آیا تفنگ‌های هوشمند امنیت بیشتری به ارمغان خواهند آورد؟

در Skyfall آخرین فیلم جیمزباند، فناوری هوشمندسازی اسلحه مانع از کشته شدن باند با اسلحه خودش توسط یکی از شخصیت‌های شرور داستان می‌شود. شاید شما هم نمونه قدیمی‌تری از این فناوری و البته فریب دادن آن را در فیلم قاضی درد (Judge Dread) سیلوستر استالونه به خاطر داشته باشید. اگر فکر می‌کنید این فناوری خوشبینانه یا دور از دسترس است اشتباه می‌کنید.

با تیراندازی 14 دسامبر در مدرسه ابتدایی سندی هوک در شهر نیوتون ایالت کانکتی‌کات (که طی آن آدام لانزا 20 دانش‌آموز و 6 کارمند مدرسه را به قتل رساند)، توجه‌ها دوباره به تحقیقات هوشمندسازی اسلحه‌ها جلب شده است. تحقیقاتی که به واسطه فقدان توجه و از آن مهم‌تر فقدان سرمایه‌گذار، کم‌وبیش به فراموشی سپرده شده بود. حتی اوباما گروه ضربتی را برای یافتن راه‌حل‌های کنترل جنایت‌های مسلحانه تشکیل داده و کنگره را برای تصویب محدودیت‌های بیشتر بر سر راه تهیه سلاح گرم و به خصوص خشاب‌هایی با ظرفیت بالا تحت فشار گذاشته است. یکی از راه‌حل‌هایی که این گروه ممکن است به اوباما پیشنهاد دهند، فناوری تفنگ‌های هوشمند است که بیش از ده سال است در حال توسعه بوده و شامل روش‌های مختلفی از تشخیص نحوه به دست گرفتن سلاح، تشخیص اثر انگشت و استفاده از تراشه‌های RFID برای ناممکن کردن استفاده غیرمجاز از اسلحه‌ها می‌شود.

در واقع پلیس‌های کمپ موسسه فناوری نیوجرسی (NJIT) مدت‌ها است که از فناوری اسلحه‌های هوشمند استفاده می‌کنند که مکانیسم ماشه را در استفاده‌های غیرمجاز، از کار می‌اندازد. شاید پس از وقوع رخدادهایی نظیر تیراندازی در مدرسه سندی هوک اقبال به این فناوری‌ها بیشتر شود، اما نباید فراموش کرد که این فناوری‌ها مانع از استفاده افراد غیرمجاز از اسلحه می‌شوند، در حالی‌که بیشتر این حوادث تیراندازی توسط افراد مجاز و با اسلحه‌هایی صورت گرفته است که به صورت کاملا قانونی خریداری شده‌اند. در چنین حالاتی فناوری‌های اسلحه هوشمند هیچ کاربردی نخواهند داشت. اما در موارد دیگری نظیر استفاده غیرمجاز کودکان از اسلحه والدین یا استفاده غیر مجاز از اسلحه‌های پلیس، روش‌های شناسایی بیومتریک می‌تواند به مانعی محافظتی تبدیل شود.

تشخیص نحوه به دست گرفتن اسلحه

موسسه NJIT از اولین و اصلی‌ترین توسعه‌دهندگان فناوری‌های اسلحه هوشمند است و بیش از 10 سال است که بر روی فناوری تشخیص دینامیک نحوه به دست گرفتن اسلحه (Dynamic Grip Recognition) کار می‌کند. روشی که به گفته دونالد اچ. سباستین دقتی تا حدود 99% دارد.

این فناوری از 32 حسگر روی قبضه اسلحه استفاده می‌کند و می‌تواند مانند سیستم‌های تشخیص صوتی آموزش داده شود تا نحوه به دست گرفتن اسلحه توسط فرد مجاز را شناسایی کرده و میان کاربر مجاز و غیرمجاز تفاوت قایل شود. دلیل اصلی چنین پژوهش‌هایی مقابله با شرایطی است که اسلحه یک مامور قانون از او گرفته شده و برعلیه خود او به کار برده می‌شود. این پژوهش‌ها نخست به استفاده از فناوری‌های RFID و پس از آن به استفاده از سیستم تشخیص نحوه به دست گرفتن اسلحه منجر شده است. البته این پژوهش‌ها با مشکل عدم استقبال و کسری بودجه شدید روبرو هستند به‌ویژه به این دلیل که به گفته سباستین، کارخانه‌های سازنده هیچ تمایلی به اعمال محدودیت بر مصرف محصولاتشان ندارند. برای راه‌اندازی سیستم تشخیص دینامیک نحوه به دست گرفتن، پردازنده اسلحه ابتدا در حالت آموزشی قرار داده می‌شود و کاربر مجاز باید حدود 50 خشاب با آن شلیک کند تا اسلحه سیستم تعامل او با قبضه اسلحه را تشخیص دهد. البته می‌توان برای کاربران مختلف پروفایل‌های متعددی ایجاد کرد. الگوریتم‌های این سیستم تشخیصی را می‌توان برای دقت‌های کمتر و بیشتر تنظیم کرد.

