سی تی اسکن شکم و انتروگرافی و کلوگرافی با CT اسکن چه کاربردی در تشخیص بیماری‌ها دارند؟

در توموگرافی کامپیوتری (CT اسکن)، تصاویر رادیوگرافیک متعدد حول محور عمودی بدن بیمار (با ترتیب دایره‌وار یا مارپیچی) گرفته می‌شود. در این تصاویر، اعضای داخلی بر اساس چگالی‌های بافتی خود از بافت‌های اطراف مشخص می‌شوند. برای دیدن مجرای معدی- روده‌ای معمولاً از ماده حاجب خوراکی استفاده می‌کنند. از مادهٔ حاجب وریدی نیز می‌توان برای مشخص کردن نواحی پرخون استفاده کرد، بدین ترتیب تشخیص ضایعات پاتولوژیکی مثل تومورها، آسانتر می‌شود. CT می‌تواند ضایعات پارانشیمی مانند تومور، کیست و آبسه را تشخیص دهد و اندازه، شکل و خصوصیات پارانشیمی اعضایی هم‌چون کبد و طحال را معین کند، هم‌چنین ضایعات عروقی، مثل واریس‌های اپی‌گاستریا ترومبوزهای عروق بزرگ، و مایع داخل شکمی مثل آسیت، را می‌توان با CT مشاهده نمود. قطر و حدود مجرای گوارشی، به خوبی با CT قابل تعیین است، بنابراین می‌تواند به تشخیص ضایعات التهابی مثل کولیت، دیورتیکولیت و آپاندیسیت کمک کند. هم‌چنین از CT اسکن می‌توان برای هدایت بیوپسی سوزنی از توده‌های شکمی و هم‌چنین گذاشتن الکترود در تومورها برای درمان‌های نابودسازی (ablative therapies) مثل نابودسازی با امواج رادیویی (radiofrequencyablation)، استفاده نمود. با هدایت CT می‌توان کاتترهای تخلیه (درناژ) را جاگذاری نمود، با این روش درمان آبسه‌های داخل شکمی، کیست‌های کاذب و نکروز پانکراس از طریق پوست امکان‌پذیر شده است.

انتروکولیز و انتروگرافی به کمک CT، دو تکنیک جدید هستند که تصویرهای بهتری از روده کوچک تهیه می‌کنند. در انتروکولیز به کمک CT، از یک لولهٔ بینی – ژژنومی برای ریختن ماده حاجب در روده کوچک استفاده می‌کنند، اما در انتروگرافی به کمک CT، ماده حاجب توسط بیمار بلعیده می‌شود تا لحاظ روده کوچک بهتر قابل مشاهده شود. با پیشرفت این فن‌آوری و توانایی آن در ایجاد تصاویر در مقاطع مختلف، هم از داخل مجاری گوارشی و هم از خارج آنها می‌توان اطلاعات به دست آورد.

به کمک CT می‌توان تصاویر بسیار دقیقی از کولون تهیه نمود، در کولون‌نگاری کامپیوتری یا کولونوسکوپی مجازی از نرم‌افزارهای ویژه بازسازی تصاویر استفاده می‌شود تا نمای دقیقی از مجرای کولون به دست بیاید، البته باید قبل از آن کاملاً کولون را پاکسازی کرد (مانند آمادگی قبل از کولونوسکوپی). این تصاویر کامپیوتری از حساسیت ۹۰-۷۰ درصد برای تشخیص پولیپ‌ها یا توده‌های کولون برخوردارند و بیمارانی که نیاز به کولونوسکوپی درمانی دارند را تفکیک می‌کنند. کولونوسکوپی مجازی امروزه در برخی مراکز به کار می‌رود تا در مواردی که امکان مشاهده کامل کولون با کولونوسکوپی معمولی وجود ندارد، نمای کاملی از کولون تهیه شود.