الکتروکاردیوگرافی یا نوار قلب چیست؟
الکتروکاردیوگرافی سیستم ترسیم امواج الکتریکی است که توسط ماهیچه قلب در طی ضربان قلب ایجاد و منحنی رسم شده الکتروکاردیوگرام نامیده می‌شود. همان‌طور که می‌دانیم سلول‌های ماهیچه‌ای قلب دارای خاصیت خودکار بوده و متناوبا به حالت انقباض و انبساط درمی‌آیند. هنگامی‌که یک سلول عضلانی قلب شروع به انقباض می‌کند، موج انقباضی به سلول‌های مجاور انتشار یافته و این سلول‌ها نیز منقبض می‌شوند. ضربان قلب در انسان از گره سینوسی – دهلیزی که از گروهی سلول‌های مستقر در دهلیز راست تشکیل‌شده‌اند، شروع می‌شود و این گره به‌عنوان تولید کننده ضربان قلب عمل می‌کند. ضربان قلب از محل این گره از میان ماهیچه دهلیزی انتشار یافته و موجب انقباض دو دهلیز می‌شود و سبب می‌شود که خون از راه دریچه‌های دهلیزی – بطنی به درون بطن‌ها راه یابد. موج انقباضی بعدی از گره دهلیزی – بطنی شروع شده و به‌صورت دسته دهلیزی- بطنی در جدار بین دو بطن سیر می‌کند و سبب انقباض بطن‌ها می‌شود.
امواج الکتریکی حاصله توسط دستگاهی بنام الکتروکاردیوگراف ثبت می‌شود. الکتروکاردیوگرام با اتصال الکترودها به نقاط مختلف بدن ایجاد می‌شود و این الکترودها جریان الکتریکی قلب را به ماشین ثبت هدایت می‌کنند. مکان‌های استاندارد برای نصب الکترودها، دست‌ها و پاها و مجاور قلب در سینه می‌باشد. وقتی دستگاه الکتروکاردیوگراف روشن می‌شود، قلم اتوماتیک ثبت کننده، روی کاغذ بالا و پایین رفته و هر نوع موج تولیدشده را ثبت می‌کند.
منحنی الکتروکاردیوگرام نرمال انحرافاتی به سمت بالا و پایین دارد که نشان دهنده انقباضات دهلیزها و بطن‌ها می‌باشد. اولین منحنی ثبت شده P نام دارد که کمپلکس دهلیزی نام داشته و مربوط به انقباض دهلیزهاست و منحنی بعدی کمپلکس QRST است که مربوط به انقباض بطن‌ها می‌باشد.
الکتروکاردیوگرام اطلاعات مفیدی در ارتباط با حالت و عملکرد قلب به ما می‌دهد و در درمان بیماری‌های قلب بسیار مفید است. هر نوع انحراف از حالت نرمال در یک الکتروکاردیوگرام می‌تواند نشان دهنده یک نارسانی قلبی باشد. هم‌چنین الکتروکاردیوگرافی می‌تواند به پزشک اطلاعاتی در مورد بزرگی قلب، نامنظم بودن عمل قلب، محل وقوع این نامنظمی در عمل قلب، مسدود شدن رگ کرونر قلب و محل انسداد رگ کرونر، آهسته بودن ریتم قلب و انسداد قلبی بدهد.
