آمبولی ریه چیست؟ علایم آن کدامها هستند؟ راههای تشخیص و درمان آن
علتهای آمبولی ریه
- PE زمانی رخ میدهد که لخته خون از سیستم وریدی عمقی جدا شده و به ریهها منتقل شود، اغلب موارد منشاء آمبولی از ترومبوز ایلئوفمورال ولی ممکن است از وریدهای لگن یا اندام فوقانی هم باشد.
- ریسک فاکتورها: بیماری وریدی اندام تحتانی، سرطان، CHF، جراحی اخیر، بیحرکتسازی، سابقه فامیلی، حامگلی، پاراپلژیا، DVT قبلی، مصرف OCP، تروما، شرایط افزایش انعقادپذیری (فاکتور V لیدن، آنتی فسفولیپید آنتیبادی، کمبود پروتئین C و S)
- PE غیر ترومبوتیک: آمبولی چربی، آمبولی هوا، آمبولی مایع آمنیوتیک
تشخیص افتراقی آمبولی ریه
- سندروم حاد کرونر
- CHF
- دیسکسیون آئورت
- پریکاردیت/ تامپوناد
- پنومونی
- برونشیت
- COPD پیشرفته
- آسم
- افیوژن پلور
- پنوموتوراکس
- درد عضلانی اسکلتی قفسه سینه
- حملهٔ اضطرابی
- شکستگی دنده
- GERD
اپیدمیولوژی آمبولی ریه
- 6000000 مورد در سال
- 50% < تشخیص داده نمیشود.
- 90% ناشی از DVT اندام تحتانی است
- 50% بیماران با تظاهرات DVT، همزمان PE دارند.
- تریاد ویرشو بیانگر افزایش خطر تشکیل ترومبوز است: ترومای اندوتلیال، استاز، افزایش انعقادپذیری.
علایم و نشانههای آمبولی ریه
- تنگی نفس
- درد سینه پلورتیک
- تاکیپنه
- تاکیکاردی
- اضطراف
- سرفه
- کراکل
- تب
- هموپتیزی (30% موارد) ناشی از انفارکت ریه
- نشانههای DVT اندام تحتانی: ادم، تندرنس ساق پا نشانهٔ Homan (درد پلانتار فلکشن).
- سنکوپ در 10% موارد
- PE گسترده: افت فشار، نشانههای نقص عملکرد حاد قلب راست.
تشخیص آمبولی ریه
- آنژیوگرام ریه استاندارد طلایی تشخیص است ولی فقط در موارد مشکوک انجام میگیرد.
- اسکن V/Q: اسکن نرمال PE را رد میکند: اسکن انتخابی برای PE تشخیص دهنده است. اکثر بیماران به آزمایش بیشتر نیاز درند.
D-Dimer: غیراختصاصی، تنها تست الایزا حساسیت لازم را برای رد PE دارد و فقط در بیماران کم خطر ارزش دارد.
- CT اسپیرال (هلیکال): حساسیت برای PE دیستال تحت بررسی است.
- اسکن دوبلکس وریدهای اندام تحتانی: نتیجهٔ مثبت ارزش تشخیصی دارد ولی نتیجهٔ منفی PE را رد میکند، زمانی که تست اولیه (V/Q یا CT) تشخیص دهنده نیست استفاده میشود.
- ABG: افزایش گرادیان شریانی- آلوئولی (ممکن است نرمال باشد)
- CXR: معمولاً نرمال: شاید افیوژن پلورال دیده شود، ارتشاح گوه شکل (Hump و Hamptons)
- EKG: نرمال یا تاکیکاردی، شاید S1Q3T3 یا RV Strain دیده شود.
- ارزیابی وضعیت افزایش انعقادپذیری نیز در نظر گرفته شود.
درمان آمبولی ریه
- اکسیژن
- ضدانعقاد: شروع هپارین وریدی یا LMWH (کاهش خونریزی و مرگ و میر) در صورت شک بالینی به PE کومادین درمانی باید حداقل 6 ماه ادامه یابد، ادامه درمان به صورت نامحدود به علت زمینهای بستگی دارد.
- فیلتر IVC: در صورت عدم امکان مصرف ضدانعقادها، آمبولی مکرر علی رغم مصرف ضدانعقاد، PE وسیع یا وضعیت پایه قلبی یا ریوی ضعیف
- در صورت پایین بودن فشار خون: مایعات وریدی، نوراپی نفرین، ترومبولیز یا جراحی نیز باید در نظر باشد.
- درمان ترومبولیتیک سیستمیک: در PE وسیع با افت فشار یا هایپوکسمی مقاوم
- آمبولکتومی ریوی: گاهاً در افت فشار مقاوم به درمان و آمبولی ریوی ثابت شده استفاده میشود.
