سرطان مری (مقاله تکمیلی)
اتیولوژی – پاتوفیزیولوژی
– کارسینوم سلول‌های سنگ‌فرشی در دنیا بسیار شایع است(در جمعیتِ در معرض خطر : 35 در هر 100هزار نفر) اما در آمریکا شیوع کمتری دارد(3 در 100هزار نفر مورد).
– این سرطان با مصرف الکل و دخانیات، کمبود ویتامین آ و سی، آشالازی، مصرف نیتروزامین‌ها و کپک رابطه دارد.
– به طور معمول چندکانونی است، ارتشاح موضعی دارد و سرطانی مهاجم است.
– آدنوکارسینوم در آمریکا بیش از دیگر کشورها شیوع دارد.
– در موارد بروز متاپلازی بارت، خطر ابتلا به آدنوکارسینوم 40% افزایش می‌یابد(میزان بروز آدنوکارسینوم در موارد متاپلازی بارت، 1% در سال است).
– مری بارت در 10% مبتلایان به رفلاکس مزمن معده به مری بروز می‌کند.
– این نوع سرطان با درگیری دیواره‌ای مری، انتشار لنفاوی همراه است و طبیعت تهاجمی دارد.
تشخیص‌های افتراقی
– آشالازی
– اسپاسم منتشر مری
– اسکلرودرمی
– GERD
– وجود حلقه یا پره در مری
– تنگی خوش‌خیم
– دیسفاژیالوسوریا(انسداد ثانویه به عبور شریان ساب‌کلاوین راست از زیر مری)
تظاهرات، علائم و نشانه‌ها
– شروعی خاموش و بدون علامت دارد، اغلب بیماران در مراحل انتهایی بیماری مراجعه می‌کنند.
– دیسفاژی پیش‌رونده هنگام بلعِ مواد غذایی جامد(90 درصد بیماران این علامت را دارند)، بدین ترتیب بیماران تمایل دارند رژیم غذایی خود را از غذاهای جامد به مایع تغییر دهند.
– کاهش وزن، سوء تغذیه، دهیدراتاسیون
– علائم تنفسی(پریدن غذا در نای، آسپیراسیون، پنومونی) به علت آسپیراسیون یا تهاجم مستقیم تومور به نای و برونش‌ها.
– سرفه، خشونت صدا و هماتمز
– درد، احساس ناراحتی در پشت جناغ سینه
– سندروم‌های پارانئوپلاستیک ممکن است شامل هیپرکلسمی ثانویه به ترشح نابه-جای هورمون پاراتیروئید باشد.
اقدامات تشخیصی
– گرفتن شرح حال و معاینه بالینی برای تعیین شدت دیسفاژی(دیسفاژی به جامدات یا مایعات)، تعیین محلی که بیمار در آن‌جا مشکل بلع را احساس می‌کند، (در ناحیه سرویکال، توراسیک یا بخش دستال مری)، وجود لنفادنوپاتی و توده شکمی و هپاتومگالی.
– آندوسکوپی بخش فوقانی دستگاه گوارش و بیوپسی، ارزش تشخیصی دارد.
– رادیوگرافی از مری با کنتراست باریوم.
– سی‌تی‌اسکن، برونکوسکوپی و سونوگرافی آندوسکوپیک(که دقیق‌ترین روش است) برای تعیین مرحله پیشرفت تومور و ارزیابی متاستازها و تهاجم موضعی به کار می‌رود.
– بررسی‌های بعدی ممکن است آسپیراسیون با سوزن ظریف از محل متاستاز را شامل شود.
اقدامات درمانی
– درمان در وحله‌ی نخست، درمان تسکینی است.
– رزکسیون تومور با جراحی به ندرت اثر درمانی دارد اما ممکن است باعث باز شدن دوباره مجرای مری شود.
– ازوفاژکتومی کامل برای سرطان سلول‌های سنگ‌فرشی (همراه با بازسازی مری به کمک معده یا کولون).
– ازوفاگوگاسترکتومی در موارد آدنوکارسینوم.
– متسع کردن مری یا قرار دادن استنت در بیماران مبتلا به انسداد مری یا فیستول مری به تراشه، اندیکاسیون دارد.
– پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی ممکن است کمی طول عمر بیمار را افزایش دهد یا به طور موقت دیسفاژی را برطرف کند.
– لیزر و فوتودینامیک‌تراپی (حساس کردن سلول‌ها به نور).
پیش‌آگهی و عوارض
– هر دو نوع سرطان، سلول‌های سنگ‌فرشی و آدنوکارسینوم، پیش‌آگهی بسیار بدی دارند.
– در سرطان سلول‌های سنگ‌فرشی: بخت بقای 5ساله کمتر از 10% است.
– در آدنوکارسینوم: بخت بقای 5ساله کمتر از 5% است.
– 75% بیماران هنگام مراجعه، دارای درگیری غده‌های لنفاوی ناحیه گردن یا فوق چنبری هستند.
