چگونه به عنوان صاحب یک رسانه از بازتاب دادن اخبار نادرست علمی و رواج خرافه و شبه‌علم پرهیز کنیم؟

14

صاحبان هر رسانه‌ای برای خود اهداف مشخصی دارند، این اهداف ممکن است به صورت منشوری نوشته شده باشد یا صرفا در ذهن گردانندگان آنها باشد.

یک رسانه ممکن است مستقل باشد و فلسفه وجودی‌اش، شور و عشق صاحب آن برای خبررسانی باشد یا اینکه ممکن است صرفا بازوی رسانه‌ای یک شرکت، نهاد یا دستگاه دولتی باشد.

در هر صورت، گردانندگان یک رسانه مفروض، از یک وبلاگ ساده گرفته تا یک شبکه تلویزیونی پرمخاطب، دوست دارند مخاطب بیشتری داشته باشند و مهم‌تر از کمیت، بتوانند روی این مخاطب تأثیر بگذارند و آنها را به تعامل با خود وادار کنند.

همه اینها ممکن نمی‌شود، جز با خبررسانی درست،‌ دقیق و متهدانه.

یک رسانه ممکن است در کوتاه‌مدت، با انتشار اخبار غیرموثق، زرد یا کپی پیستی، توفیق زیادی پیدا کند و میزان بازدید خود را بالا ببرد. اما در طولانی‌مدت، آن رسانه‌ای از قدرت خبری برخوردار خواهد بود که توانسته باشد، اعتماد مخاطب را به خود جلب کرده باشد.


اما یکی از چالش‌هایی که در کار رسانه و خبررسانی وجود دارد، شیوه بازتاب اخبار جذاب و در عین حال ضد و نقیض است.

من هر روز، دست‌کم ده پانزده سوژه برای کار در وبلاگ پیدا می‌کنم، در این میان بعضی از آنها به سبب رعایت ملاحظاتی قابل انتشار نیستند، بعضی‌ها بعد از بررسی ابتدایی با کلیت مطالب مطرح شده در وبلاگ سازگاری ندارند، اما بعضی‌ها با اینکه مشکلی ندارند، ویژگی‌های دارند که من را در انتشار آنها مردد می‌کنند.

من هفته‌ای چند بار با این اخبار مواجه می‌شوم، مثلا تازه‌ترین آنها این است: محققان قزاقستانی ادعا کرده‌اند که با بررسی DNA انسان، قسمت‌هایی را یافته‌اند که نامتناسب با بقیه قسمت‌ها هستند و این فرضیه را مطرح کرده‌اند که میلیون‌ها سال پیش موجودات فرازمینی آنها را در DNA ما گنجانده‌اند، این قسمت‌های مثل لوگوی روی تی‌شرت‌ها می‌مانند، نوعی نشان زیستی هستند و شاید حاوی اطلاعاتی ما باشند که با بررسی بیشتر آنها به ما امکان تماس با این موجودات را بدهند!

04-12-2013 10-02-15 AM

خبر پوسته‌ای جذاب دارد، علاوه بر اینجا، در دیسکاوری هم کار شده است که یک نشریه علمی برای مخاطب عام است.

دیسکاوری اندکی در مورد قضیه توضیح داده است، اما اطلاعات کامل نیستند، من منبعی دیگری برای تکمیل دانشم در این مورد ندارم.

بنابراین گرچه شخصی هستم که از فیلم پرومتئوس خوشم آمده است و با علمی -تخیلی هم میانه‌ام خوب است، ‌دست نگه می‌دارم و خبر را منتشر نمی‌کنم، چون خبر را بیشتر شبه‌علمی ارزیابی کرده‌ام تا علمی.

بعضی از خبرها احتمال درست بودنشان بیشتر است، اما وقتی که نگارنده مطلب دانش زیادی در مورد کلیت قضیه ندارد، بهتر است دست نگه دارد تا آنهایی که دانش پایه در مورد آن مطلب دارند، دست به قلم شوند.

مثلا در اینجا خبری خواندم با این عنوان: شبکه فضایی کوانتومی بین زمین و ایستگاه فضایی بین‌المللی، ده هزار برابر سرعت نور.

