التهاب‌ پلک چشم یا بِلِفاریت چه علت‌هایی دارد و چطور درمان می‌شود؟

– التهاب پلک – Blepharitis  که به ویژه در لبه آن بروز می‌کند. بیماری شایعی است و ممکن است در اثر عفونت میکروبی خفیف یا بیماری پوستی منتشر ایجاد شود.

– التهاب ممکن است در قسمت جلویی و خارجی پلک، یعنی محل اتصال مژده‌ها به پلک روی دهد که در این صورت، شایع‌ترین علل آن، عفونت‌های میکروبی و سبوره – شوره) است. گاهی التهاب در قسمت داخلی – پشتی) پلک روی می‌دهد که علت آن آکنه روزاسه – مبحث ۱۹) و شوره سر است.

– علایم التهاب پلک عبارتند از: خارش، سوزش، اشک ریزش، احساس وجود جسم خارجی در چشم، خشکی و قرمزی لبه‌های پلک و پوسته ریزی گوشه چشم یا روی پلک، عدم دمان دراز مدت التهاب پلک موجب ضخیم شدن لبه‌های پلک، اتساع مویرگ‌ها، رشد معکوس مژه‌ها به طرف داخل چشم – تریکیازیس)، ریزش مژه‌های برگشتن پلک به طرف خارج – اِنتِروپیون) و برگشتن پلک به طرف داخل انتروپیون) می‌شود.

درمان‌های مرسوم

– درمان ممکن است مشکل باشد زیرا معمولاً بیماری عود می‌کند. درمان، بستگی به نوع بلفاریت دارد و ممکن است شامل کمپرس گرم روی پلک‌ها، تمیز کردن آن‌ها، استفاده از آنتی‌بیوتیک و /یا ماساژ پلک باشد. اگر بلفاریت سبب خشکی چشم شود ممکن است استفاده از قطره اشک مصنوعی یا پمادهایی که سبب کم شدن اصطکاک پلک با چشم می شود) هم لازم باشد. گاهی برای کنترل التهاب از کورتون هم استفاده می‌شود ولی اثرات جانبی این داروها مانع استفاده دراز مدت از آن‌ها است.

– کمپرس گرم سبب شل شدن پوسته‌های روی چشم نیز می‌شود و به این ترتیب هنگام تمیز کردن پلک این پوسته‌ها راحت‌تر جدا می‌شوند. کمپرس گرم همچنین سبب گرم و شل شدن پلاک‌هایی می‌شود که غدد چربی پلک را مسدود می‌کنند. انسداد این غدد سبب ایجاد التهاب می‌شود. ابتدا دست‌هایتان را بشویید و حوله‌ای را که با آب گرم مرطوب شده است روی چشمان بسته خود قرار دهید. در ابتدای دوره درمان چشم پزشک ممکن است این کار را ۴ بار در روز هر بار به مدت ۵ دقیقه تجویز کند. پس از آن کمپرس گرم ممکن است یک بار در روز و به مدت چند دقیقه کافی باشد.

– تمیزکردن پلک‌ها برای درمان بلفاریت ضروری است. این کار با ماساژ پلک‌ها با شامپو بچه رقیق شده انجام می‌شود. برای ماساز پلک‌ها ابتدا دست‌های خود را بشویید و با کمک انگشتان یا گوش پاک کن یا گاز یا حوله تمیز لبه‌های پلک‌ها را با شامپو بچه ماساژ دهید و سپس با آب ولرم کاملاً آب بکشید.

– در بعضی موارد تجویز آنتی‌بیوتیک به صورت پماد موضعی و یا درمان خوراکی ضروری است.

– اگر غدد چربی پلک‌ها نیز اختلال عملکرد داشته باشند کمپرس گرم و ماساژ پلک برای خارج کردن چربی اضافی ضروری است. نحوه انجام ماساژ در این موارد به وسیله چشم پزشک به بیمار آموزش داده می‌شود.

– آیا فرد مبتلا به بلفاریت می‌تواند از لنز تماسی استفاده کند؟

– از آنجا که بلفاریت تمایل به مزمن شدن دارد درمان ممکن است برای مدتی طولانی ادامه یابد. در صورتی که بیمار از لنز تماسی استفاده کند، بسته به نوع بلفاریت، ممکن است لازم باشد در طول درمان بلفاریت و حتی بعد از آن از لنز استفاده نشود. برای بعضی از این بیماران لنزهای با نفوذپذیری بالا تجویز می‌شود و به بعضی دیگر توصیه می‌شود که دفعات تعویض لنز را بیشتر کنند. بعضی از بیماران هم در استفاده از لنز مشکل پیدا خواهند کرد و باید از روش‌های دیگری برای اصلاح عیب انکساری خود استفاده کنند.

بهتر است از مواد آرایشی نیز استفاده نشود زیرا ممکن است مانع شستشوی پلک و ماساژ درمانی شود. در بعضی از موارد بلفاریت به بیمار توصیه می‌شود از شامپوهای ضد شوره برای سر و ابروها استفاده کند.