عمل گوارش یا هضم غذا در بدن چگونه انجام می‌شود؟
بدن ما از تعداد زیادی سلول تشکیل‌شده است و مجموعه‌ای از سلول‌ها تشکیل بافت‌های مختلف بدن را می‌دهند. غذایی که می‌خوریم دو نقش عمده در بدن ایفا می‌کند: ابتدا پروتئین‌ها را برای رشد بدن فراهم می‌کند و سپس انرژی را برای کار روزانه بافت‌ها تولید و ذخیره می‌نماید. پروتئین‌هایی که برای رشد بدن لازم هستند از مواد غذایی مثل گوشت، تخم‌مرغ، ماهی و غیره به دست می‌آیند. آیا می‌دانید این مواد غذایی در بدن چگونه هضم شده و به واحدهای سازنده خود که مواد موردنیاز بدن هستند تبدیل می‌شوند؟
فرآیند گوارش توسط دستگاه گوارش انجام می‌گیرد دستگاه گوارش (هاضمه) یک سیستم عضلانی پوشیده شده با پرده مخاطی است که از دهان تا مقعد ادامه دارد. این دستگاه شامل دو قسمت است. یکی لوله گوارش که گذرگاهی است به طول 9 متر که از دهان تا راستا روده ادامه دارد و دیگری غدد مختلفی که شیره‌های گوارشی را جهت اثر بر مواد غذایی ترشح می‌کنند.
گوارش ابتدا توسط دهان انجام می‌گیرد. در هنگام جویدن غذا علاوه بر خرد شدن غذا به ذرات کوچک‌تر با بزاق تولیدشده توسط غدد بزاقی دهان نیز مخلوط می‌شود. بزاق حاوی ماده‌ای بنام پنیالین است که نشاسته موجود در غذا را به قند تبدیل می‌کند و این اولین مرحله گوارش است. بنابراین باید توجه داشت که جویدن کامل غذا به هضم کامل‌تر و بهتر آن کمک می‌کند. پس از این مرحله، غذا طی گذر از حلق و مری به معده می‌رسد؛ جایی که شیره معده با آن مخلوط می‌شود. شیره معده شامل آب، نمک‌های معدنی، اسید هیدروکلریک و آنزیمی بنام پپسین است که این آنزیم ملکول‌های پروتئینی را به پیتونی تبدیل می‌کند.
بعد از هضم غذا در معده، مولکول‌های مواد غذایی به‌طرف روده کوچک می‌روند. روده کوچک عمل هضم و جذب غذا را به عهده دارد و در آنجا غذا با سه شیره گوارشی دیگر یعنی صفرا، شیره لوزالمعده و شیره روده مخلوط می‌شود. صفرا توسط کبد تولید می‌شود و عمل اصلی آن هضم چربی‌ها می‌باشد. شیره لوزالمعده سبب تجزیه پروتئین‌ها به اسیدهای آمینه می‌شود و شیره روده قندهای مختلف موجود در غذا را به گلوکز تبدیل می‌کند. تمام این اعمال توسط آنزیم‌های مختلفی انجام می‌گیرند و قسمت اصلی هضم غذا در حقیقت در روده کوچک انجام می‌شود. پس از هضم غذا عمل جذب پروتئین‌ها، قندها و چربی‌ها توسط پرزهای روده کوچک و رگ‌های خونی موجود در دیواره روده انجام می‌گیرد و مواد غذایی موردنیاز به بدن وارد می‌شود و از طرفی باقیمانده مواد غذایی که شامل مواد زائد غذایی است به‌طرف روده بزرگ رفته و سرانجام به‌صورت مدفوع از بدن دفع می‌گردد.
بعد از خوردن غذا، معده برای گوارش و هضم غذای وارد شده به آن، احتیاج به مقدار خون بیشتری دارد. بنابراین پس از خوردن هر وعده غذای مقدار زیادی خون به معده می‌رود چون فعالیت معده در این حالت بیشتر می‌شود و این امر سبب می‌شود که مقدار خون کمتری به مغز برسد و فعالیت مغز کم شده و در این حالت فرد احساس خواب آلودگی می‌کند. در حقیقت این احساس به منزله یک علامت برای بدن است که استراحت کند.
