قنات‌ها و تونل‌های آبرسانی امپراتوری روم باستان با استفاده از لیزر و رُبات‌های ویژه، نقشه‌برداری و کشف شدند
در زمان حکمرانی کالیگولا – در 38 سال قبل از میلاد مسیح- تا 14 سال بعد از آن در زمان امپراتور کلادیوس، رومی‌ها یک پروژه مهندسی عظیم و قابل تحسین را اجرا کردند: آنها قنات‌ها و تونل‌ها زیرزمینی برای حمل آب در زیر شهر روم حفر کردند. این تونل‌ها از کوه‌های اطراف شهر می‌گذشتند و در زیر شهر امتداد می‌یافتند، در فاصله کوه‌ها هم باید پل‌هایی احداث می‌شد تا آب بتواند انتقال یابد. هر کجا که فشار آب، بیش از حد زیاد بود، تونل‌ها با انحنا ساخته می‌شدند، تا فشار آب تعدیل شود.
اما این تونل‌ها آنقدر وسیع و پیچ در پیچ بودند که تا امروز میزان دقیق گستردگی و سمت و سوی آنها مشخص نشده بود و نقشه دقیقی از این تونل‌ها نداشتیم. «توماس اشبی» که باستانشناس برتانیایی بود، یک قرن پیش در دوره زمانی حول و حوش جنگ جهانی اول، با امکاناتی که که آن زمان داشت، یک نقشه اولیه از تونل‌ها رسم کرده بود، اما دیگر زمان آن رسیده بود که از فناوری روز برای نقشه‌برداری استفاده شود. نام گروهی که این کار را انجام داد Sotterranei di Roma است.
برای این کار از اسکنرهای سه‌بعدی و رُبات‌ها مخصوص کنترل از راه دور استفاده شد. به کمک لیزر پژوهشگران توانستند، انداز، مسیر و میزان صعود و نزول تونل‌ها در دل خاک را با دقت اندازه بگیرند.
روباتی که در پروژه استفاده شد، یک ربات مخصوص با شش چرخ، دو کامپیوتر، دوربین‌های با وضوح بالا و حسگرهای لیزری بود. نام ربات لوسیوس است و می‌تواند به تونل‌ها برود که برای عبور انسان، بیش از حد کوچکند یا حضور در آنها خطرناک است.
2 سال پیش یک پروژه در جهاد کشاورزی تعریف کردیم که با استفاده از ربات قنات ها رو نقشه برداری کنیم. اولش موافقت کردن و ما طراحی اولیه ربات رو هم انجام دادیم اما نهایتا به علت نداشتن بودجه کنسل شد.
فقط 20-30 میلیون خرج داشت در حالی که الان این کار رو مقنی ها انجام میدن که دقتشون پایین هست و تعداد کسایی که بتونن برن تو قنات خیلی کمه. خطرات جانی زیادی هم داره و هزینه ی خیلی زیاده(دستمزد مقنی ها).
به هر حال می‌شد این کار اولین بار توی ایران انجام بشه اما نشد.
خیلی جالب بود.
نمی دانستم که طرح سیفون معکوس که الان در سیستمهای آبیاری زهکشی استفاده می شه مربوط به آن زمان بوده.