پیدا کردن اصطلاحات نارایج استفاده شده در سریال‌های تاریخی با کمک گوگل

هر سال تعداد بیشماری فیلم و سریال تاریخی ساخته می‌شوند، داستان بعضی از آنها در چند دهه قبل رخ می‌دهد و برخی هم چند قرن قبل.

بعضی از نویسندگان، تهیه‌کنندگان، طراحان و کارگردان‌ها تعهد زیادی برای نمایش صحیح تاریخ ندارند، برای آنها مهم نیست که لوکیشن، لباس‌ها، داستان‌ها و فیلمنامه، صحت تاریخی را رعایت کنند. بینندگان احساس می‌کنند که برای ساختن این فیلم‌ها و سریال‌ها، اصلا تحقیقی صورت نگرفته است و زبان سریال، یک زبان کاملا صناعی است.

البته خود فرایند ساخت فیلم‌ها تاریخی، فرایند‌ آسانی نیست و به همین خاطر است که اگر شما جستجوی مختصری بکنید، می‌بینید که حتی مشهورترین فیلم‌های تاریخی که ما از دیدن آنها لذت بسیاری برده ایم، مرتکب اشتباهات فاحشی شده‌اند. برای نمونه شما با رفتن به این صفحه می‌بینید که فیلم‌های گلادیاتور، ماری آنتوانت، شجاع دل، لورنس عربستان، پرل هاربر، آمادئوس، جمهوری‌خواه و …همگی اشتباهات واضحی دارند!

بن اشمیت، یک دانشجوی رشته هنر، به بررسی همین موضوع علاقه‌مند بود. او به این فکر افتاد که دو سریال مشهور Downton Abbey و «مردان دیوانه» را از لحاظ تطابق متن و دیالوگ‌ها با اصطلاحات و واژگان رایج در بازه زمانی که سریال در آنها می‌گذرد، بررسی کند. داستان این دو سریال به ترتیب در دهه 20 و 60 میلادی می‌گذرند.

ما به کرات وقتی فیلم‌های یا سریال‌های تاریخی فارسی را دیده‌ایم، به مواردی برخورده‌ایم که در از کلمه یا اصطلاحی استفاده شده است که اصلا در دوره زمانی مورد نظر، استفاده نمی‌شده است و یا اینکه معمول نبوده است.

اما تصور می‌کنید که بن اشمیت از چه شیوه‌ای برای این کار استفاده کرده باشد؟ همکاری با استادان زبان‌شناس؟

نه! او برای این کار از سرویس Google Ngram استفاده کرد.

نمی‌دانم با Ngram گوگل آشنا هستید یا نه. کاری که Ngram می‌کند این است که میزان استفاده از یک کلمه یا یک اصطلاح چندکلمه‌ای را در کتاب‌هایی که وارد Google books شده‌اند، در یک بازه زمانی دلخواه نشان می‌دهد.

با استفاده از Ngram و زیرنویس سریال‌های Downton Abbey و مردان دیوانه، بن اشمیت توانست به نمودارهای جالبی از لحاظ تطابق و صحت متن‌های این دو سریال به زبان رایج در زمان وقوع این دو داستان، برسد.

مثلا در اینجا شما می‌توانید به وضوح ببینید که در Downton Abbey چه اصلاحات دوکلمه‌ای مورد استفاده قرار گرفته‌اند که در زمان وقوع سریال چندان معمول نبوده‌اند. آن دسته از کلماتی که در بالای نمودارها می‌بینید، همان‌هایی هستند که با زبان رایج، تطابقی نداشته‌اند (کادر سبز در اسکرین شات زیر)

در اینجا هم اصلاحات دوکلمه‌ای سریال مردان دیوانه را در نمودارهای مشابه می‌بینید.

این دو پست وبلاگ (+ و +) بن اشمیت را بخوانید.

فکر می‌کنید که اگر کار مشابهی در مورد فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی قابل انجام بود به چه نتایجی می‌رسیدیم؟!