پیش آگهی/ سیر بیماری آمبولی ریه
- علایم بالینی به اندازهٔ آمبولی که از غیرقابل توجه تا یک آمبولی زینی بزرگ که شریانهای اصلی ریه را مسدود میکند متغیر است بستگی دارد آمبولی باعث بیش از 50% انسدادهای بستر عروق ریوی است و میتواند باعث نارسایی حاد بطن راست شود.
- وضعیت قلبی ریوی اولیه بیمار یکی از عوامل مهم پیشگوییکننده پیامد بیماران است.
- سیر بالینی و برگشت آمبولی به علت ایجادکنندهٔ لخته بستگی دارد
- آمبولی مکرر و مزمن ممکن است باعث افزایش فشارخون ریوی و نارسایی ریوی و کورپولمونل شود.
- افزایش انعقادپذیری خطر عود را بیشتر میکند.
- مرگ و میر در بیماران درمان شده 2-10% و در بیماران درمان نشده 30-20% است.
اگر خواننده جدید سایت «یک پزشک» هستید!
شما در حال خواندن سایت یک پزشک (یک پزشک دات کام) به نشانی اینترنتی www.1pezeshk.com هستید. سایتی با 18 سال سابقه که برخلاف اسمش سرشار از مطالب متنوع است!
ما را رها نکنید. بسیار ممنون میشویم اگر:
- سایت یک پزشک رو در مرورگر خود بوکمارک کنید.
-مشترک فید یا RSS یک پزشک شوید.
- شبکههای اجتماعی ما را دنبال کنید: صفحه تلگرام - صفحه اینستاگرام ما
- برای سفارش تبلیغات ایمیل alirezamajidi در جی میل یا تلگرام تماس بگیرید.
و دیگر مطالب ما را بخوانید. مثلا:
اگر عاشق یک فیلم بودید و با بودجه کافی یک اتاق خوب در سبک و سیاق آن فیلم میساختید
ما اگر خیلی عاشق یک فیلمی باشیمِ پوستری چاپ میکنیم و بالای سرمان میزنیم و هر روز نگاهی به آن میاندازیم یا مقالهای در موردش مینویسم.اما فراتر از آن اگر قرار بود، اتاق خواب یا اتاق هتلی به سبک یک فیلم بسازیمِ چطور از آب درمیآمد.…
خرابی چون که از حد بگذرد آباد میگردد! – گالری عکسهای قبل و بعد این مکانهای زشت یا مخروبه
تماشای مراحل ساخت هنرهای دستی یا دکوراسیون داخلی و خارجی منزل برای بسیاری جالب و لذتبخش است. حتی اگر فعلا یارای تجمل باز اقتصادی خرید و بهسازی و نوسازی منزل نداشته باشند یا عملا در کار هنری نباشند.دستکم ایدهای در ذهنشان میماند که از…
در مورد این عکسها فقط میتوانیم بگوییم چیزها به نحو عجیب یا خندهداری، سر جای خودشان نیستند!
ما در طول زندگی آدم زیاد دیدهایم که سر جای خود نبوده، اما در مورد اشیا، گاهی نبودن آنها در سر جای خودشان یا کاربرد بدیع آنها برای خودش یک طنز و شگفتی میشود، در این سری عکسهای میخواهیم تعدادی از این موارد را با هم مرور کنیم:راهی…
داستان واقعی اسکینر: روانشناس مشهور دهه ۱۹۴۰- آیا او واقعا دخترش را در داخل یک جعبه برای آزمایشاتش…
بوروس فردریک اسکینر معروف به بیاف اسکینر یک روانشناس، رفتارشناس، نویسنده، مخترع و فیلسوف اجتماعی آمریکایی بود. او در ۲۰ مارس ۱۹۰۴ در Susquehanna در پنسیلوانیا به دنیا آمد و در ۱۸ اوت ۱۹۹۰ در کمبریج، ماساچوست درگذشت.اسکینر بیشتر به خاطر…
اگر این شخصیتهای سینمایی و تلویزیونی به صورت گربه تصور میشدند
این کاری است با هوش مصنوعی انجام آن نستا ساده شده است. اما به یاد دارم که در سالیان دور برای همانند نشان دادن برخی سگها با شخصیتها انسانی خاص، عکاس و روتوش کار چه زحمتی کشیده بود و این سری عکسها را در شماره ظاهرا نوروزی یک شماره مجله…
نمونههایی از بازسازی و دکوراسیون جدید خانه که میتوانند الگویی برای ما باشند
به سبب نوع معماری، خانههای ما معمولا خیلی زود دمده یا به اصطلاح کلنگی میشوند. شرکتهای بازسازی خانه مدتی است بسیار زیاد شدهاند.اما شک و تردید زیادی در مورد میزان کارایی بسیاری از آنها وجود دارد. برخی از آنها اصلا به تقویم کاری متعهد…