تجربه دوباره آزمایش میلگرم در یک شوی تلویزیونی

تهیه‌کنندگان یک شوی تلویزیون فرانسوی، بار دیگر نشان دادند که چگونه آدم‌های عادی می‌تواننند مبدل به شکنجه‌گر یا حتی اعدام‌کننده آدم‌های دیگر شوند.

روز چهارشنبه، کانال فرانس 2، شوی بحث‌برانگیزی به نام بازی مرگ پخش کرد. 80 نفر برای شرکت در این شو که اعلام شده بود، قسمت نخست یک شوی تلویزیونی است، دعوت شده بودند. به آنها گفته شده بود که 40 یورو دستمزد دریافت خواهند کرد. قبل از شرکت در شو، آنها قراردادی امضا کرده بودند که بر اساس موافقت کرده بودند به شرکت‌کنندگان دیگر هر جا لازم باشد، شوک الکتریکی بدهند.

از شرکت‌کنندگان دعوت شد که یکی یکی به صحنه نمایش که شبیه یک شوی عادی دکوربندی شده بود، بیایند. از آنها خواسته می‌شد که هر وقت یک شرکت‌کننده دیگر، پاسخ نادرست به سؤالات بدهد به او شوک الکتریکی بدهند و هر چقدر وی اشتباهات بیشتری داشته باشد بر شدت شوک اضافه کنند و حتی شوک‌هایی بالاتر از 460 ولت وارد کنند.

فرمانبران کور

یک مجری زیبا، فریادهای تشویق سایر حضار و موسیقی زمبنه درماتیک، باعث شد که بیشتر شرکت‌کنندگان از فرمان وارد کردن شوک اطاعت کنند و به فریادهای ناشی از درد و عذاب شرکت‌کننده دیگر و خواهش‌های او برای متوقف کردن شوک‌ها، اعتنایی نکنند. شرکت‌کننده‌ای که سؤالات از او پرسیده می‌شد به صندلی بسته شده بود و این صندلی در یک مکعب قرار داده شده بود، طوری که دیگران نمی‌توانستند به راحتی او را ببینند.

سرانجام شرکت‌کننده نگون‌بخت بعد از وارد شدن تعداد زیادی شوک، ظاهرا به خاطر مرگ یا از دست دادن هوشیاری ساکت شد.

البته شرکت‌کنندگان در این شو نمی دانستند که که شرکت‌کننده نگون‌بخت، در واقع یک هنرپیشه است و در واقع هیچ شوکی به او وارد نمی‌شود و همه اینها یک آزمایش است.

چالب است که تنها 16 نفر از 80 شرکت‌کننده، قبل از بیهوشی ظاهری هنرپیشه، دادن شوک را متوقف کردند. بعضی از شرکت‌کنندگان وقتی شوک می‌دادند، به صورت عصبی لبخند می‌زدند یا می‌خندیدند، البته بیشتر شرکت‌کنندگان دچار استرس می‌شدند و دچار یک تقلای درونی می‌شدند.

قدرت هراس‌برانگیز

خیلی‌ها گفتند که می‌خواستند شوک دادن را متوقف کنند ولی مجری برنامه انها را متقاعد می‌کرد که ادامه دهند.

این شوی تلویزیونی ملهم از آزمایشی بود که در سال‌های دهه 60 به وسیله روانشناس اجتماعی استنلی میلگرم در دانشگاه ییل Yale  انجام شده بود.

او از روش مشابهی بری تحقیق در مورد چگونگی و چرایی شرکت مردم در قتل عام‌ها، استفاده کرده بود. ژان لئون بوویس، روانشنانسی که که در این شوی مستند شرکت‌ کرده بود می‌گوید که او و دیگر اعضای گروه، ماه‌ها صرف تجزیه و تحلیل نتایج کرده‌اند.

جالب است که بعد از شو، یکی از شرکت‌کنندگان گفت که پدربزرگ و مادربزرگش قربانیان یهودی هولوکاست بودند، با این همه، او هم مثل خیلی‌های دیگر به شرکت‌کننده شوک وارد آورده بود. اما شرکت‌کننده‌ای دیگر که اصالتا اهل رومانی بود، گفت که تجربه زندگی تحت دیکتاتوری «چائشسکو»، به او جسارت «نه» گفتن را داد و او از دادن شوک امتناع کرده بود.

بعد از شو، مناظره‌ای برای بررسی نتایج برگزار شد، در این مناظره، روانشناسی به نام «کلود هالموس» پیشنهاد کرد که به جای اینکه به کودکان از سنین خردسالی، قوانین را تحمیل کنیم، قوانین را برای آنها توضیح دهیم تا آنها با روح قانون آشنا شوند. او گفت که ما باید به کودکانمان اطاعت کردن را بیاموزیم ولی همچنین به آنها نافرمانی کردن را هم یاد بدهیم.

تهیه کننده این شو، کریستوفر نیک، می‌گوید که که این شو، زندگی بسیاری از شرکت‌کنندگان را تغییر می‌دهد و آنها را هنگام مقاومت در برابر رؤسایشان، بی‌باک‌تر می‌کند.

یک روانشناس دیگر با اینکه اذعان می‌کند، این شو می‌تواند به بینندگان کمک کند تا اهمیت ایستادگی در برابر دستورات مخرب را دریابند، در عین حال می‌تواند تأثیرات ناخوشایندی روی شرکت‌کنندگان بگذارد.

بعد از برنامه یک زن که بر قربانی شوک وارد آورده بود، در حالی که می‌گریست گفت که نمی داند چطور به همسر و فرزندانش بگوید که چنین کاری انجام داده است.

یک ویدئوی کوتاه از این شو را می‌توانید در یوتیوب ببینید.

پیش از این پست مشروحی در مورد آزمایش میلگرم نوشته بودم، اگر قبلا نخوانده‌اید، خواندش را به شما توصیه می‌کنم.

منبع