پیوند «انسانهای خردمند» با نئاندرتالها چه یادگارهایی در DNA ما گذاشته است؟!
انسان نئاندِرتال (Homo neanderthalensis) گونه‌ای از سردهٔ انسان بود که در اروپا و قسمت‌هایی از غرب آسیا، آسیای مرکزی و شمال چین (آلتای) سکونت داشتند. اولین نشانه‌ها از نئاندرتال‌های اولیه به حدود ۳۵۰ هزار سال پیش در اروپا برمی‌گردد. ۱۳۰ هزار سال پیش، مشخصه‌های کامل نئاندرتالها ظاهر شدند و در ۵۰ هزار سال قبل نئاندرتالها دیگر در آسیا دیده نشدند، با این وجود نسل آنها در اروپا تا ۳۳ تا ۲۴ هزار سال پیش منقرض نشده بود و شاید ۱۵ هزار سال پیش یعنی بعد از مهاجرت انسان امروزی به اروپا نسل این انسانهای اولیه منقرض شده باشد.
برخی ژن‌ها میان نئاندرتالها و انسان امروزی مشترک است. این به آن دلیل است که نئاندرتالها و اجداد انسان مدرن زمانی که ابتدا شروع به مهاجرت از آفریقا به نقاط دیگر جهان کردند، با یکدیگر آمیزش داشتند.
نظریات مختلفی در مورد علت انقراض نئاندرتالها ابراز شده است، مثل تغییرات آب و هوایی و ناتوانی آنها در رقابت با انسان‌ها، در این میان البته نظریه دیگری وجود دارد که می‌گوید نئاندرتالها در جنگی خون‌آلود، توسط «ما» نسلشان متقرض شده است!
نخستین بار در یک کتاب علمی-تخیلی با این واقعیت آشنا شدم که انسان‌ها خردمند و نئاندرتالها، گونه‌های به کلی جدا از همی نبوده‌اند و در برهه‌ای زمان رقابت و نزاع و حتی آمیزش‌هایی بین آنها صورت گرفته بود.
با اینکه ما از آمیزش بین اجداد خودمان و نئاندرتالها اطلاع داشتیم، اما این سؤال باقی بود که این مطلب چه اثراتی روی DNA ما گذاشته است و آیا با کمک دانش ژنتیک قادر به ردیابی این اثرات هستیم یا نه.
به تازگی دو تحقیق جالب در این مورد انجام شده است که نشان می‌دهد ژن‌هایی که ده‌ها هزار سال پیش، با این وصلت وارد DNA ما «انسانهای خردمند» Homo sapiens شده است، به چه میزان بوده و چه اثرات خوب یا بدی روی ما داشته است.
تحقیق اول در دانشگاه هاروارد توسط دیوید ریج و سریرام سانکارارامن انجام شده است، در این تحقیق توالی ژن 1004 نفر مورد بررسی کامل قرار گرفت.
مشخص شد که در ژن‌های آسیایی‌ها و اروپایی‌ها، رد پای ژن‌های نئاندرتالها وجود دارد، در صورتی که در ژن‌های آفریقایی‌ها چنین یادگاری وجود ندارد، چون اصولا برخورد انسانهای خردمند و نئاندرتالها در اوراسیا، بعد از خروج انسانهای اولیه از خاستگاه آنها در آفریقا صورت گرفته است. بنابراین انسان‌هایی که در آفریقا مانده بودند، عملا برخوردی با نئاندرتالها نداشتند.
یافته بعدی این بود که میزان توزیع ژن‌های نئاندرتالها در کروموزوم‌ها ما یکسان نیست، یعنی اثر ژن‌های نئاندرتالها در برخی از ژن‌های ما بیشتر است، مثلا ژنی که در تولید کراتین -یک پروتئین در پوست و مو- نقش دارد، در ما به میزان بیشتری ردپای نئاندرتالی دارد، این امر می‌تواند نشاندهنده این باشد که انسانهای خرمند با مهاجرت از آفریقا به اوراسیا، ژن‌های پوستی بیشتری از نئاندرتال‌های گرفتند که صدها هزار سال در شرایط محیطی اوراسیا زندگی کرده بودند و بنابراین با این محیط سازگارتر بوده‌اند.
اما متأسفانه این وصلت باعث شد که ما از نئاندرتالها ژن‌هایی هم بگیریم که عامل بیماری کرون (نوعی بیماری روده‌ای التهابی مزمن) و بیماری‌های دیابت نوع 2 و لوپوس است!
چیز جالب دیگر این بود که در کروموزوم X و ژن‌های مربوط به عملکرد بیضه‌ها، تقریبا هیچ نشانی از ژن‌های نئاندرتالها نیست، که این امر نشان می‌دهد که احتملا دورگه‌های مذکری که ژن‌های نئاندرتالی در کروموزوم X داشتند، عقیم بوده‌اند.
