هپاتیت ناشی از دارو و سموم

0

طیف وسیعی از آسیب‌های کبدی ممکن است بر اثر انواعی از داروهای طبی یا سموم ایجاد شوند (جدول 4-43) مکانیسم‌های پاتوفیزیولوژیک ایجاد این ضایعات متنوع کبدی پیچیده‌اند. در یک سر این طیف اثر سمی مستقیم، قابل پیش‌بینی و وابسته به دوز سموم بر سلول‌های کبدی وجود دارد که منجر به نکروز واضح سلول‌های کبدی در مرکز لوبول‌ها می‌شود. نمونه شاخص این حالت اثرات استامینوفن و تتراکلریدکربن است که مسمومیت با هر دو آنها موجب نکروز سلول‌های کبدی در مرکز لبول‌ها می‌شود. سایر واکنش‌ها را عموماً نمی‌توان پیش‌بینی کرد و اغلب در افراد مستعد به دلایل ناشناخته ایجاد می‌شوند (واکنش ایدیوسینکراتیک دارو). در برخی موارد تفاوت‌های ژنتیکی در مسیرهای کبدی متابولیسم دارو ممکن است موجب تولید متابولیت‌هایی شود که اثر سمی بیشتری دارند. مثال‌های این حالت عبارتند از واکنش‌های شبیه به هپاتیت ویروسی (هالوتان و ایزونیازید)، هپاتیت کلستاتیک (کلرپرومازین)، هپاتیت گرانولوماتو (آلوپورینول) هـپاتیت مزمن (متیل دوپا) و کلستاز خالص بدون ارتشاح سلول‌های التهابی یا نکروز سلول‌های کبدی (استروژن‌ها، آندروژن‌ها). آسیب کبد به واسطه عوامل ایمنی ممکن است در برخی موارد نقش داشته باشد که احتمالاً مربوط به آن است که دارو یا متابولیت‌های آن به عنوان هاپتن بر روی سطح سلول‌های کبدی عمل می‌کنند. در اینجا در مورد چند نمونهٔ مهم هپاتیت دارویی بحث می‌شود.

جدول 4-43. طبقه‌بندی بیماری‌های کبدی ناشی از دارو
بیماریمثال‌ها
هپاتوتوکسین‌های قابل پیش‌بینی یا نکروزناحیه‌ایاستامینوفن

تتراکلریدکربن

هپاتیت غیر اختصاصیآسپیرین

اگزاسیلین

گیاهان دارویی

(germander Chaparral)

واکنش شبیه هپاتیت ویروسیهالوتان

ایزونیازید

فنی‌توئین

کلستازاستروژن‌ها

اریترومایسین

آموکسی سیلین/ اسید کلاولانیک

غیر التهابی۱۷- آلفا-استروئیدها
التهابیکلرپرومازین

داروهای ضد تیروئید

کبد چرب: قطره بزرگکورتیکواستروئیدها

اتاتول

کبد چرب: قطره کوچکآمیودارون

آلوپورینول

تومورهااستروژن‌ها

کلرید ویتیل

ضایعات عروقی۶-تیوگوانین

استروئیدهای آنابولیک

گیاهان دارویی (سنا، Comfery)

متوترکساتفیبروز
گرانولومآلوپوریتول

سولفونامیدها

 داروهای ضددرد (آنالژزیک)

