تشخیص و ارزیابی اسهال حاد
تصمیم‌گیری در مورد ارزیابی اسهال حاد به شدت و طول مدت آن و به عوامل گوناگون مربوط به میزبان بستگی دارد. با توجه به این که اکثر حملات اسهال حاد خفیف است و خودبه‌خود بهبود می‌یابد، صرف هزینه و ایجاد موربیدیته بالقوه ناشی از مداخلات تشخیصی یا دارویی، منطقی به نظر نمی‌رسد. اندیکاسیون‌های بررسی اسهال حاد عبارتند از: اسهال شدید همراه با دهیدراسیون، مدفوع به شدت خونی، تب 38.5 درجه یا بیشتر، گذشت بیش از 48 ساعت بدون بهبودی، استفاده اخیر از آنتی‌بیوتیک، بروز همه گیری‌های ناگهانی جدید در جامعه، همراه بودن با درد شدید شکمی در بیماران بالای 50سال و بیماران مسن (70سال به بالا) یا دچار ضعف سیستم ایمنی. در بیماران مبتلا به اسهال تب‌دار نسبتاً شدید همراه با وجود لکوسیت در مدفوع (یا افزایش میزان پروتئین‌های لکوسیتی در مدفوع) یا همراه با خون زیاد، به جای ارزیابی پروتئین‌های لکوسیتی در مدفوع) یا همراه با خون زیاد، به جای ارزیابی تشخیصی، درمان تجربی با آنتی‌بیئتیک به عمل می‌آید .
اساس تشخیص در موارد مشکوک به اسهال عفونی حاد و شدید، آزمایش مدفوع از نظر میکروبی است. بررسی بیمار شامل انجام کشت به منظور یافتن پاتوزن‌های ویروسی و باکتریایی، مشاهده مستقیم برای جستجوی پارازیت‌ها و تخم آنها و سنجش ایمنی جهت بررسی بعضی از سموم باکتریایی (C.دیفیسیل)، آنتی ژن‌های ویروسی (روتاویروس) و آنتی‌ژن‌های پروتوزوایی (ژیاردیا، E، هیستولیتیکا) است. ارتباطات بالینی و همه‌گیر شناختی ذکر شده می‌توانند به متمرکز کردن ارزیابی بیمار کمک کنند. اگر پاتوژنی خاص یا گروهی از پاتوژن‌های احتمالی در بروز عفونت درگیر باشند، انجام همه مطالعات روتین ضروری نیست یا در برخی موارد ممکن است کشت‌های خاصی برای E.کولای آنتروهموراژیک وسایر انواع آن، گونه‌های ویبریو و یرسینیا مناسب باشد. تشخیص مولکولی پاتوژن‌ها در مدفوع می‌تواند توسط تعیین رشته‌های DNA خاص انجام شود و پیشرفت فناوری‌های ریزآرایه (microarray technologies) در آینده می‌تواند منتهی به رویکرد تشخیصی سریع‌تر، حساس‌تر، اختصاصی‌تر و هزینه – اثر بخش‌تری شود.
اسهال پایدار اغلب ناشی از ژیاردیا است اما ارگانیسم‌های مسبب دیگری که باید مدنظر قرار گیرند، عبارتند از: C.دیفیسیل (خصوصاً اگر قبلاض آنتی‌بیوتیک تجویز شده باشد)، E.هیستولیتیکا، کریپتوسپوریدیوم، کمپیلوباکتر و غیره. اگر با بررسی مدفوع عامل بیماری مشخص نشود، آنگاه سیگموئیدوسکوپی قابل انعطاف همراه با بیوپسی و اندسکوپی فوقانی همراه با آسپیراسیون دئودنوم و بیوپسی ممکن است به عمل آید. اسهال برینرد (Brainerd diarrhea) وضعیت در حال شیوعی است که به صورت شروع ناگهانی اسهالی که حداقل 4 هفته ادامه یافته اما ممکن است 3-1 سال طول بکشد، مشخص شده و تصور می‌شود که منشأ عفونی داشته باشد. این وضعیت ممکن است با التهاب اندک دیستال روده باریک یا پروگزیمال کولون همراه باشد.
بررسی‌های ساختاری توسط سیگموئیدوسکوپی، کولونوسکوپی یا CTاسکن شکمی (یا سایر رویکردهای تصویربرداری) در مبتلایان به اسهال پایدار و بدون ویژگی خاص به منظور رد بیماری التهابی روده یا به عنوان رویکرد اولیه در بیماران مشکوک به اسهال حاد غیر عفونی که ممکن است در اثر کولیت ایسکمیک، دیورتیکولیت یا انسداد نسبی روده ایجاد شده باشد، به کار می‌رود.