6a00d8341bf7f753ef017eea1c4f40970d

وقتی خبر را خواندم کمی جستجو کردم و دو سه آزمایش قبلی مشابه را خواندم، ویکی‌پدیا را نگاه کردم، متوجه شدم که این آزمایش مترادف با انتقال دیتا به صورت معمول نیست و قضیه چیز دیگری است.

بنابراین باز هم گرچه خبر برانگیزاننده بود و باز گرچه دوست داشتم چیزی شبیه تله‌پورت یا «ماورای فضای» داستان‌های علمی- تخیلی دست‌کم با ابعاد کوچک را بازتاب دهم، چون بضاعت علمی لازم و همچنین وقت لازم برای افزودن بر دانش پایه نداشتم، کلا از انتشار خبر پرهیز کردم.

مسلم است که من نیز خطا و اشتباه مصون نیستم، وبلاگی که حدود چهار هزار پست منتشر کرده باشد، ممکن است در پاره‌ای از زمان‌ها، خبری را هم با شتاب و بدون تحقیق منتشر کرده باشد.

اما مهم این است که آن ذهنیت و تعهد درست برای انتشار صحیح اخبار لازم وجود دارد. من در این نوشتار، بیشتر روی خبرهای علمی و نه خبرهای سیاسی متمرکز می‌شوم.

باید اعتراف کرد که متأسفانه به خاطر حاشیه‌ای بودن صفحات علم و دانش در نشریات کاغذی و خبرگزاری‌های آنلاین ما، نظارت درستی روی اخبار صورت نمی‌گیرد.

اصولا ما چیزی به نام ژورنالیسم علمی حرفه‌ای نداریم، رسانه‌های ما به خاطر ضعف مالی یا سیاست‌های مدیریتی نادرست، هیچ زمان به صورت تمام‌وقت یک گروه خبری متشکل از پزشکان یا دانش‌آموختگان رشته‌های علوم پایه و مهندسی ندارند. بنابراین همان شخصی که اخبار فیزیک را ترجمه می‌کند یا تصمیم به انتشارش می‌گیرد، همان کسی است که اخبار پزشکی را درج می‌کند.

اصولا در روزنامه‌های ما صفحات علم و دانش و فناوری، همیشه همان صفحات لایی هستند که کمتر کسی پیدا می‌شود که آنها را با دقت بخواند.

بیشتر نشریات ما یک سیاست تعریف‌شده مشخص برای انتشار اخبار پزشکی ندارند، مثلا بر خلاف نشریات غربی به تدریج اطلاعات پایه مردم را در مورد بیماری‌ها و روندهای تشخیصی و درمانی اضافه نمی‌کنند، درست به همین خاطر است که ما در بیمارستان‌ها و اورژانس‌ها و مطب‌ها، شگفت‌زده می‌شویم که چرا باید این میزان دانش مردم نسبت به بدیهی‌ترین روندهای زیستی یا پزشکی پایین باشد.

نشریات ما نه‌تنها نمی‌توانند به صورت مؤثری به پیکار با شبه‌دانش بروند، بلکه خود در بسیاری موارد درگیر شبه‌دانش می‌شوند، فریب می‌خورند و حتی متوجه نمی‌شوند که فریب خورده‌اند.

اما برای خروج از این تنگنا چه می‌کرد:

1- مهم‌تر از همه چیز داشتن آن تعهد و رسالت رسانه‌ای است که اگر نباشد تنها انجام وظیفه صرف و به اتمام رساندن مأموریت و افزودن شمارگان و میزان بازدید، هدف می‌شود و بس.

2- توجه به روزنامه‌نگاری علمی حرفه‌ای، اینکه فقط سیاست و بازتاب نصفه نیمه آن مهم نیست.

3- کسب تجربه در راستی‌آزمایی مطالب و چک کردن اخبار ضد و نقیض در منابع معتبر خبری.

4- نهراسیدن از انتشار اصلاحیه و تصحیح اخبار و پوزش‌خواهی از مخاطب در صورت انتشار اخبار نادرست.

5- وارد نشدن در حریم‌های خبری که صاحبان یک رسانه تخصص یا آگاهی‌ای از آن ندارند.

در همین زمینه در وبلاگ پوریا ناظمی بخوانید:

مخترع ماشین زمان: مشتی نمونه خروار

مدخل شبه‌علم ویکی‌پدیا را هم اگر وقت داشتید بخوانید. اگر خواننده عزیز داوطلب ترجمه این مدخل شد، از انتشارش در یک پزشک استقبال می‌کنم.


