گیمی که حین بازی آن، ساختار پیچیده مغز را نقشه‌برداری می‌کنید!

لازم نیست که شما یک دانشمند علوم اعصاب باشید، در هر رشته‌ای که تحصیل کرده باشید، کافی است کمی پای کامپیوتر خود بنشینید و در قالب یک بازی، نقشه مدارهای نورونی شبکیه یک موش را بازسازی کنید.

این بازی آنچنان که تصور می‌کنید خسته‌کننده نیست و چیزهای جالبی هم دارد، اسم این بازی EyeWire است. این بازی در داخل مرورگر انجام می‌شود و بنابراین لازم نیست که شما برنامه‌ای را دانلود و نصب کنید. بهتر است برای انجام آن از مرورگر کروم استفاده کنید.

مثل همه بازی‌ها، در بازی EyeWire هم کاربرهای ساعی‌تر و باهوش‌تر، امتیاز بیشتری می‌گیرند و خود را برجسته می‌کنند، اما تفاوت اینجاست که نتیجه  تلاش‌های ذهنی آن حرکات و کشتار در جهان‌های تخیلی نیست، بلکه نتیجه کار آنها به دانشمندان برای ایجاد تصویری بهتر از مغز انسان، یاری می‌رساند.

سباستین سونگ که یک دانشمند علوم اعصاب در MIT است، این بازی را ایجاد کرده است، بازی او در واقع کار روزانه‌ او و سایر دانشمندان را به یک بازی تبدیل می‌کند و جلوه‌ای از Gamification است.

چیزی که این دانشمندان در پی آن هستند این است که مدارهای پیچیده مغز را دقیقا مطالعه کنند و از این کلاف سردرگم سردبیاورند. در گام اول آنها روی مدارهای عصبی در شبکیه تمرکز کرده‌اند و می‌خواهند بررسی کنند که ما چگونه وقتی در میدان دیدمان، چیزی حرکت می‌کند، متوجه جهت حرکتش می‌شویم. به عنوان مثال وقتی چیزی در قسمت پایینی میدان دید ما حرکت می‌کند، ما به سرعت و ناخودآگاه متوجه می‌شویم و به سمت پایین نگاه می‌کنیم. دانشمندان تصور می‌کنند که در شبکیه، سلول‌های مشخصی، مسئول درک جهت حرکت اشیا هستند.

سونگ و همکارانش تا زمانی که از شیوه  ارتباط سلول‌های شبکیه با هم سردرنیاورند، قادر نخواهند بود که چگونگی کار این سلول‌ها پی ببرند.

وقتی پژوهش در مورد چیز ساده‌ای مثل نحوه درک حرکت اشیا، این همه دشوار باشد، شما در نظر بگیرید اگر قرار باشد ما در آینده روی مطالعه نحوه یادگیری یا اختلالات ذهنی کار کنیم، با چه چیزهای دشواری روبرو می‌شویم. در  واقع مغز، نسخه علمی غرب وحشی است و به عبارتی قلمروی بکر و ناشناخته است که منتظر اکتشاف است.

مطالعه ساختار ارتباطات نورون‌ها در شبکیه در مقام عمل بسیار وقت‌گیر است، شما اگر به عکس‌های این پست بنگرید، متوجه می‌شوید که سلول‌ها با چه وضعیت پیچیده‌ای به هم متصل می‌شوند، برای ایجاد یک نقشه از این ارتباطات باید عکس‌ها را به دقت تحلیل کرد، بازسازی ارتباطات تنها یک سلول عصبی واحد، مستلزم صرف 50 ساعت وقت است و این در شرایطی است که ما از کامپیوتر و هوش مصنوعی هم استفاده کنیم. حالا در نظر بگیرید که اگر قرار باشد 85 میلیارد سلول عصبی مغز را به صورت کامل نقشه‌برداری کنیم به چه زمان زیادی نیاز داریم!

پس اینجا بود که دانشمندان حس کردند که به کمک مردم عادی نیاز دارند.

جالب است که یک فرد عادی به مراتب بهتر از کامپیوترها، متوجه طرح و الگوی ارتباطی بین نورون‌ها می‌شود، پس ما کافی است که تصاویر موجود را دست تک تک مردم بدهیم و از آنها بخواهیم مدادرنگی‌شان را بردارند و نورون‌ها و مسی رشته‌های عصبی را برای دانشمندان رنگ کنند. این همان کاری است که بازی EyeWire می‌کند.

بعد از ورود به سایت و ثبت‌نام، به صورت ساده به شما مراحل کار توضیح داده می‌شود، در هر مرحله به شما یک مکعب نشان داده می‌شود، این مکعب در واقع یک قسمت بسیار کوچک از شبکیه است، شما می‌توانید مکعب را به صورت سه‌بعدی بچرخانید و به عکس‌های سیاه و سفید لایه‌های مختلف معکب نگاه کنید و بعد با رنگ کردن مشخص کنید که هر رشته عصبی تا کجا پیش رفته و چه مسیری را در پیش گرفته و حدود آن کجاست.

نتیجه نهایی، چیزی شبیه این می‌شود:

بازی EyeWire  از دسامبر سال پیش رونمایی شد، در این مدت 70 هزار نفر آن را بازی کرده‌اند، و نتیجه کار آنها نقشه‌برداری از ارتباطات 26 سلول عصبی بوده است.

هر فرد می‌تواند به طور متوسط هر مکعب کوچک را در سه دقیقه رنگ کند و نقشه‌برداری کند، مجموع کار گیمرها معادل شش سال کار در آزمایشگاه بوده است.

برای اینکه دانشمندان مطمئن شوند که خطای انسانی وارد نتایج نمی‌شود، هر مکعب را به 5 تا 25 گیمر می‌دهند، و تنها در صورت تطبیق نتایج، کار آنها را دارای اعتبار اعلام می‌کنند.

چیزی که دانشمندان به آن نیاز دارند، افزایش تعداد کاربران این بازی و افزایش ساعات بازی هر یک از آنهاست، اما چنین کاری ساده نیست و مسلما میزان تفریح و سرگرمی این بازی به پای «انگری بردز» نمی‌رسد.

البته EyeWire نخستین بازی‌ای نیست که می‌خواهد با تبدیل فرایندهای پیچیده علمی به یک بازی، از نیروی مغزی انسان‌ها استفاده کند، پیش از این هم دانشمندان دانشگاه واشنگتن بازی‌ای به نام Foldit ساخته بودند که با آن کاربران اسرار پیچ خوردن پروتئین‌ها را حل می‌کردند.

دانشمندان در تلاش هستند که EyeWire  را جذاب کنند و برای این کار در پی آن هستند که با کدباز کردن (اپن سورس) کردن بازی، از ابتکارات توسعه‌دهندگان دیگر هم برای بهتر کردن بازی استفاده کنند.

در مرحله بعدی، این بازی قابلیت بازی چندنفره را هم پیدا خواهد کرد تا تبدیل به یک بازی جمعی محبوب آنلاین شود.

ضمن نوشتن این پست، سعی کردم دقایقی بازی را انجام بدهم، باید بگویم که با توجه به سرعت پایین اینترنت در ایران ممکن است، قدری دشواری داشته باشید، چون لازمه بازی این است که اول تصاویر لایه‌‌ها و قاطع هر معکب بارگزاری شوند، تا شما بتوانید رشته‌های عصبی را رنگ کنید!

منبع