یکی از مشکلات نمونه‌های موجود (که از نوع برتا 92F 9 میلیمتری هستند) این است که علاوه بر پردازنده، باتری و سیستم‌های ارتباطی آن‌ها نیز از فناوری‌های 10 سال پیش استفاده می‌کنند و برای تولی و استفاده همگانی حجیم و سنگین هستند. مثلا باتری‌های کنونی 9 ولت بوده و کابل‌های مورد استفاده USB یا RS232 است که عمر زیادی دارند. در صورت بروزرسانی آن‌ها شاید بتوان این تفنگ‌ها را با استفاده از فناوری‌های بی‌سیم بکاررفته در تلفن‌های هوشمند برنامه‌ریزی کرد. جالب این‌که به رغم استفاده از تفنگ‌های برتا در این پژوهش‌ها، سازنده این اسلحه‌ها هیچ پشتیبانی از این تلاش‌ها به عمل نمی‌آورد. اما تشخیص نحوه به دست گرفتن اسلحه تنها یکی از روش‌های تشخیص بیومتریک است.

اثر انگشت

اگرچه راه‌های متنوعی نظیر اسکن نوری، مادون قرمز و حسگرهای فشار برای تشخیص اثرانگشت وجود دارد، اما این روش برای کاربردی که با جان انسان‌ها سروکار دارد و باید در اندازه بسیار کوچکی تولید شود، اصلا قابل اعتماد نیستند. مثلا انگشتان خشک روی حسگرهای خازنی به خوبی عمل نمی‌کنند. باقی ماندن اثر انگشت روی حسگرها باعث بروز مشکل خواهد شد و یا مثلا دستان سرد، پوشیدن و نپوشیدن دستکش می‌تواند بر روی کارایی سیستم تاثیر بگذارد.

به گفته سباستین، آن‌ها در نهایت تا 75% قابل‌اعتماد هستند و این برای کار با اسلحه بسیار کم است. از سوی دیگر مساله محل قرارگیری حسگر پیش می‌آید و این که استفاده از چنین سیستمی سرعت شروع کار با اسلحه را به شدت کاهش می‌دهد. تصور این‌که نیروهای پلیس بخواهند برای شروع تیراندازی انگشت خود را در محل مخصوصی قرار داده و منتظر اسکن انگشت و فعال شدن اسلحه باشند، عملا بی‌معنی است.

 فناوری RFID

موسسه فناوری جورجیا اسلحه‌های هوشمندی مبتنی بر RFID را برای شرکتی به نام TriggerSmart توسعه داده است. این شرکت ایرلندی توانسته است پتنت‌های متعددی را در زمینه امنیت اسلحه‌ها در ایالات متحده و 47 کشور دیگر به ثبت رسانده است. اما این فناوری هنوز تا ادغام شدن در فرآیندهای تولید اسلحه‌سازهای کنونی راه زیادی در پیش دارد.

البته این فناوری سابقه‌ای بسیار طولانی دارد. شرکت KinTech Manufacturing که از پیمان‌کاران تابعه موسبرگ (+) بوده است، فناوری هوشمندی را براساس RFID تولید کرد که با نام iGun Technology Corp شناخته می‌شد.

فناوری TriggerSmart هم از برچسب‌های RFID استفاده می‌کند که توسط افراد مجاز حمل شده یا در دست آن‌ها کار گذاشته می‌شود. این برچسب سیگنال‌هایی با فرکانس بالا را برای موتوری ارسال می‌کند که مکانیسم امنیتی اسلحه را در اختیار دارد. تا وقتی این برچسب به فاصله‌ای کمتر از 1 سانتیمتر از قبضه اسلحه نرسد، تفنگ در حالت ضامن باقی خواهد ماند. موتور داخلی با یک باتری تغذیه می‌شود که می‌تواند تا یک هفته بدون نیاز به شارژ انرژی موتور را تامین کند.

