پرونده‌ای برای جی‌میل – قسمت اول

ماهنامه رایانه خبر – علیرضا مجیدی

داستان ایمیل : صحبت کردن در مورد تاریخچه دقیق ایمیل تا اندازه‌ای دشوار
است. در ‏اکتبر سال 1971 یک مهندس به نام ری تاملینسون ‏Ray Tomlinson‏ علامت @ را
برای ‏آدرس‌های میل انتخاب کرد و نرم‌افزاری نوشت که به کمک آن توانست نخستین ایمیل
را ‏ارسال کند.‏

کامپیوترهایی که نخستین ایمیل به وسیله آنها ارسال و دریافت شد ، درست کنار هم
‏قرار داشتند و تنها اتصال بین آنها به وسیله شبکه ‏ARPANET‏ ، پدر وب امروزی
برقرار ‏می‌شد.‏ ‏

عکس منحصر به فردی از نخستین کامپیوترهای ارسال‌کننده و دریافت‌کننده
‏ایمیل : کامپیوتر جلویی موسوم به ‏BBNA‏ نخستین دریافت‌کننده میل و کامپیوتر عقبی
به ‏نام ‏BBNB‏ نخستین کامپیوتر ارسال‌کننده میل بود. ‏

تاریخچه جی‌میل : وقتی در تاریخ اول آوریل سال 2004 برابر با سیزدهم ‏فروردین
ماه سال 83 خورشیدی ، روزنامه‌ها و سایت‌های مختلف ، خبر از سرویس ایمیل ‏شرکت گوگل
دادند ، بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران با دیده شک و تردید به آن ‏نگاه کردند.
عنوان خبر این بود: گوگل سرویس ایمیل جدیدی را ارائه می‌کند که فضایی ‏معادل یک
گیگابایت را به رایگان در ‏اختیار کاربر قرار می‌دهد. ‏

 بسیاری آن را چیزی بیشتر از
یک دروغ اول آوریل نمی‌دانستند. با توجه به سابقه شرکت ‏گوگل در ساختن دروغ‌های اول
آوریل ، شک به این موضوع بیشتر می‌شد. اما خبر ‏واقعیت داشت ، مدیر محصولات گوگل در
همان زمان در مصاحبه‌ای که با بی‌بی‌سی ‏انجام داد ، اعلام کرد که محصول جدید گوگل
، کاملا جدی است.‏

شعارهای گوگل درباره سرویس ایمیلش نیز جالب بود : «شما 1000
مگابایت فضای ‏رایگان در اختیار دارید، ‏پس نیازی به پاک کردن حتی یک نامه هم
ندارید.» و «ما برای شما ‏فضایی به گنجایش 500 هزار صفحه ایمیل درنظر ‏گرفته‌ایم.»‏

بیش از همه مدیران سرویس‌های میل یاهو و هات‌میل دچار شگفتگی و نگرانی شدند ، ‏آنها
دیگر مجبور بودند برای ادامه بقا ، دست به تحولاتی جدی بزنند. مسلما دیگر ‏سرویس 4
مگابایتی یاهو ، نمی‌توانست کاربران را راضی نگه دارد. یاهو چندی بعد اعلام ‏کرد که
سرویس ایمیل خود را 100 مگابایتی خواهد کرد. ‏

در میان بهت کاربران و شرکت‌های
رقیب، گوگل ارائه نسخه ‏بتا‏ و آزماشی ‏جی‌میل‏ را ‏آغاز ‏کرد. مرحله آزمایشی
جی‌میل از 21 مارس سال 2004 شروع شد ، در این مرحله گوگل ‏هزار کارمند شرکت ،
دوستانشان و اعضای خانواده آنها را دعوت کرد تا سرویس ایمیل ‏جدید را تست کنند. از
25 آوریل همان سال ، اعضای فعال سرویس وبلاگ‌نویسی بلاگر ‏هم فرصت آن را یافتند که
از جی‌میل استفاده کنند. ‏

در ابتکاری جالب توسط گوگل، به تمام افراد عضو در
‏Gmail‏ دو عدد دعوت‌نامه سفید تعلق ‏گرفت که البته بعدها تعداد دعوت‌نامه‌های هر
فرد افزایش پیدا کرد ، از این ‏طریق افراد ‏عضو می‌توانستند دو نفر از دوستان خود
را نیز به ثبت‌نام در ‏Gmail‏ دعوت کنند. ارزش این ‏دعوت ‏نامه‌ها به حدی رسید که
برخی به خرید و فروش آنها در سایت‌های حراجی مانند ‏‏eBay‏ پرداختند به ‏طوری که
خرید و فروش دعوتنامه‌های جیی‌میل به تجارت پر سودی ‏تبدیل شد. به عنوان مثال در یک
مورد ، یک ‏دعوت‌نامه جی‌میل در سایت ‏eBay‏ به قیمت ‏‏202 دلار فروخته شد.‏