مصرف بیش از حد استامینوفن، علت اصلی نارسایی حاد کبدی در ایالات متحده است و مسئول ۴۰ تا ۵۰٪ تمام موارد می‌باشد. میزان مرگ و میر این موارد، نزدیک ۳۰٪ است. استامینوفن توسط سیستم متابولیزه کنندهٔ دارو در کبد، یعنی سیتوکروم P450 به یک متابولیت بالقوه سمی تبدیل می‌شود که بعداً از طریق کونژوگاسیون با گلوتاتیون به مادهٔ بی‌خطری تبدیل می‌شود. زمانی که مقادیر بسیار زیادی از استامینوفن (بیش از 15-10 گرم) مصرف می‌شود تشکیل بیش از حد متابولیت‌های سمی موجب کاهش گلوتاتیون موجود و ایجاد نکروز می‌شود. بیش مصرف استامینوفن که بطور شایعی در اقدام به خودکشی روی می‌دهد ظرف چند ساعت منجر به تهوع و استفراغ می‌گردد. این علایم تخفیف می‌یابند و ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت شواهد بالینی و آزمایشگاهی نکروز کبد (افزایش میزان آمینوترانسفرازها) و اختلال کار کبد (طولانی شدن زمان پروترومبین، آنسفالوپاتی کبدی) بروز می‌کند. در بیماران الکلی مزمن ممکن است یافته‌های مشابهی با مقادیر درمانی استامینوفن بروز کند. ممکن است نکروز وسیع کبد به نارسایی برق‌آسای کبد و مرگ بیانجامد. در موارد اثبات شدهٔ مصرف بیش از حد. سطح سرمی استامینوفن باید ظرف ۴ تا ۲۴ ساعت پس از مصرف رسم شود. دو ستون عمودی و افقی این نمودار، غلظت پلاسمایی دارو و زمان هستند. بدین ترتیب، می‌توان شدت عوارض و نیاز به درمان را پیش‌بینی نمود. درمان خوراکی یا وریدی با N- استیل سیستئین (mg/kg ۱۴۰ به صورت یکجا و mg/kg ۷۰ در ۱۷ دوز متوالی) ممکن است موجب افزایش تولید گلوتاتیون در کبد و نجات جان بیمار شود.

داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) به عنوان یک گروه دارویی، یک علت مهم بیماری کبدی ناشی از دارو محسوب می‌شوند. سالیسیلات‌ها باعث آسیب کبدی وابسته به دوز می‌شوند که معمولاً علایم بالینی خفیفی داشته و به سادگی برگشت‌پذیر است. دیکلوفناک، یکی از پرمصرف‌ترین NSAID ها در سراسر جهان است، که ارتباط آن با افزایش بدون علامت آمینوترانسفرازها، هپاتیت حاد، و نارسایی برق‌آسای کبدی اثبات شده است. سولینداک بیش از سایر NSAID ها باعث آسیب کبدی می‌شود و می‌تواند طیف گسترده‌ای از آسیب سلول‌های کبدی تا آسیب کلستاتیک مختلط تا خالص را ایجاد کند. پایین‌تر بودن میزان آسیب کبدی با مصرف NSAID های نسل جدید (انتخابی سیکلواکسیژناز ۲) به اثبات نرسیده است.

آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدویروسی

داروهای ضد میکروبی به عنوان یک گروه دارویی، شایع‌ترین عوامل ایجاد کننده آسیب کبدی ناشی از دارو هستند. آموکسیسیلین/ کلاوولانیک اسید مهم‌ترین عامل یرقان کلستاتیک ناشی از آنتی‌بیوتیک است. ظاهراً مردان آسیب‌پذیرتر از زنان هستند. استفاده از ایزونیازید در پیشگیری تک دارویی از سل غالباً موجب افزایش میزان ترانس آمیناز سرم در ۲۰٪ بیماران می‌شود. این اثر در اکثر موارد گذرا است و خودبه خود برطرف می‌شود. اما در یک درصد موارد هپاتیت بالینی بروز می‌کند که در یک دهم بیماران مبتلا به سمت نکروز وسیع و کشندهٔ کبد پیش می‌رود. تفاوت‌های فردی و تفاوت‌های وابسته به سن در استیلاسیون متابولیت‌های بالقوه سمی INH در کبد ممکن است در بروز این آسیب نقش مهمی داشته باشند. بنابراین میزان بروز صدمهٔ شدید کبدی با افزایشی سن زیاد می‌شود، به طوری که در صورت افزایش قابل توجه میزان ترانس آمیناز در افرادی که سن بالای ۳۵ سال دارند باید دارو قطع شود. اریترومایسین یک عامل شناخته شده آسیب کلستاتیک است. تری متوپریم- سولفامتوکسازول به طور بارزی موجب آسیب کلستاتیک یا مختلط می‌شود. تعداد زیادی از داروهای مورد استفاده برای درمان HIV با اشکال مختلف آسیب کبدی ارتباط دارند. مهم‌ترین آنها، nevirapine،indinavir و ritonavir هستند.