اگر خواننده جدید سایت «یک پزشک»  هستید!
شما در حال خواندن سایت یک پزشک (یک پزشک دات کام) به نشانی اینترنتی www.1pezeshk.com هستید. سایتی با 18 سال سابقه که برخلاف اسمش سرشار از مطالب متنوع است!
ما را رها نکنید. بسیار ممنون می‌شویم اگر:
- سایت یک پزشک رو در مرورگر خود بوک‌مارک کنید.
-مشترک فید یا RSS یک پزشک شوید.
- شبکه‌های اجتماعی ما را دنبال کنید: صفحه تلگرام - صفحه اینستاگرام ما
- برای سفارش تبلیغات ایمیل alirezamajidi در جی میل یا تلگرام تماس بگیرید.
و دیگر مطالب ما را بخوانید. مثلا:

این عکس‌های تاریخی را پیش از این در کمتر جایی دیده‌اید

یک سرباز صربستانی در کنار پدرش که برای ملاقات او به خط مقدم نزدیک بلگراد آمده، خوابیده است. سال گرفتن شدن عکس، حدود 1914/1915یک نگهبان مرزی آلمان شرقی در صبحی که دیوار برلین سقوط کرد، گلی را از طریق شکافی در دیوار برلین هدیه می‌دهد،…

یادآوری داستان تصویر تولیدشده زنی که در اینترنت وحشت آفرید و تفسیر کنونی آن ماجرا در عصر انفجار…

او در جایی بیرون است و در جهان موازی احتمالا به کمین شما نشسته. تنها کاری که باید انجام دهید تا او را به وجود بیاورید این است که دستور درست را در یک تولید‌کننده تصویر هوش مصنوعی تایپ کنید!مانند یک طلسم دیجیتالی، کلمات شما مانند یک «ورد…

واقعیت دگرگون: اگر استالین یا تزارها به سبک هنر شوروری یا روس‌ها، ساختمان‌های مهم دنیا را می‌ساختند!

هنر شوروری و روس‌ها و البته خلاقیت‌ها و ظرافت‌ها و جزئیات خودش را دارد. اما در این بین ساختمان‌های زمخت عظیم زیادی هم توسط آنها ساخته شده که بیشتر ابهت و پیشتازی و قدرت را می‌خواستند بنمایانند.حالا تصور کنید که ساختمان‌های مهم دنیا را…

سازه‌های و کارهای مهندسی کارا، زیبا و شگفت‌آور از سراسر دنیا

ساختن سازه مهندسی مسلما فقط به معنی ساختن چیزی کارا نیست. بلکه باید زیبایی سازه و تباین آن با محیط اطراف و ابعاد انسانی و فرهنگی آن در نظر گرفته شود. در ضمن امکان توسعه آن در آینده مد نظر قرار گیرد و همچنین چه بهتر که دوست‌دار محیط زیست…

هوش مصنوعی کودکی بازیگران سریال فرندز Friends را بازسازی کرد!

هوش مصنوعی این روزها کارهای عجیب و غریبی می‌کند و حالا به یاری آن چهره کودکی بازیگران سریال فرندز Friends بازسازی شده است. این فناوری عجیب و غریب، نسخه‌های کودکی شش بازیگر معروف را ایجاد کرده.صفحه فیس بوک the_ai_dreams این کار را کرده،…

همه چیز در مورد رمان رابینسون کروزوئه، نوشته دانیل دفو + روجلدهای خاطره‌انگیز این کتاب

