جدیدترین عنصر: اونونپنتیم

9

فرانک مجیدی: در سال 1869 دانشمند روسی، «دیمیتری مندلیف»، با دسته‌بندی منظمی که از عناصر شیمیایی انجام داد و آن‌ها را در جدولی به نام «جدول تناوبی» مرتب کرد، خیلی از ما شیمیست‌ها و دانش‌آموزان دوره‌ی دبیرستان را مدیون خود ساخت. او این کار را بر اساس خواص مشترک میان عناصر هم‌خانواده و جرم اتمی انجام داد. اما در آن‌روزها، تنها 59 عنصر شیمیایی شناخته شده‌بود، بنابراین او در جدولش، 33 خانه‌ی خالی باقی گذاشت و روی عناصری که امیدوار بود در آینده کشف شوند، نام‌های «اکاسیلیسیم»، «اکاآلومینیوم» و «اکربن» گذاشت. سال‌ها بعد، جای این نام‌ها را عناصر واقعی گرفتند: «ژرمانیم»، «گالیوم» و «اسکاندیم». پر شدن این 33 خانه، تا سال 1939 و با جایگزینی «فرانسیم» به جای «اکاسزیم»، پایان یافت. این‌ها عناصری بودند که طبیعت به آدمی عرضه داشته‌بود.

اما رؤیای انسان‌ها فراتر از نظم و انتظارات آقای مندلیف پیش رفت. دانشمندان خود دست به‌کار ساخت عناصر تازه شدند. در هفته‌ای که گذشت، دانشمندی سوئدی در دارمشتات آلمان، عنصر یکصد و پانزدهم را در مرکز جی. اس. آی. هلموتز، شناسایی نمود. نام این عضو تازه تأییدشده، اونونپنتیم (Unonpentium) است. پروفسور «درک رودلف» در این‌باره می‌گوید: «آزمایش بسیار موفقیت‌آمیزی بود و در حقیقت، یکی از مهم‌ترین آزمایشات در این زمینه در سال‌های اخیر!»

چنان‌که می‌دانیم، بر تعداد پروتون‌های هر عنصر با پیش رفتن در دوره‌های جدول تناوبی به‌طور منظمی افزوده می‌شود. برای مثال، اورانیم 92 پروتون دارد. ساخت عناصر سنگین‌تر، با بمباران یک ذره‌ی سنگین موجود توسط دیگر ذرات انجام می‌گیرد. در این میان، این احتمال وجود دارد که ذره‌ای با تعداد پروتون‌های بیش از عدد 92 حاصل آید. «نپتونیم» در سال 1940 و با 93 پروتون، با همین روش به‌وجود آمد. اونونپنتیم با بمباران عنصر «آمریکیم» با «کلسیم» ایجاد شده‌است. ذره‌ی جدید، با توجه به جایگاهی که در جدول تناوبی پیدا کرده‌است، طبعاً دارای 115 پروتون است و به طبع این سنگینی بیش از حد، بسیار ناپایدار نیز هست. نام این عنصر نیز از روی عدد اتمی بالایش گرفته شده، در گروه V قرار می‌گیرد و با نماد Uup در جدول تناوبی مشخص می‌گردد. Un به‌معنای یک و Pentium به‌معنای پنج است و در کنار هم نام «یک- یک- پنج» را برای این عنصر فراهم آورده‌است.

09-03-2013 09-29-50 AM

تنها دسته‌ای اندک از این عناصر مصنوعی، کاربرد خود را در دنیای علم تعریف کرده‌اند. پلوتونیم شاید مهم‌ترین آن‌ها باشد که در سلاح‌های هسته‌ای و رآکتورهای اتمی جایگاهی مهم دارد. این عنصر تازه‌وارد، هنوز کاربردی نشده‌است. در حقیقت، این ماده به‌قدری ناپایدار است که زمان کافی برای ساخت چیزی، از آن وجود ندارد! نیمه‌عمر این ماده تنها 173 میلی‌ثانیه است. با این‌حال، آنالیزهایی مانند تابش اشعه X و گاما، دانشمندان را به ایجاد عنصر 115 مطمئن ساخته است.

