‌از چاپارخانه تا پست الکترونیکی

امرالله امینی سمیرمی انسان از همان ابتدای خلقت خویش، خود را نیازمند یاری همنوعان دید و زندگی اجتماعی را بنیان نهاد. به این ترتیب، با رشد و توسعه جوامع شکل، نوع و حجم روابط بین آدمیان تغییر یافت و نیازهای جدیدی به‌وجود آمد و بشر را به‌سمت ابداع و اختراع ابزار زندگی و حتی ابداع […]

دانش‌آموزان در ایران باستان چگونه درس می‌خواندند؟

معصومه پورمختار برنامهٔ تعلیم‌وتربیت در ایران باستان شامل سه قسمت عمده بود: «نخست پرورش دینی و اخلاقی، دوم: تربیت بدنی، سوم: تعلیم خواندن و نوشتن و حساب برای طبقات خاص.» (صدیق، ص ۵۹) ولی با این حال «اطلاعاتی که در باب برنامهٔ آموزشی کودکان و نوجوانان ایران باستان به روزگار کنونی رسیده اندکی مغشوش است […]

‌ اقتصاد و بازرگانی در عصر اشکانیان

اسماعیل نساجی‌زواره پس از سقوط دولت هخامنشی به‌دست اسکندر مقدونی، (۳۳۰ ق. م) شاخه‌ای از جانشینان او به نام سلوکیان به مدت هشتاد سال (۳۳۰ تا ۲۵۰ ق. م) بر ایران حکومت کردند تا اینکه شاخه‌ای دیگر از اقوام آریایی به نام «پارت‌ها» به رهبری مردی به نام «ارشک» از شمال شرقی ایران برخاستند و […]

هون‌ها چه قومی در تاریخ بودند؟

دکتر ترحم امیری‌امرایی از اقوامی که در منابع تاریخی ما از حمله آن‌ها به ایران بارها سخن رفته است اقوام «هون» هستند. درخصوص هون‌ها و اینکه از چه نژادی بودند و از کجا آمدند و در تاریخ چه کردند، محققان ایرانی و غیرایرانی پژوهش‌های چندی انجام داده‌اند. در این بین نظرات مختلف و گاه متناقضی […]

الله وردی خان کیست؟ نحوه ی ورود الله وردی خان به سیاست

‌نویسنده: نساجی زواره، اسماعیل ؛ طی قرون متمادی، مردم قفقاز، از جمله گرجی‌ها، عامل مهمی در حیات کشوری و لشکری ایران محسوب می‌شده‌اند. گرجی‌ها، مخصوصاً در امور نظامی و سپاهیگری، همواره مردمانی موفق و مؤثر بوده‌اند، چنان‌که خواجه نظام‌الملک در کتاب سیاست‌نامه در مورد لشکر و سپاه این‌طور توصیه می‌کند که لشکر نبایستی از یک […]

نقش ایران در سیاست های شرقی ناپلئون بناپارت

دکتر شکوه‌السادات اعرابی هاشمی – عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد الهام محمدی گهروئی – دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد ناپلئون اول، معروف به ناپلئون بناپارت، مشهورترین فرمانده نظامی و سپس امپراتور فرانسه در قرن ۱۹ بود. فاتح بزرگی که سیاست‌های او چهره اروپای قرن نوزدهم را به شکلی باورنکردنی […]

آیا شخصیت بزرگمهر واقعا در ایران باستان وجود داشت؟

نویسنده: سلیمان خانی، محمد بزرگمهر در روایات و متون ادبی و تاریخی به عنوان وزیر معروف و دانشمند خسرو انوشیروان نام برده شده است. نام او در پهلوی وُزُرگمهر بُختَگان و در متون عربی، به اشکال گوناگون آورده شده است. نام این وزیر در برخی از منابع معتبر چون آثار طبری و حمزه اصفهانی ذکر […]

ریشه و تاریخچه نام پارس به چه زمانی برمی‌گردد؟

نام پارس که از آن با عنوان «پارسوا» اولین‌بار در کتیبه‌های آشوری و سپس در منابع یونانی یاد شده است، ابتدا به محل شکل‌گیری حکومت پارسیان (هخامنشیان) که استان فارس فعلی باشد اطلاق می‌شد، اما با قدرت گرفتن هخامنشیان و توسعه قلمرو آنان، این نام به کل سرزمین ایران داده شد. از آن پس تا […]

اشتراکات فرهنگی و تاریخی ایرانی ها و هندی ها بر اساس مطالعات اسطوره شناسی

‌ شیرین احمدی اسطوره‌شناسی دانشی‌است که به بررسی روابط میان اسطوره‌ها و جایگاه آن‌ها در دنیای امروز می‌پردازد. اسطوره نماد زندگی دوران پیش از دانش و نشان مشخص روزگاران باستان است. اسطوره مجموعه روایاتی است راجع به ایزدان و قهرمانان. این روایات زمانی به‌وجود آمده‌اند، که قوه تخیل انسان قادر شد یک پدیده طبیعی را […]

ادبیات انتقادی در عصر قاجار؛ انعکاس مسائل سیاسی – اجتماعی ایران عصر قاجار

نویسنده: نعیمی، سهیلا ؛ یکی از منابع قابل استفاده در کسب آگاهی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی هر جامعه، ادبیات موجود در آن جامعه است. در تاریخ ایران، نویسندگان همواره تلاش داشته‌اند تا در قالب‌های مختلف ادبی، از جمله شعر، قصه و حکایت، شرایط فکری جامعه خود را بیان نمایند. در شرایطی که جامعه فاقد ثبات […]

کتامین که ایلان ماسک اعتراف به مصرف آن کرده است، چیست و چه اثرات زیان‌باری دارد؟

کتامین دارویی است که متعلق به دسته دارو‌هایی است که به عنوان بیهوش‌کننده‌ها تجزیه‌ای شناخته می‌شوند. اولین بار در دهه 1960 به عنوان یک عامل بیهوشی برای استفاده در محیط‌های پزشکی و دامپزشکی توسعه یافت. کتامین در درجه اول به دلیل خاصیت بیهوشی استفاده می‌شود، اما دارای اثرات توهم‌زا و آرام بخش نیز است. در […]

جشن های ایرانی در تاریخ بیهقی

در میان تاریخ‌نویسان ایرانی، شاید هیچ‌کس به اندازه ابوالفضل بیهقی تاریخ را جدی نگرفته باشد. تصاویر رنگارنگی که او از وقایع، رویدادها و افراد ترسیم می‌کند از ارزش‌های ادبی و تاریخی کتابی است که هزار سال پیش نوشته است. بیهقی روایتگر دورانی خاص از حیات فرهنگی و تاریخی ایرانیان است و از آنجا که کمتر […]

منشا تمدن مارلیک و چگونگی پایان آن

دربارهٔ منشأ و سرچشمهٔ آثار مارلیک دو نظر متفاوت وجود دارد: برخی اعتقاد دارند، اشیای ساخته شده در مارلیک، به خصوص ظروف و مجسمه‌های فلزی، مختص این نقطه نیستند و ممکن است در نقاط دیگری ساخته شده و به این نقطه منتقل شده باشند و بر عکس، کسانی معتقدند، این‌ها در محدودهٔ مشخصی از این […]
••4 5