رابینسون کروزوئه رمانی نوشته دانیل دفو است که اولین بار در سال 1719 منتشر شد. این رمان داستان مرد جوانی به نام رابینسون کروزوئه را روایت می‌کند که بر خلاف میل خانواده‌اش راهی دریا می‌شود و در جزیره‌ای متروک در سواحل آمریکای جنوبی غرق…
آگهی متنی در همه صفحات
دکتر فارمو / شیشه اتومبیل / نرم افزار حسابداری / خرید سیلوسایبین / هوش مصنوعی / قیمت وازلین ساج / مقاله بازار / شیشه اتومبیل / قیمت ایمپلنت دندان با بیمه /سپتیک تانک /بهترین دکتر لیپوماتیک در تهران /بهترین جراح بینی در تهران / آموزش تزریق ژل و بوتاکس / دوره های زیبایی برای مامایی / آموزش مزوتراپی، PRP و PRF /کاشت مو / مجتمع فنی تهران /قیمت روکش دندان /خدمات پرداخت ارزی نوین پرداخت / درمان طب / لیست قیمت تجهیزات پزشکی / دانلود آهنگ / سریال ایرانی کول دانلود / دانلود فیلم دوبله فارسی /داروخانه اینترنتی آرتان /اشتراك دايت /فروشگاه لوازم بهداشتی /داروخانه تینا /لیفت صورت در تهران /فروش‌ دوربین مداربسته هایک ویژن /سرور مجازی ایران /مرکز خدمات پزشکی و پرستاری در منزل درمان نو /توانی نو / ثبت برند /حمل بار دریایی از چین /سایت نوید /پزشک زنان سعادت آباد /کلاه کاسکت / لمینت متحرک دندان /فروشگاه اینترنتی زنبیل /ساعت تبلیغاتی /تجهیزات پزشکی /چاپ لیوان /خرید از آمازون /بهترین سریال های ایرانی /کاشت مو /قیمت ساک پارچه ای /تولید محتوا /دانلود نرم افزار /
14 نظرات
  1. فرشاد می گوید

    واسه همینه که فید وبلاگ شما رو اغلب بدون توجه به تایتل سریع باز میکنم چون میدونم مطالبتون همیشه با وسواس خاصی انتخاب شدن که مورد نظر خودم هم بوده و به وبلاگتون اعتماد کامل دارم. و واقعاً از این همه حساسیتتون سپاسگذارم!
    در مورد تئوری دستکاری DNA توسط موجودات فرازمینی مستنداتی هم وجود داره که در واقع این تئوری زیرمجموعه تئوری فضانوردان باستانی هست. اما اینکه مدعی کشف چگونگی اون شده باشند یک مقدار به قول شما جای بحث و شک وجود خواهد داشت…

  2. ToX می گوید

    ممنون ازین پست
    اعتمادم به وبلاگ یک پزشک دوبرابر شد. یکی از غنی‌ترین مباحث وب فارسی پیرامون UFOها که به نظر من بهترین استدلال‌ها در مبارزه با شبه‌علم در فضای وب فارسی کردند اینجاست:
    http://forum.p30world.com/showthread.php?t=126025&page=325

    سایت گمانه هم قدم مثبت ولی نوپائی هست که به تازگی در وب فارسی شرووع شده
    http://www.gomaneh.com/

    در مورد کامنت آقای فرشاد هم ضمن تائید پاراگراف اول ایشون از نظر من تا بهحال هیچگونه مستنداتی جز تفسیر معطوف به علاقه‌ی یه سری از علاقمندان شبه‌علمی در منابع معتبر منتشر نشده.

    1. فرشاد می گوید

      دوست عزیز پیشنهاد میکنم اگر فرصت داشتید کتابهای اریک ون دانیکن رو بخونید. یک مقدار شک در مورد وجود مسائلی که هنوز مدرک مستندی براش در دست نیست هم بد نیست. هرچند مدارک و شواهد زیاد هست! پیشنهاد میکنم گراواتار من رو درون صفحه جستجوی تصویری گوگل درگ-دراپ کنید 😉

      1. ToX می گوید

        دوست عزیز پیشنهاد میکنم کمی بیشتر راجع به علم و شبه علم بخونید. شبه علم فقط ظاهرش شبیه علم هست یه بزک علمی از خرافات:

