یک پست فناوری-سریالی! تشبیه دنیای فناوری و رقابت‌هایش به«بازی تاج و تخت» و جنگ‌هایش

نمی‌دانم آیا شما هم مثل من از طرفداران سریال «بازی تاج و تخت» شبکه تلویزیونی HBO هستید یا نه. این سریال بر اساس کتابی از جورج آر آر مارتینبه نام «نغمه‌ای از آتش و یخ» ساخته شده است.

از آنجا که ممکن است شماری از شما آشنایی با این سریال نداشته باشید، اطلاعات پایه‌ای در مورد این سریال می‌آورم: داستان این سریال در دنیای فانتزی می‌گذرد که هزاران سال قدمت دارد، دنیایی که از نظر فناوری در قرون وسطی، است. نام یکی از ابرقدرت‌های این دنیا «وستروس» است که جامعه‌ای فئودالی است، «خانه‌»های دیگری هم در این دنیا وجود دارند که هر یک قلمروشان گوشه‌ای از دنیا است و به تناسب متحدانی دارند.

خانه‌ها و کشورهای این دنیا در جنگ و جدال دائم برای کسب قدرت هستند تا به زمین و منابع بیشتری دست پیدا کنند.

اما از همان آغاز سریال مدام زمزمه‌ای نگران‌کننده به گوش می‌رسد، اینکه به زودی «زمستان» خواهد آمد، زمستانی با شب‌های بسیار طولانی و هوایی بسیار سرد، همه نگران زامبی‌های یخی شمال هستند که با آمدن زمستان به جنوب هجوم خواهند آورد.

در این پست البته هدف صحبت در مورد خود این سریال نیست، بلکه می‌خواهم با استفاده از شباهت‌هایی بین سریال و وضعیت رقابت شرکت‌های بزرگ فناوریدر در زمینه گجت‌های موبایل، وضعیت کنونی دنیای فناوری را برایتان شرح دهم.

دنیای فناوری، 4 خانه با ابرقدرت بزرگ دارد: مایکروسافت، گوگل، آمازون و اپل. اپل بی‌شک در شرایط حاضر معتبرترین ابرقدرت است و ما می‌توانیم آنها را به «لنیستر»ها تشبیه کنیم.

اپل مثل لنیسترها، بسیار متمول است و پول زیادی از فروش موبایل و تبلت درمی‌آورد و می‌تواند به لطف این سرمایه، قدرت خود را تحمیل کند. اپل 39.2 بازار موبایل را در دست دارد.

موفقیت اپل را می‌توانیم در سه چیز خلاصه کنیم: حاشیه امنی که بین قیمت محصولاتش و هزینه تمام‌شده وجود دارد، توسعه‌دهندگانی که پلتفرم iOS بیشترین علاقه را دارند و البته کاربران بسیار وفادارش.

گوگل خانه بزرگ‌تری نسبت به اپل است، پلتفرم اندروید این شرکت حالا 52 درصد بازار موبایل را در سیطره خود دارد و به همان اندازه اپل، توسعه‌دهنده دارد، اما اکوسیستم گوگل به انئازه اپل، برای این توسعه‌دهندگان درآمدزا نیست. و مشکل دیگرش هم این است که باید از نظر سخت‌افزاری به ارتش 4 متحد عمده یعنی سامسونگ، ال جی، موتورولا و HTC تکیه داده باشد.

در این بین سامسونگ بیشترین اهمیت را برای گوگل دارد و از جهاتی سامسونگ آنقدر بزرگ شده است که گاهی خود گوگل را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد.

مایکروسافت، خانه‌ای است که در موضع ضعف قرار گرفته است و شرایط حاضرش را می‌شود به موقعیت فعلی «استارک»‌های تشبیه کرد، مخصوصا اگر قسمت نهم فصل سوم این سریال را دیده باشید! ما تصور می‌کردیم که تبلت‌های ویندوزی مخصوصا سرفیس یا ویندوز فون به مانند همیت «راب» و شجاعتش در سریال، موقعیت این شرکت را احیا کنند، اما آنها در دنیای بی‌رحم رقابت قربانی شده‌اند و حالا کسی زیاد روی آنها حساب نمی‌کند!

اما خیلی‌ها هم مایکروسافت را شرکتی شکست‌خورده نمی‌دانند و بیشتر آن را شبیه دناریس تارگاریان می‌دانند، این دسته معتقد هستند که در مایکروسافت در شرایطی که همه مشغول جنگ‌های فرسایشی طراحی و نرم‌افزار هستند، در حال پروراندن اژدهاهایی است و در حال کار روی سیستم ابری «آزور» و تکمیل راهبرد توسعه‌ای اپلیکیشن‌های خود است تا بتواند نسل بعدی محصولات سرور و کلاینت ویندوز را به ناگهان عرضه کند و دنیا را شگفت‌زده کند!

