کم‌خونی بیماری مزمن چیست؟

ارزیابی کم‌خونی نرموسیتی

فهرست تشخیص‌های افتراقی کم‌خونی نرموسیتی که همراه با کمبود تولید می‌باشد، طولانی است. اکثر کمبودهای تغذیه‌ای که به طور کلاسیک باعث ایجاد میکروسیتوز یا ماکروسیتوز می‌شوند با کم‌خونی نرموسیتی آغاز می‌شوند. کمبودهای تغذیه‌ای مرکب نیز ممکن است سبب طبیعی شدن MCV شوند. سنجش اریتروپویتین ممکن است در تشخیص کم‌خونی نرموسیتی مفید باشد. این آزمون به تشخیص کم‌خونی ناشی از نارسایی مخفی و شناسایی نشده کلیه کمک می‌کند و علاوه بر آن، بسیاری از کم‌خونی‌های ناشی از التهاب مزمن و اختلال غدد درون ریز ممکن است با کاهش میزان اریتروپویتین همراه باشند. البته، تفسیر سطح اریتروپویتین ممکن است در بیماری که کم‌خونی خفیف دارد، دشوار باشد زیرا معمولاً تا زمانی‌که هماتوکریت به زیر 30% نرسیده باشد، مقدار اریتروپویتین بالاتر از محدوده طبیعی نمی‌رود. حتّا اگر سطح هماتوکریت کمتر از 30% باشد، مقدار اریتروپویتین اغلب در محدوده طبیعی باقی‌می‌ماند امّا در شرایط کم‌خونی این مقادیر به‌طور نامتناسبی پایین می‌رود. افزایش سطح اریتروپویتین حاکی از پاسخ ناکافی مغز استخوان به کم‌خونی است و احتمال تشخیص میلوفتیزی (myelophthysis) یا نارسایی اولیه مغز استخوان را قوت می‌بخشد. در بیمارانی که با بررسی‌های متداول آهن و سنجش اریتروپویتین نمی‌توان به تشخیص قطعی دست یافت، بررسی مغز استخوان به‌منظور رد این اختلالات اولیه مغز استخوان توصیه می‌شود.

کم‌خونی بیماری مزمن

کم‌خونی بیماری مزمن (که اکنون ترجیحاً کم‌خونی التهاب نامیده می‌شود) در بیماران مبتلا به بیماری‌های التهابی مزمن، عفونی، بدخیم و خودایمن دیده می‌شود. این بیماران سطوح سرمی پایینی از آهن دارند، اما برخلاف آنمی فقر آهن، در این بیماران، اغلب سطح TIBC کاهش یافته و اشباع ترانسفرین بیش از 10% است. سطح فریتین معمولاً افزایش یافته است، که هم به‌صورت یک واکنش دهندهٔ فاز حاد، و هم به‌صورت بازتابی از کاهش جای‌گیری آهن می‌باشد. مطالعات اخیر نشان داده‌اند که این بیماران سطوح بالای غیرطبیعی هپسیدین، یک پروتئین تولیدشونده توسط کبد، را نشان می‌دهند که مسئول تنظیم جذب روده‌ای آهن و حرکت آهن از ماکروفاژها است. سایر ناهنجاری‌ها در بیماران با آنمی بیماری مزمن شامل کمبود مطلق یا نسبی EPO، جای‌گزینی کم آهن به درون اریتروسیت ها، و بقای کاهش یافتهٔ اریتروسیت می‌باشد.

درمان

اساس درمان کم‌خونی در نارسایی مزمن کلیه تجویز اریتروپویتین و آهن است. در صورت درمان اختلال مزمن زمینه‌ای، کم‌خونی بیماری مزمن برطرف می‌شود. در صورت عدم درمان علت زمینه‌ای، کم‌خونی اغلب به تجویز اریتروپویتین ممکن است به شناسایی بیمارانی که احتمالاً به این درمان پاسخ می‌دهند کمک کند. به‌طورکلی، در بیمارانی که سطح اریتروپویتین ممکن است موفقیت‌آمیز باشد، هرچند در مواردی که سطح اریتروپویتین کمتر از 50 واحد است درمان با موفقیت بیشتری همراه است. بیماران مبتلا به برخی بیماری‌های بدخیم و به‌خصوص میلوم مولتیپل، مبتلایان به آرتریت روماتوئید و کم‌خونی ناشی از عفونت ویروس نقص ایمنی انسان، پاسخ چشمگیری به تجویز اریتروپویتین نشان می‌دهند.

درمان سایر علل کم‌خونی نرموسیتی برحسب علت اولیه اختلال انجام می‌شود.