داروهای موثر بر دستگاه عصبی مرکزی

داروهای موثر بر دستگاه عصبی مرکزی، پس از داروهای ضد میکروبی شایع‌ترین علت آسیب کبدی ناشی از دارو هستند. دو گروه مهم این داروها، عبارتند از داروهای ضد تشنج و هوشیاری. داروهای شایع دیگر شامل دولوکسـتین (duloxetine)، پوپروپیون، و فالوکستین می‌شوند. در بین داروهای ضد تشنج، والپورات سدیم، فنی‌توئین، کاربامازپین و لاموتریژین بیشتر از بقیه به کبد آسیب می‌زنند. فنی‌توئین و کاربامازپین در ایجاد سندرم افزایش حساسیت داروهای ضد صرع نقش دارند. علایم سه‌گانه این سندرم شامل بثورات، تب، و آسیب سلول‌های کبدی است که ممکن است منجر به نارسایی برق‌آسای کبدی شود. لنفادنوپاتی و تصویری مشابه با منونوکلئوز همراه با لنفوسیت‌های غیرعادی ممکن است وجود داشته باشد. گرفتاری کبدی و ریوی ممکن است رخ دهند. در گذشته، چند روز پس از تماس افراد مستعد با این داروی بیهوشی، واکنشی ناشایعی شبیه هپاتیت حاد ویروسی ایجاد می‌شد. آسیب کبدی تا حدودی ناشی از پاسخی آلرژیک به نئوآنتی‌ژن‌های کبدی است که بر اثر متابولیسم هالوتان تولید می‌شوند و شدت این واکنش با تماس‌های مکرر افزایش می‌یابد. داروهای بیهوشی هالوژنهٔ جدید که امروزه به طور معمول به کار می‌روند (ایزوفلوران، انفلوران) در تعداد بسیار کمتری از بیماران آسیب کبدی ایجاد می‌کنند هرچند حساسیت متقاطع وجود دارد.

گیاهان دارویی

گیاهان دارویی در سراسر جهان به کار می‌روند و تنها در ایالات متحده سالانه حدود ۵ میلیارد دلار صرف این گیاهان می‌شود. در مورد این داروها تصور اشتباهی وجود دارد مبنی بر اینکه به دلیل طبیعی بودن بی‌خطر هستند. زلف‌پیر (Senecio)، گیاه آفتاب پرست (Heliotropium)، گیاهان کنف بنگالی (Crotalaria) و سمفیتون (Comfrey) حاوی آلکالوئیدهای پیرولیزیدین هستند که بیماری انسداد وریدی کبد ایجاد می‌کنند. سمیت کبدی از هپاتیت خفیف گرفته تا نکروز وسیع و نارسایی برق‌آسای کبدی با مصرف بلوط کوتاه (Chaparral)، سیزاب (germander)، روغن پونه سلطانی (Pennyroyal oil)، mistletoe و ریشه سنبل‌الطیب (Valerian)، Comfrey و Mahuang مشاهده شده است. خارشیری (milk thistle) که غالباً بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن و سیروز آن را مصرف می‌کنند با سمیت کبدی همراه نبوده است، اما بدلیل فقدان مطالعات شاهددار فواید آن مشخص نیست.


اگر خواننده جدید سایت «یک پزشک»  هستید!
شما در حال خواندن سایت یک پزشک (یک پزشک دات کام) به نشانی اینترنتی www.1pezeshk.com هستید. سایتی با 18 سال سابقه که برخلاف اسمش سرشار از مطالب متنوع است!
ما را رها نکنید. بسیار ممنون می‌شویم اگر:
- سایت یک پزشک رو در مرورگر خود بوک‌مارک کنید.
-مشترک فید یا RSS یک پزشک شوید.
- شبکه‌های اجتماعی ما را دنبال کنید: صفحه تلگرام - صفحه اینستاگرام ما
- برای سفارش تبلیغات ایمیل alirezamajidi در جی میل یا تلگرام تماس بگیرید.
و دیگر مطالب ما را بخوانید. مثلا:

سفری در شهرهای باستانی دنیا به یاری تخیل میدجرنی

از شهرهای باستانی دنیا بقایایی مانده و بر اساس همین یقایا و توصیف‌ها و تحلیل مورخان، برخی‌ها اقدام به بازسازی رایانه‌ای شهرهای قدیمی کرده‌اند تا شکوه و عظمت آنها را به ما بنمایانند.اما میدجرنی هم راهی آسان برای این تصور بدون نیاز به…

