مننژیت باکتریال (ناشی از باکتری) چه بیماری‌ای است؟ چه علایم و نشانه‌هایی دارد؟ راه‌های تشخیص و درمان آن

علت‌ها و عوامل مستعدکننده مننژیت باکتریال

• عفونت بدخیم CNS که در اثر ارگانیسم‌های مختلف ایجاد می‌شود.
• علت‌ها و عوامل مستعدکننده به سن بیماران وضعیت ایمنی بدن ایشان بستگی دارد.
• پس از جراحی، تروما: استاف اورئوس، باسیل‌های گرم منفی
• نوزادان: استرپ گروه B، لیستریا coli
• الکلی‌ها: استرپ پنومونیه
• کودکان: استرپ پنومونیه، نیسریا مننژیتیدیس، هموفیلوس انفولانزا
• بالغین/ کودکان سنین بالاتر: استرپ پنومونیه، نیسریا مننژیتیدیس، لیستریا
• نقص ایمنی: ارگانیسم‌های بالغین + کریپتوکوکوس نئوفورمنس، مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، مننژیت آسپتیک HIV

تشخیص افتراقی مننژیت باکتریال

• میگرن
• SAH
• مننژیت آسپتیک
• مننژیت کارسینوماتوز
• سایر عفونت‌ها
• ضایعات فضاگیر
• سایر علل افزایش ICP

اپیدمیولوژی مننژیت باکتریال

• خاص سن می‌باشد به طوریکه در بالا اشاره شده.
• وضعیت ایمنی میزبان نیز نقش مهمی دارد.
• کسانی که مننژیت مکرر دارند باید از نظر فیستول CSF، سینوس پوستی یا نشت CSF پس از تروما بررسی شوند.

علایم و نشانه‌های مننژیت باکتریال

• تغییرات سطح هوشیاری
• تب (ممکن است در مراحل اولیه نباشد)
• استفراغ
• سردرد
• تاکیکاردی
• هیپوتانسیون
• راش
• سفتی گردن
• نشانه Kernig: بیمار به پشت خوابیده با ران و زانو °90 خم می‌شود باز کردن زانو در این حالت باعث درد گردن و ناحیه هامسترینگ می‌شود.
• نشانه Brudzinski: خم کردن گردن بیمار در حالت خوابیده به پشت باعث خم شدن رفلکسی ران و زانو می‌شود.
• نقص کانونی اعصاب

تشخیص مننژیت باکتریال

• معاینه و شرح حال
• نشانه کرنیگ kernig و برودزیسنکی Bruzinski مثبت (حساسیت ندارند)
• CBC: احتمال لکوسیتوز
• CSF: تشخیص اصلی براساس جداکردن ارگانیسم از CSF
• افزایش فشار CSF (20-50 سانتی متر آب)
• ظاهر کدر
• افزایش تعداد سلول (5000-1000)
• افزایش پروتئین
• کاهش گلوکز (نسبت گلوکز CSF به گلوکز سرم کمتر یا مساوی 0.4)
• ارگانیسم‌ها ممکن است در رنگ‌آمیزی گرم دیده شود.
• چک آنتی‌ژن کریپتوکوکوس در CSF
• اسمیر باسیل اسید فاست و کشت مایکوباکتریوم توبرکولوز در صورت شک به TB.

درمان مننژیت باکتریال

• به علت شدید بودن بیماری بلافاصله درمان تجربی باید شروع شود و با کسب اطلاعات بیشتر از آنتی‌بیوتیک‌های اختصاصی استفاده شود.
• درمان تجربی توصیه شده یک دارو از نسل سوم سفالوسپورین‌هاست احتمالاً آمپی‌سیلین جهت پوشش لیستریا و در صورت شک وجود پنوموکوک‌ها مقاوم به پنی‌سیلین یا سفالوسپورین، داروی ونکومایسین اضافه می‌شود.
• درمان تهاجمی دهیدراسیون
• ممکن است ضد تشنج‌ها جهت درمان تشنج لازم شوند.
• کسانی که با بیمار مبتلا به مننژیت مننگوکوکی تماس داشته‌اند با پروفیلاکسی ریفامپین درمان شوند.
• فاکتورهای میزبان در انتخاب آنتی‌بیوتیک‌ها تأثیر گذارند.

پیش آگهی/ سیر بالینی مننژیت باکتریال

• مرگ و میر کلی امروزه به 10% رسیده است با این حال اگر درمان صورت نگیرد به 90% می‌رسد.
• سیر بیماری یا DIC یا عفونت‌های همزمان پیچیده‌تر می‌شود.
• عوارض CNS در صورت درمان نادر است، عوارض عبارت است از: هیدروسفالی، کری، تشنج، کوری و فلج اعصاب کرانیال.