ادعای شناسایی عنصر 115 در دهه‌ی گذشته و توسط دانشندان روسی نیز انجام شده‌بود، اما IUPAC و IUPAP این ادعا را بدون مدارک مستدل، نپذیرفتند. در صورتی که این دو بنیاد معتبر در شیمی و فیزیک، جایگاه و شناسایی این عنصر را مورد تأیید قرار دهند، نامی نزدیک‌تر به سایر عناصر جدول تناوبی به اونونپنتیم تعلق می‌گیرد. جالب آن است که با این‌که ساخت عناصر سنگین بسیار دشوار است، اما سه خانه‌ی بعدی اونونپنتیم، پیش‌تر پر شده‌اند و مورد تأیید آیوپاک نیز قرار دارند. عنصر 116، «لیوِرموریم»، عنصر 117 «اونونسپتیم» و عنصر 118 «اونونکتیم» نام دارند. برای دو عنصر سنگین اخیر نیز هنوز نامی در کنار دیگر عناصر جدول انتخاب نشده‌است.

«گلن سیبورگ» در سال‌های 1960 می‌گفت: «اگر یک اتم به قدر کافی سنگین شود، می‌تواند به «جزیره‌ی ثبات» برسد، که طبعاً نسبت به همسایگانش در جدول تناوبی تمایل کم‌تری به زوال فوری خواهد داشت.» «اونبینیلیم» می‌تواند مثالی در تأیید این ادعا باشد، که البته عنصر 120 است و هنوز وجودش، جنبه‌ی تئوری دارد. شاید عمر این عنصر بتواند به دقیقه یا به روز برسد، هرچند که برای فرآیندپذیری، هم‌چنان اندک است. با این‌حال رؤیای ساخت عنصری بسیار سنگین با نیمه‌عمری بیش از چندصدم میلی‌ثانیه، دانشمندان علم شیمی را رها نخواهد کرد!

منابع: + و +


اگر خواننده جدید سایت «یک پزشک»  هستید!
شما در حال خواندن سایت یک پزشک (یک پزشک دات کام) به نشانی اینترنتی www.1pezeshk.com هستید. سایتی با 18 سال سابقه که برخلاف اسمش سرشار از مطالب متنوع است!
ما را رها نکنید. بسیار ممنون می‌شویم اگر:
- سایت یک پزشک رو در مرورگر خود بوک‌مارک کنید.
-مشترک فید یا RSS یک پزشک شوید.
- شبکه‌های اجتماعی ما را دنبال کنید: صفحه تلگرام - صفحه اینستاگرام ما
- برای سفارش تبلیغات ایمیل alirezamajidi در جی میل یا تلگرام تماس بگیرید.
و دیگر مطالب ما را بخوانید. مثلا:

آیا سیگار الکترونیکی ایمن‌تر و سالم‌تر از سیگار معمولی است؟

در انگلستان، هم‌زمان با مبارزه با سیگار کشیدن جوانان، سیگارهای الکترونیکی به عنوان بخشی از تلاش‌های دولت برای کمک به مردم برای ترک سیگار تبلیغ می‌شوند. ما به اینکه چرا در مورد این دستگاه‌ها دو نظر بسیار متفاوت وجود دارد، نگاهی می‌اندازیم.…

پرتره خانواده‌های روتین از کشورهای مختلف به کمک هوش مصنوعی ایجاد شد

هوش مصنوعی مدتی است که ما را شگفت زده کرده است. اخیراً با قابلیت‌های هوش مصنوعی در ساخت متون و درک زبان طبیعی برای پاسخ به بسیاری از سؤالات میزان تعجب ما پیشتر شده است.س از ChatGPT،  مایکروسافت هوش مصنوعی خود را همراه با مرورگر Edge و…

