کلانژیوپانکراتوگرافی پس‌گستر از طریق اندوسکوپی یا ERCP چیست و چه کاربردی در تشخیص بیماری‌های گوارشی دارد؟
ERCP (endoscopic retrograde cholangio pancreatography)، ترکیبی از آندوسکوپی و رادیوگرافی (پرتونگاری) است که برای مشاهده مجاری صفراوی و مجرای پانکراسی به کار می‌رود. دئودنوسکوپ، وسیله مخصوصی است که برای انجام ERCP از آن استفاده می‌شود، عدسی‌های تصویربرداری این وسیله، در کنارهٔ نوک آن تعبیه شده‌اند تا بتواند مستقیماً آمپول واتر را در دیواره داخلی (مدیال) قسمت دوم دوازدهه مشاهده کند.
یک استطالهٔ ظریف انگشت مانند، به نام بالابر (elevator) کمک می‌کند تا آندوسکوپیست، کاتتری را به داخل مجرای مورد نظر هدایت کند. پس از تزریق ماده حاجب از طریق کاتتر و پر شدن مجرا، تصاویر فلوروسکوپیک گرفته می‌شوند.
اندیکاسیون‌های ERCP عبارت‌اند از: ارزیابی یرقان انسدادی همراه با یا بدون کلاتژیت چرکی، کولیک صفراوی که مشکوک به سنگ مجاری صفراوی باشد، پانکراتیت راجعهٔ حاد یا مزمن، و موارد مشکوک به کلاژیت اسکلروزان اولیه.
در حین ERCP می‌توان تراشه یا حتی بیوپسی از مجاری صفراوی تهیه نمود و وجود بدخیمی در موارد تنگی مجاری صفراوی را تشخیص داد. هم‌چنین، با استفاده از کاتتر مجهز به فشارسنج می‌توان فشارهای اسفنکتر Oddi را در موارد مشکوک به کژکاری (dysfunction) اسنفکتر، اندازه‌گیری نمود.
مداخله‌های درمانی که می‌توان در حین ERCP انجام داد عبارت‌اند از: اسفنکتروتومی (ایجاد برش روی اسفنکتر Oddi با استفاده از کاتتر مجهز به کوتر)، خارج کردن سنگ‌های مجاری صفراوی، و گذاشتن لوله رابط (Stent) در مجرای صفراوی یا پانکراس برای تسکین علایم و نشانه‌های انسداد. میزان عوارض ERCP قابل توجه (۵ درصد) بوده و شامل پانکراتیت، خون‌ریزی و سوراخ شدگی متعاقب اسنفکتروتومی می‌باشد.
کلدوکوسکوپی (choledochoscopy) و پانکراتوسکوپی (pancreatoscopy) دو فناوری نوظهورند، در این روش‌ها یک اندوسکوپ ریز (با قطر mm 3 یا کمتر) از لوله دئودنوسکوپ گذرانده شده و آن را وارد مجاری صفراوی یا پانکراسی می‌کنند. با کمک این اندوسکوپ ظریف، می‌توان موارد غیرطبیعی را در مجاری مستقیماً مشاهده نمود، سنگ‌های درشت را با روش الکتروهیدرولیک خرد نمود، و از ضایعات مجاری، نمونه‌برداری انجام داد.
