یک خطای بینایی جالب: مارهای چرخان
به این شکل نگاه کنید، به نظر می‌رسد که دوایر رنگی که شکل مار را تداعی می‌کنند، در حال گردش هستند، در حالی که واقعا این طور نیست.
این خطای بینایی جالب در سال 2003، توسط «آکیوشی کیتائوکا» ایجاد شد، اما بعد از ایجاد آن سال‌ها کیتائوکا و سایر دانشمندان به دنبال یافتن علت به اشتباه افتادن ذهن ما در حین دیدن این تصویر افتادند.
به تازگی استفان مَکنیک از پژوهشکده مطالعات عصبی باور واقع در فونیکس، مقاله‌ای منتشر کرده است که در آن دلیل این خطای بینایی توضیح داده شده است.
بسته به اینکه به کجای عکس نگاه کنید، دایره‌هایی که چرخش می‌کنند، جایشان عوض می‌شود. به همین خاطر مکنیک و همکارانش به این فکر افتادند که حرکات چشم‌های کسانی که این عکس را می‌بینند، روی کامپیوتر رصد کنند. از آدم‌هایی که در تحقیق شرکت کرده بودند، خواسته شده بود که به محض اینکه احساس کردند، دایره‌ها حرکت می‌کنند، انگشتشان را از روی یک دکمه بردارند.
مکنیک و همکارانش رابطه محکمی بین آغاز این خطای بینایی با نوعی از حرکات غیر ارادی چشم پیدا کردند، این حرکات را اصلاحا پرش‌های میکروی چشم یا میکروساکاد microsaccade می‌نامند.
حتی هنگامی که به چیزی خیره شده‌ایم و روی آن تمرکز کامل داریم، چشم‌های ما حرکات جزئی دارند.
اما چرا چشم‌های ما این حرکات جزئی را دارند و چرا ثابت نمی‌مانند؟
علت این پرش‌های جزئی چشم این است که اگر چشمان ما موقع تمرکز بر روی یک چیز ثابت بمانند، گیرنده‌های بینایی بعد از مدتی، پیام‌های عصبی ضعیف‌تری به مغز می‌فرستند، میکروساکادها در واقع باعث تجدید و نو شدن یا «ری‌فِرِش» شدن گیرنده‌های بینایی می‌شوند و باعث می‌شوند هر گیرنده، بعد از مدتی پیام متفاوتی به مغز ارسال کند.
اما همین میکروساکادها در بعضی از موارد ممکن است در مغز به صورت کاذب احساس متحرک بودن یک جسم ثابت را ایجاد کنند.
مغز ما در بیشتر موارد می‌تواند بین جابجایی جزئی تصویر ناشی از میکروساکادها و حرکت واقعی یک جسم، تفاوت بگذارد و به اشتباه نیفتد.
اما بعضی از اجسام، مثل همین تصویر بالا، بافت و کنتراست خاصی دارند که با جابجایی مختصر چشم، مغز گمان می‌کند که جسم واقعا حرکت کرده است.
بد نیست دو خطای بینایی دیگر که آنها هم به علت میکروساکادها ایجاد می‌شوند، با هم ببینیم.
تصویر زیر که نیاز به توضیح ندارد:
در این تصویر اگر روی قلب متمرکز شوید، این توهم را پیدا می‌کنید که خون در رگها در حال گردش است:
منبع: discovermagazine
تصویر اخر هیچ خونی حرکت نمی کنه 🙂
تصویر سوم اثری رو من نداشت. آیا مغز من شدیدا معیوب است؟
از مطالبی بود که دوست داشتم نویسنده اش باشم! ممنون دکتر
بسیار جالب بود
من احساس میکنم تصویر دوم تحرکش نسبت به اولی بیشتره، حتی با تصویر دوم تا حدودی میشه فهمید چشم به کدوم طرف حرکت جزئی پیدا کرده. سعی کنید تصویر دوم رو با یک چشم نگاه کنید، حرکت ها خیلی کمتر از حالت عادیه، و دلیلیش هم فک میکنم تلاش سیستم بینایی برای فوکوس روی تصویر در حالت دوچشمی باشه که کوچکترین انحرافی بین دو چشم باعث یک جابجایی نسبتاً بزرگتر میشه.
ولی تصویر سوم تاثری رو بینایی من نذاشت.
سلام. خیلی عالی بود.
سلام.واقا سایت خوبی دارید
اگه دوست داشتین کدوبلاگ مارا درسایت خودتون بزارید.
اینم کد: ..
من ندیدم که خون جریان پیدا کنه 😀
روی قلب باید دست کم 30 ثانیه تمرکز کنید، به صورت مبهم یک حالت طپش می‌توانید ببینید ولی برای دیدن چرخش و حرکت در دو عکس اول نیازی به این کار نیست.
من بیش از ۳۰ ثانیه تمرکز کردم، خونی به جریان نیفتاد! فقط حس می‌کردم گاهی کل مانیتور داره می‌لرزه!
من 30 ثانیه تمرکز کردم ولی گردش خونی ندیدم…!!!
به نظر میاد تصویر سوم سرکاری باشه.
یک جورایی جریان خون رودیدم انگاررگ هابازوبسته میشن
ولی خیلی بایدتمرکزبکنی
ممنون آقای دکترعزیز
دکتر جان دو سه دقیقه رو تصویر سوم تمرکز کردم ولی هیچ خون در حال گردشی ندیدم.
احتمالا قلبه از کار افتاده:)
قبلا دیده بودم ولی توضیح شما کامل تر بود مرسی
من چرخش را به صورت تیکه تیکه در موارد1و2 میبینم یعنی 1 ثانیه حرکت بعد چرخش !چرا اینطوره؟
اخری برا من خون در حال حرکت بود دوستان کمی دقت بیشتری کنند 😉
خیلی دوست داشتم بدونم مکانیسم این شکلا چیه
ممنون
سلام-جالب بود
اتفاقا تصویر آخریه از دوتا اولی جالب تره ، ولی چشمام بد جوری درد گرفت!
عالی بود
آره جالب بود . عکس اولی تکون میخوره ولی من تونستم ثابت بهش نگاه کنم .دومی واقعا متحرک بود نتونستم ثابت بهش نگاه کنم .قلبه هم اصلا خونی تو رگ ها حرکت نکرد
تصویر اخر چشم رو خیلی اذیت میکنه ولی گردش خون کاملا واضحه .
—
فوق العاده بود .
ممنون دکتر جان – مثل همیشه عالی بود.
برای دیدن حرکت خون در قلب، روی اون سه تا شکل داخل قلب که گویا دهلیز و بطن هستند مانور بدید.
این همه سال این تصاویر رو توی میدیدیم و ساده از کنارش رد میشدیم، غافل از این که چه منطقی و توجیه علمی میتونه پشتش باشه.
خیلی جالب بود. ممنون بابت تهیه این مطلب.
من تصویر اول رو به پسر 4 ساله ام نشان دادم و جالب اینکه هیچ چرخشی رو متوجه نشد. شاید نحوه کارکرد چشم کودکان متفاوت باشه.
خیلی جالب بود من که عکس 3 هم خون درون رگ هاش رو دیدم فقط باید به رگ های آن نگاه کرد☻☻♥
من که خونی توی این رگها ندیدم اکه یما دیدین یه خبری بدین
واقعا همه ی شکلک ها تکون می خوردند و می چرخیدند