فهرست فیلم های برتر سال ۲۰۲۲ با استفاده از امتیازبندی جوایز اصلی اهدا شده در جشنواره های مطرح

فهرست فیلم های برتر سال ۲۰۲۲ با استفاده از اطلاعات زیر تدوین شده است:۱-جوایز اصلی اهدا شده در جشنواره های مطرحی چون کن، ونیز، برلین، ساندنس و...۲- جوایز انجمن های منتقدانی چون نیویورک، لس آنجلس، واشنگتن دی.سی و...۳-فهرست فیلم…

چیزهای کوچکی که مایه دلخوشی، سرگرمی یا تعجب یا تفریح می‌شوند – گالری عکس

دلخوشی‌ها در زندگی بسیارند. دلخوشی می‌تواند خانه بزرگ، ماشین لوکس، شغلی دلخواه، تماشای فیلم در آخر روز خسته‌کنندهt یک کتاب تازه، معاشرتی روح‌افزا باشد یا حتی چیزهایی کوچک‌تر مانند دیدن زمین یخ‌زده در اول صبح زمستان و شکسته شدن لایه نازک یخ…

۲۵ صدای نوستالژیک فناورانه قدیمی که کودکان امروزی به صورت معمول هرگز نمی‌شنوند!

یک ستاره سینمای کلاسیک را در نظر بگیرید مثلا همفری بوگارت را. تلفن را با یک دست در دست می‌گیرد، سیگاری به لب دارد و بعد با افه خاصی شماره‌گیر را می‌چرخاند و با صدای بم مردانه‌اش می‌گوید که نلفنچی فلانجا را برایم بگیر!چنین منظره‌ای دیگر…

تصور شاهان صفوی بر اساس شرح متنی جهانگردان و افراد شاخصی که آنها را دیده و توصیف کرده‌اند

در حساب توییتر Cavid Ağa شاهان صفوی را بر اساس نوشته‌های قدیم به دقت و به صورت گرافیکی و چشم‌نوازی تصور شده‌اند.(توضیحات از ویکی پدیا) شاه اسماعیل بنا به نوشته‌های جیووانی ماریا دلی آنجیوللوشاه اسماعیل یکم (۱۷ ژوئیهٔ ۱۴۸۷ – ۲۳ مه…
آگهی متنی در همه صفحات
دکتر فارمو / موتور فن کویل / شیشه اتومبیل / نرم افزار حسابداری / خرید سیلوسایبین / هوش مصنوعی / قیمت وازلین ساج / مقاله بازار / شیشه اتومبیل / قیمت ایمپلنت دندان با بیمه /سپتیک تانک /بهترین دکتر لیپوماتیک در تهران /بهترین جراح بینی در تهران / آموزش تزریق ژل و بوتاکس / دوره های زیبایی برای مامایی / آموزش مزوتراپی، PRP و PRF /کاشت مو / مجتمع فنی تهران /قیمت روکش دندان /خدمات پرداخت ارزی نوین پرداخت / درمان طب / لیست قیمت تجهیزات پزشکی / دانلود آهنگ / سریال ایرانی کول دانلود / دانلود فیلم دوبله فارسی /داروخانه اینترنتی آرتان /اشتراك دايت /فروشگاه لوازم بهداشتی /داروخانه تینا /لیفت صورت در تهران /فروش‌ دوربین مداربسته هایک ویژن /سرور مجازی ایران /مرکز خدمات پزشکی و پرستاری در منزل درمان نو /توانی نو / ثبت برند /حمل بار دریایی از چین /سایت نوید /پزشک زنان سعادت آباد /کلاه کاسکت / لمینت متحرک دندان /فروشگاه اینترنتی زنبیل /ساعت تبلیغاتی /تجهیزات پزشکی /چاپ لیوان /خرید از آمازون /بهترین سریال های ایرانی /کاشت مو /قیمت ساک پارچه ای /تولید محتوا /دانلود نرم افزار /
9 نظرات
  1. طه می گوید

