جرقه و مگس‌پران چشم چرا ایجاد می‌شوند و چطور درمان می‌شوند؟

– دیدن جرقه‌های نورانی یا نقطه های پشت چشم – که به آن مگس پران یا floaters گفته می‌شود، در حقیقت مشاهده سایه کدورت‌های موجود در مایع زجاجیه است که بر روی شبکیه می‌افتد. این کدورت‌ها ممکن است ناشی از چسبندگی و ضخیم شدن رشته‌های زجاجیه، جمع شدن سلول‌های التهابی در زجاجیه و یا خون‌ریزی در داخل چشم باشد.

– با افزایش سن، زجاجیه از فرم ژله‌ای به حالت مایع تبدیل می‌شود و در نتیجه به تدریج چروک خوردگی پیدا می‌کند و در سن ۴۰ تا ۷۰ سالگی به طور طبیعی از شبکیه جدا و دور می‌شود که به آن «جداشدگی خلفی شبکیه» می‌گویند.

– گاهی مگس پران در اثر تجمع سلول‌های التهابی در زجاجیه، به دلیل وجود التهاب داخل چشمی – یووئیت) ایجاد می‌شود.

از علل دیگر مگس پران، خون‌ریزی در داخل زجاجیه است. به عنوان مثال ممکن است خون‌ریزی خفیف چشمی در دیابت به صورت مگس پران دیده شود.

– مگس پران در افراد بالای ۶۰ سال، افراد نزدیک بین. اشخاصی که سابقه جراحی چشمی – به ویژه جراحی آب مروارید) دارند و نیز در افراد دارای سابقه یووئیت شایع‌تر است.

– دیدن جرقه به معنای احساس وجود نور در میدان بینایی، بدون وجود محرک نوری واقعی است. جرقه ممکن است فقط در یک نقطه خاص میدان بینایی یا در بخشی از آن و به شکل خط‌های درخشان صاعقه مانند یا اجسام ریز درخشنده به نظر برسد. احساس دیدن جرقه معمولاً فقط چند ثانیه طول می‌کشد اما اغلب تکرار می‌شود. جرقه‌ها معمولاً در نقاط دارای دید بیشتر تظاهر می‌یابند و نیز حرکات ناگهانی سر یا چشم ممکن است باعث بروز آن‌ها شود.

علت ایجاد جرقه‌ها نیز تحت کشش قرار گرفتن شبکیه در اثر چسبندگی رشته‌های زجاجیه به دلیل ضخیم شدن آن‌ها با افزایش سن است.

– ممکن است مگس پران – فلوتر به شکل نقطه‌ها. دایره‌ها، خطوط، تار عنکبوت‌ها یا ابرهای کوچک و به ویژه در هنگام نگاه کردن به زمینه سفید یا نورانی دیده شود زیرا در این زمان، نوری که وارد چشم می‌شود سایه فلوترها را بر روی شبکیه می‌اندازد.

درمان‌های مرسوم

– معمولاً مگس پران علت خطرناکی ندارد و نیازی به درمان آن نیست. اکثرا مگس پران طی چند هفته تا چند ماه به تدریج کوچک می‌شود و فرد نیز به ندیده گرفتن آن عادت می‌کند. اما چنان‌چه مگس پران با سوراخ یا پارگی شبکیه همراه باشد ممکن است استفاده از لیزر درمانی یا جراحی به منظور جلوگیری از جداشدگی شبکیه ضرورت داشته باشد.

– جرقه هم در صورتی که علت خطرناکی نداشته باشد بعد از چند روز تا چند هفته برطرف می‌شود و نیاز به درمان ندارد.

– مگس پران همراه با کاهش یا تاری دید و یا احساس وجود پرده در جلوی چشم – که ممکن است ناشی از کنده شدن قسمتی از شبکیه باشد) به درمان فوری به وسیله چشم پزشک نیاز دارد.

– آیا مگس پران عارضه شایعی است؟

– بله، مگس پران بسیار شایع است و بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد از افراد بالای ۶۰ سال آن را تجربه می‌کنند.