تومورها (سرطان) کلیه – کارسینوم سلول کلیوی
شایعترین نئوپلاسم اولیهٔ کلیه کارسینوم سلول کلیوی (RCC) میباشد که مسئول 85% همهٔ بدخیمیهای اولیهٔ کلیه میباشد. کارسینوم سلول کلیوی مسئل 2 تا 3 درصد همهٔ سرطانها و 2% مرگومیر ناشی از سرطان در سرتاسر جهان میباشد.
ممکن است تظاهر بالینی کارسینوم سلول کلیوی بسیار متفاوت باشد؛ از یک یافتهٔ اتفاقی در تصویربرداری به عمل آمده برای یک منظور بالینی دیگر تا سهگانه بالینی کلاسیک درد پهلو، هماچوری، و تودهٔ کلیوی قابل لمس از راه شکم. تب در 20% مبتلایان به کارسینوم سلول کلیوی رخ میدهد و یکی از شایعترین علایم تظاهر بیماری است. علایم شایع تظاهر بیماری عبارتاند از: بیاشتهایی، کاهش وزن، و خستگی. بسیاری از کارسینومهای سلول کلیوی در اکثر سیرشان مخفی بوده و نهایتاً با علایم و نشانههای بیماری متاستاتیک تظاهر مییابند. کمخونی یکی از شایعترین یافتههای آزمایشگاهی است و در 20 تا 40 درصد بیماران وجود دارد. ممکن است سندرمهای پارانئوپلاستیک با کارسینوم سلول کلیوی رخ دهند از جمله اختلال عملکرد کبد که تصور میشود ناشی از تولید بیش از حد سیتوکین باشد (سندرم استافر «Staffer»)، هیپرکلسمی ناشی از تولید هورمون شبه پاراتروئید، و افزایش گویچههای سرخ (اریتروسیتوز) ناشی از تولید بیش از حد اریتروپویتین.
کارسینوم سلول کلیوی براساس نوع سلول طبقهبندی میشود که 5 گروه است: سلول شفاف (clear cell)، رنگدوست (chromophilic)، رنگگریز، انکوسیتی، و مجرای جمعکننده. نوع سلول شفاف شایعترین بوده و 75 تا 85 درصد همهٔ کارسینومهای سلول کلیوی را تشکیل میدهد. مشخصهٔ کارسینوم سلول شفاف حذفشدگی یک یا هر دو نسخهٔ کروموزوم 3p میباشد. چنانچه بهداً اشاره خواهد شد بیمارانی که دچار جهش ژن سرکوبگر تومور VHL هستند در معرض خطر افزایشیافتهٔ کارسینوم سلول کلیوی از نوع سلول شفاف میباشند.
درمان و پیشآگهی به مرحلهبندی بستگی دارند.
پیشآگهی بیماری محدود به کلیه عالی است. اساس درمان خارج ساختن کلیه است که نشان داده شده حتی در بیماری با تهاجم موضعی نیز مفید است. شیمیدرمانی سنتی در درمان کارسینوم سلول کلیوی تا حد زیادی ناکارآمد بوده است. ایمنی درمانی با استفاده از اینترلوکین 2 نتایج بهتری داشته و میزان پاسخ بین 20 تا 40 درصد بوده است. درمان با اینترلوکین 2 اغلببه علت سمیت آن محدودیت دارد؛ عمدهترین عارضهٔ جانبی آن نارسایی کلیه است. درمان با هدفگیری مولکولی علیه مسیر عامل رشد اندوتلیوم عروق (VEGF) و هدف راپامایسین پستانداران (mammalian target of rapamycin) (mTOR) در درمان کارسینوم سلول کلیوی امیدهایی ایجاد کرده است. در کل اگر بتوان به طریقهٔ جراحی کارسینوم سلول کلیوی را به طور کامل خارج ساخت پیشآگهی خوب است؛ با این حال در صورت وجود بیماری متاستاتیک پیشآگهی ضعیف بوده و میزان بقای 5 ساله 10% است.