نردبان وب 2.0

شاخص‌ترین ویژگی وب 2.0، جنبه اجتماعی و همگانی آن است. برای میزان استفاده از فناوری‌های وب 2.0 و مشارکت در این پدیده اجتماعی، می‌توان سطوح مختلفی تعریف کرد و کاربران اینترنت را بر اساس آن تقسیم‌بندی کرد:

1- کاربران غیرفعال اینترنت

2- تماشاچی‌ها: خوانندگان وبلاگ‌ها، شنوندگان پادکست‌ها، تماشاگران ویدئوها، خوانندگان مطالب انجمن‌های اینترنتی و مرورها و نقدهای دیگر کاربران

3- مشارکت‌کننده‌ها: آنهایی که پروفایلی در سایت‌های شبکه‌ای اجتماعی دارند و مرتبا از این سایت‌ها بازدید می‌کنند.

4- گردآورندگان: آنهایی که از فناوری feed (خوراک، خبرمایه) استفاده می‌کنند، به عکس‌ها یا صفحات اینترنتی برچسب tag می‌زنند، در سایت‌های لینک‌دهی جمعی به صفحات اینترنتی، رأی می‌دهند.

5- نقدکننده‌ها: آنهایی که کیفیت محصولات و خدمات را ارزیابی می‌کنند، کامنت می‌گذارند، به صورت فعال در انجمن‌های اینترنتی مشارکت می‌کنند، ویکی‌ها را ویرایش می‌کنند.

6- پدیدآورندگان: آنهایی که وبلاگ یا سایت دارند، ویدئو، فایل‌های صوتی یا پادکست منتشر می‌کنند و آنهایی که به صورت آنلاین مقاله می‌نویسند.

این سطوح مختلف مشارکت را می‌توان به یک نردبان تشبیه کرد که در آن هر چقدر یک کاربر از پله‌های اول به پله‌های بالاتری صعود کند، بیشتر مشارکت کرده است و کاربر فعال‌تری محسوب می‌شود:

بنابراین می‌توان گفت در ارزیابی تعداد کاربران اینترنتی و نحوه استفاده آنها از اینترنت، اعداد و ارقام خام اصلا آمار خوبی به دست نمی‌دهند. ایران میلیون‌ها کاربر اینترنتی دارد، اما مشخص است که شمار اندکی از کاربران ایرانی اینترنت توانسته‌اند به پله‌های بالایی نردبان وب 2.0 برسند و از همه موهبت‌های فناوری اجتماعی وب 2.0 استفاده کنند.

بحث در مورد چرایی چنین چیزی در این مختصر نمی‌گنجد، اما کیفیت بسیار پایین خدمات اینترنتی در ایران به همراه قیمت نسبتا بالای آن، محدودیت‌های اینترنتی، عدم وجود فرهنگ مشارکتی در جامعه ایران، نگاه بعضا منفی به کل پدیده اینترنت به عنوان ابزاری تخریبی و تهدیدکننده، شمار اندک سرویس‌هایی وب دویی بومی‌شده، نبود تبلیغات مناسب و آموزش‌های همگانی از دلایل مهم ناتوانی کاربران در بالا رفتن از این نردبان تمثیلی هستند.

مؤسسه پژوهشی «فورستر» در آماری که به تازگی منتشر کرده است، اعداد و ارقام جالبی در مورد نحوه استفاده کاربران آمریکایی اینترنت منتشر کرده است:

– از هر 4 آمریکایی، 3 نفر از از یکی از سرویس‌های احتماعی اینترنت استفاده می‌کنند. در سال 2007، 56 درصد کاربران آمریکایی از این ابزارها استفاده می‌کردند.

– 21 درصد کاربران اینترنتت در امریکا، در گروه پدیدآورندگان، جای می‌گیرند. سال قبل 18 درصد کاربران، پدیدآورنده بودند.

– اما بر تعداد منقدان اینترنتی، یعنی کامنت‌گذارها و ویرایش‌گرهای ویکی‌ها به میزان قابل توجهی نسبت به سال قبل افزوده شده است، هم‌اکنون 37 درصد کاربران آمریکایی اینترنتی در این دسته قرار دارند. سال قبل 25 درصد کاربران در این دسته جای می‌گرفتند.

– بر اساس این آمار، 19 درصد کاربران گردآورنده، 35 درصد مشارکت‌کننده و 69 درصد تماشاچی هستند. 25 درصد کاربران هم غیرفعال هستند.

منبع: Read/WriteWeb