اگر قیمت نفت همچنان پایین بماند، این 6 کشور بیش از همه، زیان خواهند دید

نفت محصولی راهبردی است و قیمت آن به جز فاکتورهای روتین تجاری تابع خیلی چیزها تلبع سیاست هم است.

در یکی از پست‌های قبلی یک پزشک، با انتشار نمودارهایی خواستم این تصور قدیمی را که خاورمیانه، رگ تأمین انرژی ایالات متحده است، عوض کنم. گفتیم که نفت «شیل» و بهتر است بگویم فناوری‌های نویت استخراج نفت «شیل» همه چیز را عوض کرده است و از سوی دیگر مصرف بهینه‌تر انرژی و نیز فناوری‌های تولید انرژی پاک و نیز فناوری‌های در پیش رویی مثل همجوشی هسته‌ای، دنیایی بسیار متفاوت در عرصه را برای ما ترسیم می‌کنند.

امروز باز هم با استناد به وب‌سایت businessinsider می‌خواهم نشان بدهم که برخلاف تصور برخی از کارشناسان، پایین آمدن قیمت نفت از دید اقتصادی، به سود هیچ کشور تولید کننده نفتی نیست، حتی اگر این کشور عربستان سعودی باشد و حتی اگر خود این مقامات این کشور تأکید کرده باشند که با نفت بشکه‌ای 86 دلار هم اموراتشان می‌گذرد.

از دید سیاسی البته همه چیز به کلاف سردرگم می‌ماند، برخی بر این باورند که عربستان بی‌میل نیست که با پایین نگاه داشتن قیمت نفت، فشاری مضاعف به ایران وارد کند با این تصور که این فشار اقتصادی، راهبردهای سیاسی کلان ایران در منطقه را تغییر بدهد.

اما نامه سرگشاده یکی از مشهورترین و بانفوذترین مردان عربستان یعنی شاهزاده بن طلال نشان می‌دهد که در عالم واقع، چیزی دیگر در جریان است. این شاهزاده بسیار متمول عربستانی که حتما اخباری در مورد ثروت او را پیش از این خوانده‌اید، در اپل و تایم وارنز و شرکت رسانه‌ای News Corp هم سهام دارد. ایشان در نامه خود نوشته‌اند که سقوط قیمت نفت از بشکه‌ای 110 دلار در ژوئن به حد 86 دلار فعلی، برای عربستان فاجعه‌بار خواهد بود.

عربستان هم مانند سایر کشورهای با اقتصاد نفتی به شدت به صادرات نفت وابسته است و 90 درصد بودجه این کشور از محل نفت تأمین می‌شود.

اما از عربستان که صرف‌نظر کنیم، می‌رسیم به کشورهای دیگر مثل بحرین، عمان، نیجریه، روسیه و ونزوئلا.

همه این کشورهای در تأمین بودجه مشکلاتی دارند و در نمودار زیر می‌بینید که برای اینکه بتوانند از عهده تأمین هزینه‌های خود برآیند، هر بشکه نفت تولیدی خود را باید به چند دلار بفرشند.

می‌بینید که اوضاع ونزولا از همه بدتر است، طوری که باید قیمت نفت تقریبا دو برابر شود تا این کشور دچار کسر بودجه عظیم نشود.

همان طور که می‌بینید که اوضاع عربستان از همه بهتر است و با بشکه‌ای 99 دلار هم کارش راه می‌افتد، اما نه با نفت بشکه‌ای 86 دلار!

اگر وضعیت نفت به همین صورت بماند، کشورهای دچار کسر بودجه یا مجبورند که مخارج خود را تعدیل کنند و برنامه‌های توسعه‌ای و عمرانی خود را متوقف کنند که برای سیاستمدارانشان، مایه شرمساری خواهد بود، یا مجبور خواهند بود که سرمایه خارجی جذب کنند که این دومی برای روسیه و ونزولا با توجه به شرایط سیاسی و ریسک بالای اقتصادی، فعلا دور از دسترس است.

متأسفانه اپک، تأثیرگذاری سابق در تعیین قیمت جهانی نفت را از دست داده است.

از سوی دیگر، نباید تصور داشت که نزول قیمت نفت، همچنان ادامه پیدا کند. چون با کاهش قیمت نفت، استخراج نفت از برخی از میادین و حتی استحصال نفت شیل، به خاطر هزینه‌های زیاد، غیراقتصادی می‌شود و در نهایت این فیدبک‌ها باعث باقی ماندن قیمت نفت در یک آستانه مشخص خواهند شد.
در مورد نفت شیل تخمین این است که استخراج آن در صورتی که قیمت جهانی نفت، کمتر از بشکه‌ای از 54 دلار بشود، غیراقتصادی خواهد بود، پس حتی اگر قیمت نفت کمتر از 54 دلار شود با توقف کار استخراج نفت شیل، قیمت نفت به بالای این حد، بازخواهد گشت. (+)

اما اینکه در ماه‌های آتی قیمت نفت در چه حدی خواهد بود، واقعا قابل پیشبینی نیست!