. بیماری به تدریج از نقطه تماس با فرد آلوده، شروع و به تمام متن منتشر می‌شود.

-در طی سیر بیماری پوست ممکن است حالت ریزش پیدا کند و زیر آن چرک تجمع پیدا کند.

-با پیشرفت بیماری، شخص ممکن است حالت تهاجمی و یا حتی سایکوز (جنون) پیدا کند.

-بیماری سریعا شخص را نمی‌کشد و یک سیر یک تا دو دهه‌ای باید طی شود تا فرد به خاطر بیماری بمیرد. اما پیدایش مشکلات ذهنی ممکن است، خیلی زودتر رخ بدهد.

-دست کم یک مورد بیماری وجود دارد که در آن بیماری محدود باقی مانده است. (شیرین باراتئون که در او تنها یک سوی صورت درگیر باقی ماند.)

-ظاهرا برای درمان این بیماری مرموز خیلی سریع عمل کرد. مثلا اگر پوست دست با شخص بیمار تماس پیدا کند، باید سریعا قطع شود.

-در مورد شیرین چون در شیرخوارگی مبتلا شده بود و سریعا بیماری او تشخیص داده شده بود، با یک درمان نامعلوم، پزشکان توانستند، بیماری او را درمان کنند.

-گزارش موردهایی دیگری از درمان بیماری وجود دارد که اینها را «سمول»، در کتاب‌های پیدا کرد و شامل کندن (دبردیمان) کل بافت‌های درگیر سطحی بود. منتها این روش خطرناک است و ممکن است باعث مبتلا شدن خود فرد درمانگر هم بشود و به همین خاطر ممنوع اعلام شد.

حالا بیایید این بیماری را تشخیص بدهیم!

ما در عالم واقع بیماری‌ای نداریم که تا این حد مسری با تماس پوست با پوست باشد. فی الواقع بیماری شدیدا مسری مثل ابولا یا آبله یا سیاه‌زخم داریم، منتها نوع سرایت آنها متفاوت است.

ابولا با مایعات بدن یا خون منتقل می‌شود و آبله و سیاه‌زخم با ریزقطرات.

از نظر روند تدریجی پیشرفت هم بیماری شبیه سیاه زخم یا آبله نیست. این بیماری‌ها می‌توانند در عرض چند روز بیماران را از پا درآورند.

تلاش برای حدس زدن عامل بیماری

آیا عامل بیماری می‌تواند یک باکتری باشد؟ باکتری‌هایی مثل استافیلوکوک یا استرپتوکوک، می‌توانند عفونت‌های پوستی مثل زرد زخم، کورک یا سلولیت ایجاد کنند. اما نوع درگیری پوستی آنها بسیار متفاوت از بیماری مرموز دنیای گیم آو ترونز است.

سیاه زخم که یک باکتری گرم مثبت دیگر است، می‌تواند به آسانی منتقل شود، اما باز ظاهر و نوع درگیری آن متفاوت است.

آیا عامل بیماری می‌تواند یک ویروس باشد؟

ویروس HPV و خانواده ویروس‌های پاکس و بیماری‌های ناشی از آنها مانند مولوسکوم کونتاژیوزوم می‌توانند با تماس پوستی منتقل شوند، اما باز هم سایر ویژگی‌های آنها با بیماری فلسی متفاوت هستند.

باکتری‌های مایکوباکتریایی مثل توبرکلوز (سل) یا لپروسی (جزام) را شاید بتوانیم پیشنهاد کنیم. اینها البته بیشتر از طریق تنفسی منتقل می‌شوند، اما ابتلای پوستی هم با آنها ممکن است. در مورد توبرکلوز ممکن است که در محل تماس، بثوراتی شبیه زگیل ایجاد شود.

در مورد جورا، بیماری او خیلی سریع در عرض چند روز در محل تماس مشاهده شد، که نشاندهنده پیشرفت سریع است.

آیا بیماری مرموز، همان جزام است؟

خب، بسیار از بینندگان سریال که معلومات پزشکی ندارند، خیلی سریع ممکن است پیش خودشان فکر کنند، بیماری فلسفی‌کننده سریال، خیلی شبیه بیماری جزام است.

بیماری جزام یا بیماری هانسن، توسط یک باکتری مایکوباکتریایی منتقل می‌شود. اما جالب است بدانید که خیلی مسری نیست و توسط تماس پوستی هم منتقل نمی‌شود

در بیماری جزام هم مانند بیماری تخیلی گیم آو ترونز، بثورات ممکن است به مرور باعث بدشکلی و دفرمه شدن پوست و اعضا و صورت شخص شوند.

در ضمن باید توجه کنید که شکل بیماری جزام، متفاوت است. در بیماری جزام ضخیم شدن پوست، بدون پوسته‌ریزی داریم. در ضمن در بیماری جزام نوروپاتی وجود دارد. یعنی شخص اختلال حسی و لامسه پیدا می‌کند. طوری که آسیب‌های رخ داده در اندام‌ها، مثلا ممکن است باعث افتادن انگشت‌ها شود.

عکسی از فیلم دیدنی Kingdom of Heaven به کارگردانی ریدلی اسکات که در آن شاه اورشلیم مبتلا به بیماری جزام است و با این نقاب زرین چهره مخدوش‌شده خود را پنهان می‌کند.

بیماری جزام با ریزقطرات تنفسی منتقل می‌شود و حتی علیرغم تماس با فرد مبتلا، خیلی‌ها مبتلا نمی‌شوند. به عبارتی علاوه بر تماس، مستعد بودن ژنتیکی به بیماری هم مهم است.

جالب است بدانید که در گزارش‌های تازه ابتلا به بیماری در آمریکا، چیز مشترک عجیبی گزارش شده: تماس با آرمادیلوها!

یک نکته جالبی در مورد سریال این است که ما نمی‌دانیم فقط انسان‌ها به این بیماری پوستی مبتلا می‌شوند یا احتمال ابتلای اژدهاها یا وایت واکرها هم به بیماری وجود دارد.

نکاتی در مورد بیماری شیرین

ممکن است محدود شدن بیماری شیرین به خاطر چیزی به نام موزاییکیسم رخ داده باشد که در آن فرد در سلول‌های مختلف بدنش تظاهر ژنتیکی متفاوتی دارد.

در مورد شیرین نمای بیماری او را شاید بشود به سندرم خال پوستی یا اپیدرمال نووس یا ایکتیوز ارثی، مانند کرد. در ایکتیوز پوست خشک و شبیه پوست ماهی می‌شود.

یک بیماری مرتبط با ویروس HPV به نام اپیدرمو دیسپلازیا وروسی فرم وجود دارد. خیلی وقت پیش ما در «یک پزشک» برایتان از بیماری مرد درختی اندونزی نوشته بودیم.

برای ابتلا به این بیماری شخص باید جهش‌های ژنتیکی خاصی داشته باشد که او را به بیماری مستعد می‌سازند.

شاید نه درمان زودهنگام، بلکه موزاییک بودن سلول‌های شیرین و ابتلای محدود قسمت درگیر به بیماری، باعث محدود ماندن این بیماری در او شده باشد.

نتیجه‌گیری

با آنچه گفته شد، مشخص می‌شود که بیماری خاکستری سنگ‌کننده یا فلسی کننده سریال، را نمی‌توان کاملا به هیچ بیماری پوستی واقعی منتسب کرد. این  بیماری آمیزه‌ای از ویژگی‌های بیماری مختلف را دارد.