 برخی
هم هدیه کردن دعوت‌نامه جی‌میل را مشروط به بازدید منظم از وبلاگشان و ‏گذاشتم
کامنت‌ و یا عضویت در انجمن‌های اینترنتی و مشارکت فعال در آن کردند. سایت‌هایی هم
برای اشتراک دعوت‌نامه‌های جی‌میل برپا شد ، ‏GmailSwap‏ یکی از ‏مشهورترین این
سایت‌ها بود ، بسیاری از کاربران ایرانی از طریق همین سایت عضو ‏جی‌میل شدند.‏

گوگل
به تدریج تعداد دعوت‌نامه های اختصاص یافته به هر کاربر را افزایش داد، به طوری ‏که
در سال 2005 ، هر کاربر 50 دعوت‌نامه برای ارسال در اختیار داشت ، بعدها به هر کار
‏‏100 دعوت‌نامه داده شد. ‏

جالب است بدانید که دومین ‏gmail.com‏ تا قبل از
خریداری شدن به وسیه گوگل ، یک ‏سرویس میل متعلق به سایت کمیک استریپ شخصیت محبوب
کارتونی کودکان-گارفیلد– ‏بود. سایت گارفیلد بعد از فروختن این دومین به گوگل ،
سرویس میلش را به دومین ‏e-‎garfield.com‏ منتقل کرد. ‏

در 22 ژوئن سال 2005 ، آدرس اینترنتی جی‌میل از ‏http://gmail.google.com/gmail‏
به ‏http://mail.google.com/mail‏ تغییر پیدا کرد. ‏ در 4 آوریل 2006 ، جی‌میل و
سرویس تقویم گوگل یکپارچه شدند.‏ در 28 ژانویه 2007 ، سرویس اسناد و صفحات گسترده
گوگل با جی‌میل ادغام شد و ‏جی‌میل این امکان را فراهم آورد که مستقیما فایل‌های
ورد پیوست شده را بتوان در داخل ‏مرورگر مشاهده کرد. ‏ در 8 فوریه 2007 ، سرانجام
امکان ثبت‌نام مستقیم برای عموم بدون دعوت‌نامه فراهم ‏شد.‏

‏‌مرد پشت پرده جی‌میل : ‏ مثل بسیاری از محصولات دیگر دنیای فن‌آوری یک تیم
مهندسی جی‌میل را به راه ‏انداختند و رفته‌رفته تکمیل کردند. اما کسی که بیش از همه
در ایجاد جی‌میل نقش ‏داشته و طراحی کل بدنه جی‌میل را برعهده داشته پل بوشهیت
‏Paul Buchheit‏ بوده ‏است.‏ سال‌ها قبل از اینکه جی‌میل به صورت عمومی در اختبار
همه قرار بگیرد ، پروژه جی‌میل ‏به وسیله پل بوشهیت آغاز شده بود. نام رمز جی‌میل
در آن زمان «کاریبو» ‏Caribou‏ بود و ‏کارمندان گوگل به صورت یک سرویس‌دهنده
میل داخلی در شرکت گوگل از آن استفاده ‏می‌کردند. ‏

پل بوشهیت یک برنامه‌نویس کامپیوتر آمریکایی است. او در روچستر نیویورک به دنیا
آمد و ‏تحصیلات دانشگاهی‌اش را در کلیولند اوهایو به اتمام رساند. او بیست و سومین
کارمند ‏شرکت گوگل محسوب می‌شود. او بسیاری از جنبه‌های وی 2 ، از جمله فن‌آوری
آژاکس ‏Ajax‏ را سال‌ها قبل از به تحقق پیوستن آنها پیش‌بینی کرده بود. وی همچنین
در ایجاد ‏شکل اولیه سیستم آگهی متنی گوگل ‏Google AdSense‏ مشارکت داشت.
شعار اصلی
‏و مشهور شرکت گوگل با عنوان «بدجنس نباش» ‏Don't Be Evil‏ به وسیله بوشهیت در
‏اجلاسی در سال 2000 ، ابداع شد. ‏

مقایسه سرویس‌های ایمیل مهم

 تخمین زده می‌شود ، جی‌میل ، یاهو میل ، هات میل و سرویس میل ‏AOL‏ روی هم 500
‏میلیون کاربر در سراسر جهان داشته باشند. اما بیشتر این کاربران هنوز از نسخه‌های
‏قدیمی سرویس‌های میلی استفاده می‌کنند که مجهز به فن‌آوری آژاکس نیست و ‏بنابراین
برای هر بار بارگزاری صفحه باید کل صفحه بارگزاری شود. ‏

در جدول زیر مقایسه‌ای انجام داده‌ایم بین سرویس‌های ایمیل مهم جهان ‏

یک داور منصف برتری واضح جیِ‌میل را بر سرویس‌های دیگر ، به سادگی تأیید می‌کند.
‏جی‌میل خصوصیات و ویژگی‌هایی دارد که آن را از دیگر رقیبان متمایز ساخته است
‏،‌ ویژگی‌هایی مانند محیط کاربرپسند ، قابلیت جستجوی قدرتمند ، برچسب‌گذاری ،
‏خروجی ‏POP‏ رایگان ، مرور «مکالمه‌ای» میل‌ها و خصوصیات دیگری که در این مقاله به
‏آنها اشاره خواهد شد.‏

پایان قسمت اول