بواسیر یا بیماری هموروئید چیست و چطور می‌توانیم آن را تشخیص بدهیم و درمان کنیم؟
– بواسیرها ناشی از پرخونی شبکه وریدی راست‌روده و مقعد است.
– بواسیرها وقتی فشار وریدی افزایش می‌یابد علامت‌دار می-شوند. به مرور زمان، تشکیل زوائد و بزرگ‌شدن بالشتک‌های وریدی اتفاق می‌افتد، که سبب خون‌ریزی از بواسیر یا برآمدگی آن می‌شود.
– خط دندانه‌ای محل اتصال رکتوم (اپی‌تلیوم استوانه‌ای) با مقعد (اپی‌تلیوم سنگفرشی) را مشخص می‌کند.- بواسیر خارجی زیر خط دندانه ای ایجاد می‌شود.
– بواسیر داخلی بالای خط دندانه‌ای ایجاد شود.
سبب‌شناسی، همه‌گیری‌شناسی و عوامل خطر بواسیر
– افزایش فشار هیدروستاتیک در سیستم وریدی باب سبب اتساع و پرخونی وریدها می‌شود.
– هموروئید خارجی وقتی بزرگ می‌شود می‌تواند به‌آسانی دچار لخته خون شود. این معمولاً در سطح عضلات دریچه‌ای ایجاد می‌گردد که اغلب سبب اسپاسم مقعد می‌شود.
– وقتی هموروئید داخلی بزرگ می‌شود بیرون‌زدگی از کانال مقعدی همراه با ادم و انقباض دریچه‌ای اتفاق می‌افتد.
– عوامل خطر عبارتند از: یبوست (یعنی رژیم با فیبر کم)، زورزدن حین دفع، افزایش فشارخون ورید باب (مثل سیروز)، حاملگی، چاقی و نشستن طولانی‌مدت
– بواسیرها براساس درجه افتادگی و بیرون‌زدگی طبقه‌بندی می‌شوند.
– بواسیرهای درجه یک بیرون‌زدگی ندارند.
– بواسیرهای درجه دو با دفع بیرون‌زدگی پیدا می‌کنند، ولی خودبه‌خود به داخل می‌روند.
– بواسیرهای درجه سه بیرون‌زدگی دارند و برگرداندن آنها نیاز به دست دارد.
– بواسیرهای درجه چهار به صورت مزمن بیرون زده‌اند و نمی‌تواند به داخل برگرداند.
علایم و نشانه‌های بیماری بواسیر
– محل بواسیرها (ربع‌های بواسیرها) عبارتند از: ربع قدامی خارجی راست مقعد، ربع خلفی خارجی راست مقعد، ربع خارجی چپ مقعد
– توده مقعدی
– خون‌ریزی
– خارش
– هموروئیدهای داخلی معمولاً بدون درد هستند؛ مگراینکه خون در آنها لخته شود
– هموروئیدهای خارجی معمولاً دردناک هستند.
– شروع ناگهانی درد آزاردهنده اطراف رکتوم با یک توده قابل‌لمس معمولاً مطرح‌کننده ترومبوز حاد بواسیر است.
دلایل بواسیر
– شقاق راست‌روده
– سرطان راست‌روده
– دکمه پوستی
– بیرون‌زدگی راست‌روده
– آبسه اطراف راست‌روده
– فیستول مقعدی
– کولیت اولسرو
– بیماری کرون
– پروکتیت عفونی
– بیماری دیورتیکولی
– پاپیلوما (زگیل)
– کوندیلومااکومیناتوم (سیفیلیس)
روش‌های تشخیص بیماری بواسیر
– شرح‌حال و معاینه بالینی
– معاینه اطراف مقعد مستقیماً هموروئیدهای خارجی را نشان خواهد داد، هموروئیدهای داخلی بدون بیرون‌زدگی قابل‌مشاهده نیستند ولی ممکن است وقتی پزشک باسن‌ها را از هم باز می‌کند با زورزدن مختصر از مقعد به بیرون برجستگی پیدا کنند. بواسیرهای بیرون‌زده به‌نظر گره‌های بنفش برجسته‌ای هستند که با مخاط پوشیده شده‌اند.
– منطقه اطراف مقعد باید برای فیستول، شکاف‌ها، دکمه‌های پوستی و التهاب پوست هم بررسی شوند.
– در معاینه با انگشت، بواسیرهای داخلی بدون عارضه فابل‌لمس یا دردناک نیستند، درد در معاینه مقعد نشان‌دهنده پروکتیت و یا بیماری بواسیر عارضه‌دار شده است.
– آندوسکوپی، پروکتوسکوپی یا سیگموئیدسکوپی دیدعالی برای بواسیرها ایجاد می‌کند.
– مخاط روده بزرگ باید به خوبی برای رد کولیت و سایر بیماری‌های مخاطی ارزیابی شوند.
درمان بواسیر (هموروئید)
– درمان اصولاً محافظتی است، رژیم پر از فیبر، نرم‌کننده‌های مدفوعی، بهداشت مناسب مقعد، لگن آب گرم و استروئید موضعی
– انجام جراحی ممکن است برای هموروئیدهای داخلی یا هموروئیدهای خارجی بزرگ مقاوم لازم باشد.
– به هموروئیدهای داخلی بدون علامت نباید دست زد.
– هموروئیدهای علامت‌داری که به درمان‌های محافظتی پاسخ نمی‌دهند؛ ممکن است به صورت سرپایی در مطب پزشک با تخریب مخاط بالاتر به‌وسیله انعقاد با مادون‌قرمز یا سوزاندن یا کوتر دوقطبی درمان شوند؛ این کار سبب می-شود بافت بواسیر به بافت همبند زیر آن ثابت شود و خون‌رسانی آن کاهش یابد.
– بواسیرهای درجه III می‌توانند از طریق جراحی با بستن به‌وسیله باند لاستیکی درمان شوند.
– بواسیرهای درجه IV با برداشتن جراحی درمان می‌شوند.
– لخته حاد در یک بواسیر ممکن است نیاز به تخلیه جراحی داشته باشد.
پیش‌آگهی و عوارض/سیر بالینی بواسیر
– فقط 40% موارد علامت‌دار هستند.
– بیشتر موارد به درمان طبی پاسخ می‌دهند.
– عوارض عبارتند از: ایجاد لخته در درون بواسیر، عفونت، زخم بافت پوشاننده، بی‌اختیاری یا عدم کفایت دریچه، سندرم سپسیس لگن بدنبال بستن با باند (نادر) و کم‌خونی ناشی از دست‌دادن خون به‌طور مزمن یا شدید (نادر).
این پست را هم بخوانید:
راه‌های درمان جراحی و غیرجراحی بیماری بواسیر یا هموروئید
