گوگل و آینده فایرفاکس

ترجمه این مقاله روزنامه
نیویورک تایمز که دیروز در
هفته‌نامه ارتباط خواندم، بسیار جالب بود، آنقدر که نتوانستم در مورد وسوسه انتشار
آن در وبلاگم مقاومت کنم:

دو یا سه سال پیش فایرفاکس مرورگر کوچک اپن سورسى بود که با مشارکت
هزاران برنامه‌نویس از سرتاسر جهان ساخته شده بود و هیچ شرکت بزرگى در تولید آن
ذینفع محسوب نمى‌شد.

از آن زمان تا کنون فایرفاکس، که زیر نظر بنیاد غیرانتفاعى موزیلا ساخته شده
بود، به بزرگ‌ترین رقیب اینترنت اکسپلورر مایکروسافت تبدیل شده است. حالا
فایرفاکسى 15 تا 20 درصد از کل رایانه‌هاى جهان را فتح کرده و در میان افراد
متخصص و آشنایان به فناوری محبوبیت بالایى دارد. فایرفاکس از نت‌اسکیپ به این سو
محبوب‌ترین جایگزین اینترنت اکسپلورر محسوب مى‌شود و حدود سه برابر مرورگر سافاری
اپل کاربر فعال دارد.

بخشى از محبویت فایرفاکس به دلیل ریشه‌اش به عنوان یک تلاش غیرانتفاعى و انقلابى
مردمى در زمینه پایه‌اى‌ترین فناورى مربوط به اینترنت، یعنى مرورگر، است. به علاوه
فایرفاکس به دلیل همین اپن سورس بودن باعث شد خلاقیت برنامه‌نویسان در
مواجهه با آن حسابى گل کند و از بلوکه کردن اگهى‌هاى تبلیغاتى گرفته تا تم‌هاى جدید
براى تغییر ظاهر واسط کاربرى، انواع برنامه‌هاى جانبى براى آن نوشته شود.

خانم بیکر وکیلى دعاوى است و از اوایل دهه 1990 برای شرکت‌های سیلیکون
ولى کار می‌کرده. او در جواب سؤال ما در مورد میزان حقوقش کفت که حقوق و
مزایاى او هم «یک نمونه دیگر از هویت دوگانه موزیلا» است. او اضافه کرد که:
«این حقوق و مزایا باعث شده است که یک فرزندخوانده بدشانس باشم. این حقوق
نه به انداازه حقوق مدیران بقیه شرکت‌هاى تأثیرگذار سیلیکون ولى زیاد است و
نه به اندازه دستمزد برنانه نویسان داوطلب فایرفاکس کم.»

خانم بیکر اعتقاد دارد که تلاش دسته‌جمعى جامعه اپن‌سورس باعث موفقیت
فایرفاکس شد نه پول‌های گوگل. او می‌گوید: «موزیلا موفق است چون گروه عظیمى
از برنامه‌نویسان درجه یک به آن علاقه‌مند هستند و وقت صرفش می‌کنند. عاملى
که باعث مى‌شود موزیلا مستقل باشد همین مجموعه عظیم مردم است.»

او اضافه کرد: «هچ مقدار پولى نمى‌توانست ما را این قدر موفق کند.» او
با اشاره به مایکروسافت ادامه داد: «ما هر قدر هم از گوگل پول بگیریم
نمى‌توانیم از مایکروسافت بیشتر خرج کنیم ولى مى‌بینید که موفقیت‌مان بسیار
خوب بوده است.»

اوماهونى در ایمیلى نوشته بود: «نقطه قوت فایرفاکس این است که مخاطبان بسیار
گسترده‌اى دارد. این طور نیست که همه بخواهند به خاطر باز نگه داشتن استانداردهاى
وب از فایرفاکس استفاده کنند. خیلى‌ها اصلا اهمیتى به این موضوع نمى‌دهند. اما بخش
اعظمى از جامعه مشارکت‌کنندگان در ساخت فایرفاکس مى‌ترسند که اگر فایرفاکس شکست
بخورد، وب صحنه تاخت و تاز مایکروسافت شود و استانداردها هم بر اساس علایق
مایکروسافت وضع شوند.»

دین هاکاموویچ، رئیس گروه اینترنت اکسپلورر در مایکروسافت، اشاره کرده که هنوز
هم بازار در دست اینترنت اکسپلورر قرار دارد و اکثر کاربران آن را ترجیح مى دهند.
البته او تصدیق کرد که مایکروسافت به دلایل ساختارى نمى‌تواند با همان اشتیاقى کار
کند که برنامه‌نویسان داوطب فایرفاکس کار می‌کنند. او گفت : «ما در هنگام کار روی
ویژگی‌های جدید مرورگر خودمان نسبت به جامعه اپن سورس بسیار محافظه‌کارتر هستیم. من
مى‌توانم بنشینم و ساعت‌ها درباره نوآوری‌هایى که در نسخه جدید مرورگرمان انجام
داده‌ایم صحبت کنم، اما مسائل راهبردى باعث مى‌شوند که من تا تاریخ عرضه آن مجبور
به سکوت باشم. مردم بر اساس چیزهایى که مایکروسافت اعلام می‌کند تصمیمات مهمى
می‌گیرند. ما نمى‌توانیم مثل بقیه هر چه دلمان مى‌خواهد راحت بگوییم. مسئولیت ما،
ما را محدود مى‌کند.»