آستانه فاصله آزادسازی مکانیسم امنیتی به سادگی از چندین سانتیمتر تا دو میلیمتر قابل تنظیم است. هزینه فعلی تولید این سیستم 50 دلار است که در صورت تولید انبوه به شدت کاهش خواهد یافت. البته با توجه به لزوم تغییر قبضه و تعبیه موتور بهتر است که این سیستم در همان زمان تولید با اسلحه مونتاژ شود. این فناوری به خصوص برای نیروهای پلیس بسیار مفید خواهد بود. چرا که آمار نشان داده است که از میان افسران پلیسی که هدف گلوله قرار گرفته‌اند، در 40% موارد با اسلحه خودشان مورد هدف قرار داده شده‌اند.

کنترل دسترسی بیومتریک

تمام فناوری‌های ایمنی لزوما با خود اسلحه سروکار ندارند. مثلا LEID سیستم کنترل دسترسی بیومتریک یا به اختصار BACS را توسعه داده است که برای قفسه‌ها و کمدهای نگهداری سلاح مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاربرانی که نام و مشخصات بیومتریکی آن‌ها به سیستم معرفی شده است، با ورود به یک کیوسک از طریق اثر انگشت یا ابعاد و اندازه دست به سیستم لاگین می‌کنند و پس از آن می‌توانند به کل قفسه سلاح‌ها یا تنها سلاح‌هایی که اجازه آن را دارند دسترسی پیدا کنند. این قفسه‌ها را می‌توان به صورت محلی یا از راه دور با یک پی‌سی کنترل کرد. البته چنین سیستم‌هایی بیشتر برای سازمان‌ها و ادارات پلیس مفید خواهد بود و با قیمتی معادل 18هزار دلار برای کیوسک و نرم‌افزار و غیره، برای کاربران خانگی چندان به‌صرفه نخواهد بود.

 مشکلات سیاسی و اجتماعی

طرفداران این ابزارهای امنیتی می‌پذیرند که سیستم‌های آن‌ها نیز همانند هر سیستم امنیتی دیگری قابل خنثی شدن است و می‌دانند که هیچ تکنولوژی واحدی نمی‌تواند مشکلات امنیتی سلاح‌ها را حل کند. حتی اگر اسلحه‌های هوشمند فراگیر شوند، مجرمان با صرف وقت و دقت کافی می‌توانند راه‌هایی برای دور زدن آن‌ها بیابند. تازه مشکلات لجیستیکی نیز به وجود خواهد آمد. اگر یکی از افسران پلیس تگ RFID خود را فراموش کند چه خواهد شد؟

این سوال که آیا این فناوری‌ها می‌توانند مانع بروز حوادثی چون مدرسه ابتدایی سندی هوک شوند، هنوز بدون پاسخ باقی مانده است. در واقع همانند فناوری‌های امنیتی در حوزه‌های دیگر تنها یک مانع هستند و صحبت بر سر آمار و احتمال است. اگر این فناوری احتمال بروز حوادث را با درصد معینی کاهش دهد ارزش سرمایه‌گذاری را خواهد داشت.

مشکل اساسی دیگر زاویه دید گروه‌های مختلف است. به عنوان مثال اتحادیه ملی تفنگداران (National Rifle Association) اسلحه‌های هوشمند را راهی برای کنترل سلاح‌ها می‌بیند و نه امنیت آن‌ها. در سال جاری سه حادثه تیراندازی وحشتناک به وقوع پیوسته است. نخست جیمز هولمز تماشاگران فیلم خیزش شوالیه تاریکی را به گلوله بست، وید مایکل پیج، شش نفر را در معبد سیک‌ها به قتل رساند و بالاخره تیراندازی لانزا در نیوتون 27 قربانی گرفت. با در نظر گرفتن همه این حوادث، طرفداران ایمن‌سازی سلاح‌ها معتقدند این فناوری‌ها دوباره توجه لازم را کسب خواهند کرد.

(منبع)

پی‌نوشت: عجیب این رفتار آدمیزاد است که ابزاری می‌سازد، از آن استفاده نادرستی می‌کند و بعد به جای افزایش دانش و انسانیت خود، می‌کوشد ابزار را هوشمندتر کند!