البته به نظر من بهتر است دناریس و اژدهاهای رهایی‌بخش‌اش را به نرم‌افزارها و سیستم‌عامل‌ها کدباز تشبیه کنیم. آیا در دنیای فردا، جای برای سیستم‌عامل‌های کدباز هم خواهد بود؟

می‌رسیم به مرموزترین خانواده یعنی آمازون!  پلتفرم محصولات این شرکت اندروید است و از این لحاظ آمازون با گوگل هم‌نوا و هم‌پیمان به نظر می‌رسد. اما فراموش نکنیم که آمازون فروشگاه اپلیکیشن خاص خودش را دارد و گوگل هیچ پولی از آمازون درنمی‌آورد، نه بابت توسعه اپ‌های کیندل فایر، نه بابت اجازه نصب سیستم عامل در محصولات. از آنجا که آمازون از نسخه کدباز اندروید استفاده می‌کند، عملا هیچ کدام از اپ‌های پیش‌فرض گوگل هم در محصولاتش دیده نمی‌شوند و به این ترتیب به صورت غیرمستقیم هم سودی از آن گوگل نمی‌شود. آمازون هنوز به دنیای گوشی‌های موبایل پا نگذاشته است و به ساختن تبلت‌های کوچک اکتفا می‌کند.

اما جالب است که درست مانند «بازی تاج و تخت» همه چیزهایی که تا حالا برای شما تعریف کردم ظاهر کار هستند و مکانیسم پیچیده‌تری در باطن در حال شکل‌گیری و تغییر اوضاع و احوال هستند.

اپل بی‌شک قدرتمند و توانگر است، اما در نهان وابسته به محصولات شرکت‌های دیگر مانند گوگل، آمازون و مایکروسافت است. فراموش نکنیم که خود اپل، موتور جستجویی ندارد، در صورتی که رقبایش همه موتور جستجو دارند. حتما متوجه شده‌اید که در iOS 7، بینگ موتور جستجوی پیش‌فرض شده است.

بله! اپل سرویس ایمیل و تقویم آی‌کلاد را دارد، اما در مقایسه با اوت‌اوک، جی‌میل و ایمیل یاهو، سرویس‌های اپل اصلا محبوب و کارا نیستند.

اپل در زمینه شبکه‌های اجتماعی هم حرفی برای گفتن ندارد و توییتر، فیس‌بوک، گوگل پلاس و اینستاگرام اصلا به اپل اجازه‌ای برای سخن گفتن نمی‌دهند.

در مورد نقشه گوگل بهتر است حرفی نزنیم، به خصوص حالا که گوگل Waze را هم خریده است. سیری هم از نظر استفاده عملی اصلا رتبه‌ای همتای Google Now ندارد.

در زمینه‌های دیگر هم اپل رقبای جدی‌ای دارد، طرفداران اسکایپ بیشتر از فیس تایم هستند و iWork گرچه حالا بسیار بهتر شده است، اما در رقابت با آفیس 365 است.

در مورد اکوسیستم فروش کتاب‌های الکترونیکی، هم کیندل آمازون موفق‌تر از  iBooks است به خصوص که چندپلتفرمی هم است.

اپل به مانند لینیسترها بسیار بزرگ و معتبر است، اما از نظر سرویس‌ها وابسته به منابع رقبایش است.

حالا سؤال اساسی این است که اپل در پی آن خواهد بود که بر سرویس و دیتا هم حاکمیت خود را اعمال کند یا اینکه به صورت متفاوتی عمل خواهد کرد و به جای جنگ در پی برقرار رابطه با سایر شرکت‌ها برخواهد آمد؟

زره جنگی که اپل در همایش‌هایش به تن می‌کند را فراموش کنید، گرچه در این همایش‌ها، اپل فوق‌العاده، دست‌نیافتنی و شماره یک نمایانده می‌شود و شرکت‌های دیگر تحقیر می‌شوند، اما در مقام عمل، اپل اصلا علاقه‌‌ای به فعالیت در زمینه موتورهای جستجو، سرویس‌های تمام‌عیار ایمیل، شبکه‌های اجتماعی و یا نرم‌افزرهای تولید محتوا از خود نشان نمی‌دهد.

خیلی‌ها گمان می‌کنند که سال‌های پررونق و «تابستانی» اپل در حال به سرآمدن است و به زودی زمستان برای اپل خواهد رسید و گوگل با پلتفرم اندروید جهان‌گستر و سرویس‌هایش همه چیز را خواهد بلعید.

در مقابل خیلی‌ها هم راهبرد کلان اپل را باز هم موفق می‌دانند، یعنی ساختن و فروش سخت‌افزارهایی که با نرم‌افزار این شرکت بهترین تناسب و سازگاری را دارند و هر دو به دقت و با وسواس طراحی شده‌اند.

باید به انتظار بنشینیم و ببینیم که حاصل جدال شرکت‌های بزرگ در سال‌های بعد چه خواهد بود؟ آیا سیستم عامل‌های کدباز مجالی برای خودنمایی خواهند داشت؟ آیا تیم کوک هوش و فراستی مثل تایوین لنیستر یا مثلا رودریگو بورژا در سریال بورژاها خواهد داشت یا نه؟!

منبع