    یکی از معلمای علوم دوران راهنماییمون، نقل کرد از امام صادق که یکی از صحابه بهشون می‌گه آیا عناصر از چهار عدد بیشترن، ایشون می‌گن به تعداد سوره‌های قرآن عنصر داریم و معلم مربوطه بسیار خرسند بود از این معجزه و ما هم به‌تبع، خرسند بودیم و منتظر روزی بودیم که علم بالاخره به کشف بقیه‌ی عناصر جدول تناوبی نائل بیاد (که اون موقع هنوز کم‌تر از ۱۱۴ بود). قصدم از تعریف این ماجرا، بی‌احترامی به عقاید و خدای‌نکرده ائمه نیست. قصدم اینه که این موضوع استناد دادن مطالب علمی به بزرگان دینی، همیشه کار دست دین داده است. می‌گن شیمی‌دان‌های قبل از ۱۹۵۰، مواد آلی رو جزئی از دستگاه خلقت می‌دونستن و تولیدش رو در انحصار خداوند. و وقتی دانشمندان متأخرتر توانستند مواد آلی رو در آزمایشگاه تولید کنن، نتیجه گرفتند که هر آنچه که در انحصار خداست رو می‌شه به همین ترتیب تولید کرد….
    مطلب یه مطلب علمی بود و کامنت من شاید به قامتش برازنده نباشه، ولی به نظرم نامربوط هم نیست، خصوصاً که سال‌های ساله که فکر من رو مشغول کرده است و هر وقت داستان کشفی از این دست رو می‌خونم و می‌شنوم، ناخودآگاه به یادش می‌افتم.

    1. فرزام می گوید

      بسیار به جا. مرسی. 🙂

  2. امیرمسعود می گوید

    ببخشید، خوانش درست «دارماستاد» که شهری در آلمان هست اینه: دارمشتات
    https://en.wikipedia.org/wiki/Darmstadt

  3. سامان بزرگمهر می گوید

    مگر مندلیف نام اسکاندیم را اکابور نگذاشته بود؟

  4. سروش سپهر می گوید

    البته فکر کنم ساخت عناصر مصنوعی در حوزه کاری فیزیک دانها باشه. نه شیمی دان ها. تا اونجا که می دونم شیمی در حقیقت عدم ابر الکترونیه

  5. مهدي می گوید

    به نظر من ما هنوز هم هیچ درک درستی از ماده ، نور و هستی نداریم و هر چیزی ممکنه

  6. سارا می گوید

    سلام، ببخشید این عناصر که اینقدر نیمه عمر کمی دارن و ناپایدارن چرا برای کشفشون وقت میزارن؟ چه دلیلی برای ساختنشون وجود داره؟ چه کاربردی در دنیای امروز دارن؟ دانشجوی رشته شیمی هستم، ممنونم اگه جواب سوالمو بدین.
    ممنون از سایت خوبتون

    1. فرانک مجیدی می گوید

      سلام خانم
      هم‌رشته هستیم و امیدوارم از انتخاب‌تان، راضی باشید و راضی بمانید.
      اما همان‌طور که در پاراگراف آخر ذکر شد، تلاش برای آن است که بالاخره یکی از این عناصر بسیار سنگین، چنان ثباتی یابد که نیمه‌عمری طولانی داشته‌باشد، در آن صورت کاربردهای هسته‌ای و شیمیایی مهمی را می‌توان از آن انتظار داشت. هرکدام از این عناصر سنگین که وجودشان به تأیید برسد، می‌تواند آن «جزیره ثبات» سیبورگ باشد.
      بعد هم آن‌که گمان کنم علم روزی چنان پیشرفت کند که همین عناصر با همین نیمه‌عمرهای ناچیز کاربردی بیابند. اونونپنتیوم تازه تایید شده، باید به آن و دانشمندان فرصت داد 🙂

  7. امیر محمد می گوید

    دمتون گرم. ممنون پزشک.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

••4 5