نه! ژاپن واقعا شبیه هیچ کشور دیگری نیست – عکس‌هایی که این را ثابت می‌کنند

هر کشوری ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی و حکمرانی و اقلیمی متفاوتی از کشور دیگری دارد. اما تفاوت برخی از کشورها با دیگران، چشم‌گیرتر است. ژاپن را یک اقیانوس از دنیاهای دیگر جدا نکرده، اما اگر شما هم این عکس‌ها را با من مرور می‌کنید، می‌بینید که…

ریز علی خواجوی فرنگی‌ها: چگونه کیت شلی یک قطار را نجات داد؟

در سال 1901، راه آهن شیکاگو و شمال غربی، پل جدیدی را بر روی رودخانه Des Moines در بون، آیووا، در آمریکا افتتاح کرد. این پل رسماً پل راه‌ بون نام گرفت، اما اما مردم محلی به سرعت به آن لقب پل‌های بالای کیت شلی را دادند، به یادبود بانوی قهرمان…

اگر در این لحظات تاریخی حساس، شخصیت‌های مهم عکس سلفی می‌گرفتند

عکس سلفی به مفهوم کنونی آن مدت یک دهه است که مرسوم شده و به مفهوم گرفتن عکس آینه‌ای یا تکنیک‌های گرفتن عکس با شاتر زمان‌دار قدمت آن به زمان عکاسی برمی‌گردد.اما تصور کنید که در این لحظات مهم تاریخی، شخصیت‌ها دست به دوربین می‌شدند و به…

عکس‌هایی از طراحی‌های داخلی و خارجی بسیار زیبا و بی‌نظیر

طراحی‌های داخلی و خارجی هم این روزها بسیار تکراری شده‌اند و فاکتورهایی مانند هزینه مواد، هزینه طراح و تخیل او و انتظارات سطح پایین کارفرماها از نظر کاربرد یا زیبایی‌شناسی آنها باعث می‌شوند که شاهد طراحی‌های تقریبا همسان در مجموع باشیم.…

کارخانه متروکی در پرتغال با ماشین‌های کلاسیک قدیمی در آن کشف شد و سوژه عکاسی شد

متروک بودن هم زیبایی خاص خودش را دارد. خانه و هتل و امارت متروک انگار یک تونل زمان است. یک موزه خاک گرفته دست نخورده.اما این بار کارخانه‌ای با ده‌ها ماشین کلاسیک رها شده در پرتغال با کوشش عکاسان سوژه شده.«داخل این ساختمان صنعتی دو…
آگهی متنی در همه صفحات
دکتر فارمو / موتور فن کویل / شیشه اتومبیل / نرم افزار حسابداری / خرید سیلوسایبین / هوش مصنوعی / قیمت وازلین ساج / مقاله بازار / شیشه اتومبیل / قیمت ایمپلنت دندان با بیمه /سپتیک تانک /بهترین دکتر لیپوماتیک در تهران /بهترین جراح بینی در تهران / آموزش تزریق ژل و بوتاکس / دوره های زیبایی برای مامایی / آموزش مزوتراپی، PRP و PRF /کاشت مو / مجتمع فنی تهران /قیمت روکش دندان /خدمات پرداخت ارزی نوین پرداخت / درمان طب / لیست قیمت تجهیزات پزشکی / دانلود آهنگ / سریال ایرانی کول دانلود / دانلود فیلم دوبله فارسی /داروخانه اینترنتی آرتان /اشتراك دايت /فروشگاه لوازم بهداشتی /داروخانه تینا /لیفت صورت در تهران /فروش‌ دوربین مداربسته هایک ویژن /سرور مجازی ایران /مرکز خدمات پزشکی و پرستاری در منزل درمان نو /توانی نو / ثبت برند /حمل بار دریایی از چین /سایت نوید /پزشک زنان سعادت آباد /کلاه کاسکت / لمینت متحرک دندان /فروشگاه اینترنتی زنبیل /ساعت تبلیغاتی /تجهیزات پزشکی /چاپ لیوان /خرید از آمازون /بهترین سریال های ایرانی /کاشت مو /قیمت ساک پارچه ای /تولید محتوا /دانلود نرم افزار /

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

••4 5