به هر حال ارتباط موزیلا با گوگل است که آینده فایرفاکس را تعیین مى‌کند. در پای
بیشتر چک‌هایى که بنیاد موزیلا را از نظر مالى تأمین می‌کنند، نام گوگل نوشته شده
است.

حدود یک سال پیش که رابطه مالى گوکل و موزیلا برای عموم فاش شد، سؤالى که در
سایت‌هاى مهم فناورى مثل Slashdot.com توسط علاقه‌مندان مطرح مى شد این بود که
موزیلا نقش وکیل گوگل در جنگ میان آن و مایکروسافت را بر عهده گرفته است؟

این مسئله آن قدر بحرانى شد که بنیاد موزیلا مستقیما در مورد آن بیانیه‌ای صادر
کرد: «ما در فعالیت‌های اصلى خودمان هیچ پیمانى با گوگل نداریم و در هنگام عقد
قرارداد براى گوگل روشن کردیم که این همکاری در زمینه جست وجو هچ ارتباطى با
راهبردهای ما در ساخت برنامه‌های اپن سورس نخواهد داشت.»

با وجود همه اینها اخیرا بحث‌هاى جامعه اپن سورس و کاربران فایرفاکس درباره
رابطه موزیلا و گوگل بر روی این مسئله متمرکز شده که «چه مى‌شود اگر گوگل دست از
حمایت فایرفاکس بردارد، خودش مروگری بسازد یا مرورگر دیگری را پشتیبانى کند؟» این
بحث نمایانگر یک چرخش غیرمنتظره در داستان است. در واقع دیگر ترس از این نیست که
موزیلا حکم وکیل مدافع گوگل را پیدا کرده باشد، ترس از این است که موزیلا طوری به
گوگل وابسته شده باثد که نبود گوگل با نابودى آن مترادف شود.

ولادیمیر پالانت، یکى از قدیمى‌ترین مشارکت‌کنندگان در پروژه فایرفاکس که برنامه
افزودنی معروفى هم به نام adBlocker -که تبلیغات را از صفحه‌هاى اینترنت حذف
می‌کند- برای آن ساخته از اینکه بنیاد موزیلا این همه پول پس‌انداز کرده خوشحال
است. او اولویت‌هایى که بنیاد موزیلا پیگیری مى‌کرد، از جمله بهبود زیرساخت و
استخدام پرسنل جدید و کارکشته، را دوست دارد ولى گفت که به نظر او اولویت اول باید
پس‌انداز کردن یول براى آینده باشد.

پالانت در این مورد به ما گفت: «پس‌انداز پول باعث مى‌شود که بنیاد از تلاطم‌هاى
بازار در امان باشد و وابستگى‌اش به امثال گوگل هم کمتر شود. با پس‌انداز کردن
پول خیالمان راحت است که اگر گوگل یک تقاضاى نامعقول مطرح کرد، آن قدر پس‌انداز
داریم که به مشکل برنخوریم تا یک منبع جایگزین پیدا کنیم.»

خانم بیکر گفت که سعى می‌کند نفوس بد نزند ولى: «من این طور به قضیه نگاه می‌کنم
که ما داریم کار مهمى انجام مى‌دهیم. حالا منابع مالى لازم براى انجام این کار
مى‌تواند از هر جایى بیاید. در حال حاضر گوگل منبع ماست، اما این پول حتى مى‌نواند
از چین هم بیاید.»

 سخن‌گوی گوگل حاضر نیست در مورد هیچ موضوع مرتبط به روابط گوکل و موزیلا
اظهار نظر کند ولى یک چیز را رسما اعلام کرد: «موزیلا یکى از با ارزش‌ترین شرکاى
تجاری ما است، چون خیلى از کاربران، فایرفاکس را به کار مى‌برند تا از خدمات مختلف
ما استفاده کنند. ما به همکارى خود با همه فراهم‌کنندگان فناورى از جمله فایرفاکس
ادامه خواهیم داد تا مطمئن شویم که کاربران مشترکمان بهترین تجربه را از خدمات ما
خواهند داشت.»

از نظر تیم وو، استاد داشکاه کلمبیا و پژوهشکر اینترنت، شراکت میان گوگل و
موزیلا هنوز بسیار درست و به جا است. او گفت: «ما در دوران جنگ سرد میان
سیستم‌های باز و سیستم‌های انحصارى زندگى مى‌کنیم و گوگل به متحدان خود کمک می‌کند.
این هیچ اشکالى ندارد.»

آقاى وو تأکید کرد که از جزئیات فاش‌نشده قرارداد فایرفاکس و گوگل بى‌خبر است،
اما با کنایه گفت: «سال‌ها بعد از پایان جنگ سرد وقتى معلوم شد که ترکیه از
آمریکا کمک مالى می‌گرفته، هیچ‌ کس تعجب نکرد.»