در تحقیق بعدی که در دانشگاه واشنگتن انجام شده است و نتایجش در مجله ساینس به چاپ رسیده است، بنجامین ورتوت و جاشوآ ام آکی، توالی ژن‌های 665 نفر را بررسی کردند، این بررسی نشان داد که یک تا سه درصد کل ژن‌های آدم‌های غیرآفریقایی، نئاندرتالی است و به صورت کلی اگر ژن‌هایی را در حال حاضر در ژنوم انسان‌ها هستند، کنار هم بچینیم، باید بگوییم که 20 درصد ژن‌های نئاندرتالها هنوز در ژنوم ما وجود دارند.
در این تحقیق هم تأیید شده است که ژن‌های مربوط به پوست ما، به میزان قابل توجهی منشأ نئاندرتالی دارند.
البته برخی از ژن‌های ما مثل ژنی که نقش کلیدی در فرایند صحبت کردن دارد -FOXP2- تهی از هرگونه ژن نئاندرتالی است.
مطلب خوبی بود، لذت بردم!
مطلب جالبی بود …مرا به این فکر انداخت که اگر انسان مهاجر که وارد اوراسیا شده با انسان نئاندرتال آمیزش نداشت ، ما انسان هوشمند امروزی با اینچه که هستیم به لحاظ فیزیکی و ذهنی چه تفاوتهایی داشتیم .
کل متن نمی دونم چرا سعی داشتم «ژن» رو «زن» بخونم :))
همیشه برام سوال بود که این افرادی که شباهت با نئاندرتال ها دارن، واقعا از نظر ژن هم شباهت دارن یا علت دیگه ای داره که البته توی این مطلب هم بهش اشاره ای نشده بود
خیلی مطلب جالبی بود! ولی اگه ژن های نئاندرتالی باعث بروز بیماری دیابت نوع دو باشند با توجه به اینکه گفته شد آفریقایی ها به علت عدم آمیزش با نئاندرتال ها فاقد این ژن ها هستند نتیجه گرفته میشه که آفریقایی ها نباید دچار بیماری دیابت نوع دو بشن! البته من آماری در این مورد ندارم ولی اگر اینطور باشه جالبه
دیابت یک بیماری چند ژنیه که ژن های متعددی به اضافه نحوه زندگی و عوامل محیطی فرد رو مستعدش می کنن، احتمالا اینجا منظور یکی از ژنوم موثر بوده، اگر تک ژنی بود نحوه وراثتش اینطوری نبود
بسیار بسیار جالب بود… عقیم بودن این مردان مرا به یاد قاطر انداخت که اگرچه محصول دو حیوان از یک خانواده است ولی نمی تواند تولید مثل کند. و همین‌طور تا جایی که من اطلاع دارم، هوموساپینس به انسان هوشمند بیشتر ترجمه شده تا خردمند. سؤال آقای کورش هم خیلی جالب بود. خسته نباشید
1.
به قول دکتر هاوس: It’s never Lupus!
———-
2.
جدا از شوخی، نئاندرتال ها مغز بزرگتری نسبت یه هوموسپیان ها داشتن و در اون دوره حتی از ابزار های مشابه استفاده میکردن یعنی سطح هوشی و تکنولوژیشون با ما یکی بوده(شاید هم بهتر)… جدا از آدمخواری (که قبلا میگفتن دلیل اصلی انقراض نئاندرتال ها بوده) الان میگن دلیل اصلی این بوده که نئاندرتال ها گله ای زندگی نمیکردن در حالی که هموسپیان ها گله ای بودن در نتیجه صحنه ی رقابت رو باختن و از بین رفتن
———–
3.
(نظر شخصی) از اونجایی که نئان ها با ما آمیزش داشتن و الان خیلی از آدما ژن های مشترک با اونا دارن، به نظر من هردوی همو ها و نئان ها منقرض شدن و ما انسان های دورگه باقی موندیم
اینکه نئاندرتال ها ابزارهای پیچیده تری رو استفاده میگردن رو جایی خوندین یا نظر شخصی!؟
زندگی در گروه از لحاظ ژنتیکی ثابت شده اما از لحاظ جمعیت شناسی هنوز نه! کلا اینو در نظر داشته باشیم که تفاوت انسان مدرن با نئاندرتال در ۹۶ اسید آمینه هست. یکی از این اسیدهای آمینه ترجمه منطقه ای از ژنوم انسان هست که مربوط به بیماری اوتیسم میشه. به همین دلیل از لحاظ ژنتیکی میگن نئاندرتال ها زندگی گروهی خوبی نداشتند و انسان مدرن چون اون قسمت از ژنوم رو نداشتن متعاقبا توی دسته های خیلی بزرگتر میتونستن زندگی کنن.
اما آدم خوار بودن رو من هیچ جایی ندیدم! آخرین نتیجه ها میگن رژیم غذایی خیلی از انسانهای نخستین شبیه بونوبو (گونه ای از میمونهای دنیای جدید) بوده و خیلی از دانه های مغز دار استفاده میکردن.
