کنترل ذهن با گوشی‌های موبایل

مجله ساینتفیک امریکن: استفاده از موبایل در بیمارستان‌ها و هواپیماها ممنوع شده است،
چون تشعشعات اکترومغناطیسی آنها می‌توانند روی دستگاه‌های حساس الکتریکی تأثیر
بگذارند. اما آیا مغز هم می‌تواند تحت تأثیر گوشی‌های تلفن همراه قرار بگیرد؟

همه اعمال و احساسات و افکار ما برخاسته از فعالیت الکتریکی
زیستی نورون‌های مغز ما هستند. نورون‌ها، سلول های عصبی مغز هستند که در درون مغز،
مدارهای الکتریکی بسیار پیچیده ایجاد می‌کنند. فعالیت‌های الکتریکی نورون‌ها، به
وسیله دستگاه نوار مغز یا EEG ثبت می‌شوند و به این وسیله
یک ابزار تشخیصی در اختیار پزشکان قرار می‌دهند.

بسته به اینکه یک فرد هوشیار یا ناهوشیار باشد و بسته به درجه
برانگیختگی‌اش، طرح EEG ‌او متفاوت خواهد بود. به علاوه می‌توان
با تحریک الکترومغناطیسی قسمت‌های خاص مغز TMS، موجب تحریک یا تضعیف فعالیت
الکتریکی مدارهای مغزی شد.

گرچه اشعه الکترومغناطیسی ساطع شده از یک موبایل بسیار ضعیف‌تر
از اشعه TMS است، اما هنوز این سؤال ذهن را مشغول می‌کند که آیا امواج موبایل هم
می‌تواند موجب تغییر EEG یک فرد شوند؟ محققان برای پاسخ به
این سؤال دو تحقیق انجام داده‌اند:

تحقیق اول به وسیله دانشمندان انستیتوی علوم مغز دانشگاه فناوری
ملبورن انجام شد، آنها در تحقیق خود تأثیر امواج ساطع شده از گوشی نوکیا 6110،
روی امواج مغزی 120 مرد و زن سالم را بررسی کردند. این تحقیق به صورت علمی و با روش
«دو سو کور» انجام شد، به این معنی که حین تحقیق نه افراد مورد آزمایش و نه
دانشمندان مطلع نبودند که گوشی‌ها چه زمان فعال هستند و چه زمانی غیرفعال.

بر اساس این تحقیق، امواج موبایل بر قدرت امواج آلفای مغز
می‌افزایند. میزان تقویت اثر امواج آلفای مغزی در قسمتی از مغز که درست زیر گوشی
موبایل، بود، بیشتر بود!

امواج آلفا با فرکانس 12 سیکل در دقیقه در مغز تولید می‌شوند،
این امواج نشاندهنده سطح برانگیختگی و هوشیاری یک فرد هستند. وقتی شخصی افکارش را
از دنیای خارج متوجه افکار درونی و ذهنی خود می‌کند بر قدرت امواج آلفا افزوده
می‌شود.

سوال دوم این است که آیا تقویت امواج آلفا، هیچگونه تأثیر عملی
بر رفتار و سطح هوشیاری استفاده‌کنندگان گوشی‌های همراه دارند؟

تحقیق دوم برای جواب دادن به این سؤال انجام
شد. این تحقیق در مرکز مطالعات خواب دانشگاه Loughborough
انگلیس انجام شد. نتایج این تحقیق شگفت‌آور بود: امواج ساطع شده از گوشی‌های همراه
نه تنها بر رفتار یک شخص در هنگام تماس تلفنی تأثیر می‌گذارد، بلکه اثرات آنها
مدت‌ها بعد از اتمام تماس تلفنی ادامه پیدا می‌کند.

این بار محققان برای آزمایش‌های خود از گوشی نوکیا 6310 استفاده
کردند، آنها این گوشی را به سر 10 فرد سالم، ولی محروم از خواب متصل کردند. گوشی به
وسیله کامپیوتر به صورت خودکار در حالت روشن و خاموش می‌شد و در حالت صحبت و یا
استندبای قرار می‌گرفت و در همین حین امواج EEG افراد مورد
آزمایش، در مؤسسه تحقیقات خواب در هنگام شب مورد بررسی قرار می‌گرفت.

این پژوهش نشان داد که امواج موبایل، موجب تضعیف امواج خاصی
موسوم به امواج دلتا می‌شوند. امواج دلتا، شاخص دقیق و حساس مرحله دوم خواب
هستند. تقریبا 50 درصد از کل زمان یک فرد را مرحله دوم خواب تشکیل می‌دهد. امواج
دلتا، تواتری بین یک تا 4 سیکل در ثانیه دارند. مثل تحقیق قبل تأثیر موبایل بر روی
امواج دلتا تا یک ساعت بعد از خاموش شدن موبایل ادامه پیدا می‌کرد.

با وجود اینکه افراد مورد آزمایش شب قبل وادار شده بودند که
خواب کوتاهی داشته باشند، ولی روشن شدن موبایل‌ها حتی تا یک ساعت بعد از خاموش شدن
آنها، موجب اختلال خواب و بیدار ماندن افراد مورد آزمایش می‌شد.

با این وجود اصلا نگران نشوید و یا خیال راحت از موبایل‌هایتان
استفاده کنید! چون تأثیر ناشی از موبایل تنها به اندازه نصف فنجان قهوه است و
بسیاری از عوامل محیطی بر کیفیت و کمیت خواب شبانه بیشتر از امواج موبایل تأثیر
می‌گذارند.

نتایج این دو نحقیق از آن جهت مهم هستند که نشان می دهند، امواج
الکترومغناطیسی موبایل‌ها با وجود اینکه ضعیف هستند می‌تواند بر رفتار انسان‌ها
تأثیرگذار باشند. به علاوه باید سایر منابع تشعشعات الکترومغناطیسی را در زندگی
مدرن امروزی هم در نظر گرفت و تأثیر آنها را هم مورد بررسی قرار داد.