        خلاصه‌ای از تحصیلات و زندگی فون دانیکن:
        * در مدرسه‌ی کاتولیک‌ها تحصیل ابتدائی خودش رو میکنه (اونم از نوع سیستم متعصبش)
        * به مدرسه‌ی بین‌الملی مایکل مقدس میره و اونجا در مقابل تفسیر کلیسا از انجیل موضع میگیره و علاقمند به موضوع UFOها میشه (سن ۱۷)
        * در سن ۱۹ سالگی ۴ ماه به خاطر دزدی زندان میشه
        * از مدرسه بیرون میاد و شاگرد یه هتل‌دار سوئیسی میشه (یعنی تحصیلات اولیه رو هم تکمیل نمیکنه)
        * بعد از مصر سر در میاره و متهم به کلاه‌برداری و اختلاس میشه
        * بعدا صاحب هتلی در داووس سوئیس میشه (پولشم معلومه که از کجا آورده)‌ و این همون موقعی هست که شروع به نوشتن کتاب Chariots of the Gods? میکنه
        *‌در سال ۱۹۶۴ هم اون ادعای مشهورش رو عنوان میکنه که آیا اجداد ما با فضائی‌ها در ارتباط بودن (و مفصل در این تاپیک همه‌ی اون ادعاها که همش حاصل دود چراغ خوردن در مصر بوده بحث شده)
        * در ۱۹۶۸، فن دانیکن یک بار دیگر به جرم کلاهبرداری دستگیر میشود (اوراق سازی برای وام که استعداد خاصی در این داره) ازین پول در جهت تحقیقات و اشاعه‌ی افکارش استفاده میکنه
        * ۲ سال بعد دانیکن به تکرار کلاهبرداری، اختلاص و جعل متهم میشه
        * ۱۹۷۰ سه سال و نیم زندان میشه

        بعله تحصیلات ایشون شباهت زیادی با تحصیلات مدیران وطنی در آکسفورد و تهران و کیش داره و ازین جهت بهتون حق میدم

        تاپیک غنی از ین بحث:
        http://forum.p30world.com/showthread.php?t=126025&page=324

        1. فرشاد می گوید

          ممنون از توجهتون، خدا رو شکر که توی این زمینه مطالعه دارید 🙂
          نمیخوام دفاع کنم و کاری هم به پیشینه این فرد ندارم، اتفاقاً با توجه به نوع تحصیلاتش که مذهبی هست، خوب مسائل خرافی مذهبی رو به چالش کشیده! چیزی که من خوندم اصلاً ربطی به خرافه نداشت. شبه‌علم هم جسارتیست که برای حتی جلو زدن از علم فقط نیازمند مدارک و شواهد بسیار جزئی و به اندازه کافی قانع کننده داره، و در بعضی از موارد نظریه‌های ون دانیکن (نه همشون البته) به شدت اینطور هست. این نکته رو هم در نظر بگیرید که بعضی از یافته‌های باستانی ارایه شده (مثلاً دوگو ها) توسط افراد متخصص قدمت سنجی شدند. پس باز هم یک قدم میشه از شبه‌علم جلوتر رفت.
          سوالاتی که در کتاب Chariots of the Gods? مطرح شده واقعاً به‌جا هستند. اینها همش سوال هستند. ون دانیکن سعی نکرده چیزی رو در این کتاب تحمیل کنه یا ازش نتیجه‌گیری کنه. فقط یک سری شواهد و شک و سوال در اختیار ما میذاره و قضاوت با خود ماست.
          ولی اگر یک روز این شواهد و قطعات گم شده این پازل پیدا بشه این نظریه به اندازه سایر نظریه‌های اثبات‌شده دارای رسمیت هست.
          پ.ن: اگر طبق سیاست‌های مرموز و پشت‌پرده که ممکن هست در جهان حاکم باشه (مانند فراماسون و …) که تا حد زیادی دنیا و حتی اطلاع عموم از علم یا فناوری رو تحت سانسور و نظارت داشته باشه موضوع باز هم پیچیده تر به نظر میاد…

  3. محسن می گوید

    سلام دکتر
    در موردعدم انتشار این مطالب کار خوبی میکنید چون وقتی ادم این جور خبر ها رومیخونه بیشر براش سوال ایجادمیشه تا اینکه چیزی بفهمه! خیلی وقت ها من خبرهایی میخونم – در زمینه های مختلف مثل سیاسی یا امار مختلف یا علمی- بعدا که درموردش کمی فکر میکنم خودمم باور نمی کنم. این جور خبرها رو هم نمیشه جایی تعریف کرد چون بیشتر خود ادم زیر سوال میره تا اینکه باسواد یا به روز جلوه کنه

  4. سروش سپهر می گوید

    در مورد اون ارتباط سریعتر از نور اگر در هم تنیدگی رو هم بپذیریم باز طبق No-communication theorem، شاید فقط از این روش بشه برای رمز نگاری استفاده کرد، به قول انشتین spooky action at a distance

  5. ToX می گوید

    دکتر این پست علیرغم اهمیتش به خاطر دسته‌بندی توی صفحه‌ی اصلی سایت به این راحتی پیداش نمیشه کرد.