1.
گفتم ابزارشون مشابه بوده و مغزشون بزرگتر بوده (این ثابت شده هست) در مورد اینکه ابزارشون پیچیده تر بوده حرفی نزدم!
اینم اضافه کنم که نه تنها ابزار مشابه به ما داشتن بلکه زبون مخصوص به خودشون رو هم داشتن
———
2. این آدم خواری و تنها زندگی کردن و … همه فرضیه هستن و باستان شناس ها هنوز به توافق کلی نرسیدن درنتیجه جای بحث زیاده برای این مورد
اما در اینکه آدمای دیگه نئاندرتال ها رو میخوردن شکی نیست، جای دندون انسان روی استخوان های نئاندرتال ها پیدا شده، اما شدت این کشتار معلوم نیست چقدر بوده
برای اطلاعات بیشتر این لینک از گاردین رو بخون:
http://www.theguardian.com/science/2009/may/17/neanderthals-cannibalism-anthropological-sciences-journal
————–
3.
البته من یه حتی جا (نمیدونم کجا) یه مطلب خوندم که بعضی از نئاندرتال ها گروهی هم زندگی میکردن ولی چون منبع خوبی ازش نذاشته بود نمیتونم در این مورد مطمئن بشم واسه همین چیزی نگفتم
اینکه با اجداد انسان مدرن آمیزش داشته ثابت شده؟
اجداد انسان مدرن و نئاندرتال ها خود اجداد یکسانی داشتن؟ و اینکه اجداد انسان مدرن خود تاییدی بر نظریه تکامل نیستند؟
اگه لطف کنید چند کتاب فارسی ابتدایی در این مورد معرفی کنید بسیار ممنون میشم.باتشکر از محتویِ خوبی که تولید و منتشر می کنید
1.
آره ثابت شده که با ما آمیزش داشتن
—–
2.
صدهزار سال پیش دست کم 5 نوع انسان مختلف وجود داشتن، توی اروپا نئاندرتال ها بودن، توی آسیا دنیسونز ها بودن که اسمشون از غار دنیسوا اومده، توی جاوا هم یه نژاد دیگه بودن، توی جزیره ی فلورز هم “هابیت” ها بودن، توی افریقا هم که اجداد ما بودن (هموسپیان ها)
———
3.
ما(همو ها) با سه نژاد متفاوت دیگه ریشه مشترک داریم که برمیگرده به نیم میلیون سال پیش که اسمش هموهایدربرگنسیس بوده، این هایدر ها در طول زمان شاخه شاخه میشن یکی از این شاخه ها هموسپیان ها بودن یه شاخه ی دیگش هم نئان ها بودن
——–
یه کتابی هست به اسم Lone Survivors یعنی بازمانده های تنها از کریس استرینگر، نمیدونم ترجمه شده یا نه ولی حتما پیشنهاد میکنم که بخونین(هم شما هم دکتر)
“مثلا ژنی که در تولید کراتین -یک پروتئین در پوست و مو- نقش دارد”
کراتین مگه برای تولید ماهیچه نیست؟
کراتین برای رشد مو و ناخن هست. اینکه برای بدنسازی از کراتین استفاده میشه برای این هست که دیگه مبد نیازی به تولید کراتین نداشته باشه.
اگر دقت کرده باشید بدنسازی هایی که کراتین مصرف میکنند، ریزش موی بیشتری دارند.
تو طب داخلی هاریسون عنوان شده که لوپوس در سیاه پوستان شایعتر و شدیدتره. در حالی که بر اساس این مطلب اصلا نباید توی اونها وجود داشته باشه. اینو چطور توجیه کنیم؟
مطلب بسیار جالبی بود. اما تصور نمیکردم تفاوت ژنتیکی بین هموسیپین ها و نئاندرتال ها به اندازه ای باشه که باعث تولد افراد مذکر عقیم باشه.
البته نمیشه به طور دقیق گفت، اما یه بار از یک جانور شناس شنیدم که شباهت ژنیتیکی اسب و الاغ رو (که هرچند موفقیت آمیزه اما باعث بوجود اومدن قاطر عقیم میشه) با شباهت ژنیتیکی انسان و شامپانزه مقایسه کرد و حدس میزد که آمیزش انسان و شامپانزه از لحاظ ژنیتیکی موفق تر از آمیزش بین اسب و الاغ هست.
سلام در مورد شباهت ژنتیکی که بین انسان و نئاندرتالها وجود دارد این شباهت ها چیست؟
شباهت ژنتیکی این دو گونه انسان تبار به خاطر نیای مشترک در چند صد هزار سال پیش هست؛ شاخه نئاندرتال ساز بسیار زودتر از شاخه انسان مدرن ساز آفریقا رو ترک کرد و در آسیا و اروپا سکونت یافت و با آب و هوای این مناطق سازگار شد
ممنونم عالی بود
کسی میتونه کتابی دراین باره معرفی کنه؟؟