  6. رضا می گوید

    ممنون، وبلاگ‌ها و وبسایت‌‎های زیادی وجود دارن که سعی دارن یک بستر برای دور کردن اخبار نادرست رو فراهم کنن و به نظر من هم وبلاگ «گُمانه» یک منبع عالی و ایده‌آل هست.

    http://www.gomaneh.com

  7. رسول می گوید

    سلام آقای دکتر
    ممنون از این پست زیباتون . قبلاً هم در مورد “دروغهای دوست داشتنی”صحبت کرده بودید و قرار بود درباره سفر استرانگ به ماه و دلایل صحت / عدم صحت اون صحبت کنید.
    ما که همچنان منتظریم .
    ممنون

  8. محمد تاج‌احمدی می گوید

    جناب مجیدی من یکی از مخاطبی قدیمی شما هستم! از دوره‌ای که سایت هفت سنگ خدابیامرز شما را با ما آشنا کرد بیش و کم مطالبان در حوزه ادبیات و سینما را دنبال می‌کنم!
    امیدوارم از حرفهای من ناراحت نشوید! من فکر می‌کنم شما یکی از وجوه تمایزتان از وبلاگهای دیگر بغیر از مسائل فنی مربوط به تبلیغات و … بلد بودن زبان است.
    اگر بخواهم صریح تر صحبت کنم، چیزی که از آن در ادبیات ژورنالیسم الکترونیک با عنوان “محتوای تولیدی” در قالب وبلاگهای ایرانی بسیار محدود است و در بسیاری از مواردهم محتوا ناقص، قشری و سرشار از اطلاعات نادرست میگردد.
    شما بهتراز من میدانید که دنیای امروز دنیای تخصصهاست و پرداختن به رومایه‌های علوم و ارائه اطلاعات جدولی (برای حل کردن جدول) و یا استفاده از امکان بروز غریزه‌های سرکوب شده‌ی جوانان (با انتشار عکسهای جنسی) را نمیتوان کار رسانه‌ای متعهدانه دانست! که شما در یکی از پستهایتان بدان اشاره کردید!
    هرچند که انتظار تولید محتوای حرفه‌ای و سازمان یافته را هم از یک وبلاگ نویس آماتور و جوان نمی‌توان داشت!
    من معذرت می‌خواهم از گفتن این حرف ولی شما بهتراست اگر فرصت می‌کنید به یکی از صفحات و یا پروفایلهای نمایش دهنده‌ی بانوان خوش صورت! بروید و میزان لایکها و فالو ها را ببینید تا نا امید شوید! وقتی که می‌بینید کاربران سایتهای تولید کننده محتوای حرفه‌آی و حتی نیمه تخصصی قابل مقایسه با کاربران این صفحات نیستند.
    تا وقتی
    سیاست
    سرگرمی
    جنسیت (اروتیک)
    بعنوان مهمترین اولویتهای اکثر کاربران اینترنت باشد امیدی به آینده ی سایتهای تولید کننده محتوای (بقول شما) متعهد نیست.

    1. علیرضا مجیدی می گوید

      یکی از شرایط داشتن وبلاگ‌های حرفه‌ای داشتن مخاطب حرفه‌ای در حجم مطلبوب است که در ایران از این تعمت بی‌بهره هستیم. خود من می توانم برآورد کنم که مطالب جدی‌تر من را بیشتر از دویست سیصد نفر نمی‌خوانند. حتی گاهی که چند پست جدی به دنبال هم منتشر می‌کنم، متوجه ریزش مخاطب می‌شوم و مجبور می‌شوم پست‌های پوسته‌ای تر بنویسم.

  9. نمایندگی سایپا می گوید

    یک رسانه ممکن است در کوتاه‌مدت، با انتشار اخبار غیرموثق، زرد یا کپی پیستی، توفیق زیادی پیدا کند و میزان بازدید خود را بالا ببرد. اما در طولانی‌مدت، آن رسانه‌ای از قدرت خبری برخوردار خواهد بود که توانسته باشد، اعتماد مخاطب را به خود جلب کرده باشد.

    واقعا حق با شماست.
    این قانون کلی رسانه هاست.

  10. mehdi می گوید

    سپاس جناب دکتر مجیدی عزیز که با مطالب خوبتون حال ما رو هم خوب می کنید.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

••4 5